ဧျပီလ (၁၅)ရက္၊ (၂၀၀၆)ခုႏွစ္။
၁၉၈၀ျပည့္လြန္ႏွစ္မ်ား၏ ေႏွာင္းပိုင္းကာလ။
တနည္းဆိုေသာ္ တတိယအၾကိမ္ေျမာက္ ကမာၻ႕ဒီမိုကေရစီ လွဳပ္ရွားမွဳ လွိဳင္းလံုးၾကီး ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားသို႔ေရာက္ရွိပ်ံ့ႏွံ႔ခ်ိန္။
ယင္းကာလ ဖိလစ္ပိုင္ အမ်ိဳးသားတို႔၏ လူထုလွဳပ္ရွားမွဳၾကီးကား အံ့မခန္းဖြယ္ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ အာဏာရွင္ မားကိုးစ္၏ အစိုးရကို ျဖဳတ္ခ်ႏိုင္ခဲ့သည္။ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ က်င့္သံုးႏိုင္ခဲ့သည္။
ဤကာလ သမိုင္းေၾကာင္းကို အတိုခ်ဳံး ေလ့လာၾကည့္ၾကပါစို႔။
ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ၏ ဖြဲ႕စည္းပံုအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံ ဥပေဒအရ သမၼတသက္တမ္းမွာ ေလးႏွစ္သက္တမ္းႏွစ္ၾကိမ္သာျဖစ္ေသာ္လည္း အာဏာရွင္ မားကိုးစ္က အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ၾကာေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္တြင္ သမၼတအျဖစ္၊
ေရြးေကာက္ခံရျပီး ေနာက္ပိုင္းကာလ၌ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ထုတ္ျပန္ေၾကျငာ၍ သူ႔စိတ္ၾကိဳက္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒသစ္ကို ထပ္မံေရးသားခဲ့သည္။
စစ္တပ္ကို သူ႔ၾသဇာေအာက္သို႔ သိမ္းသြင္းခဲ့သည္။ စာနယ္ဇင္းႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားအား ေမာင္ပိုင္စီးခဲ့သည္။ လာဘ္စားမွဳ၊ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်မွဳ၊ လုပ္ၾကံမွဳ၊ သတ္ျဖတ္မွဳမ်ားျဖင့္ ထင္ရာစိုင္းေနေသာ မားကိုးစ္အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္ခံ ျပည္သူမ်ားမွာကား ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် ထိတ္တလန္႔လန္႔၊ က်ီးလန္႔စာစား၊ ဆင္းရဲ ငတ္ျပတ္မွဳမ်ားကို ခံစားရင္း-----၊
ရာဇ၀င္လာ ဆိုရိုးတခုရွိသည္။
“အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာသည္ ျပည္သူ႔ထံမွ ဆင္းသက္ရမည္“ တဲ့။
ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကား ျပည္သူ႔ထံမွ မသက္ဆင္း။ မားကို႔စ္ႏွင့္ သူ၏ အေပါင္းအပါမား လက္တြင္းမွ သက္ဆင္းေနသည္။ ျပည္သူတို႔ ဘာလုပ္ၾကမည္နည္း။
“မတရားမွုသည္ ဥပေဒျဖစ္လာေသာအခါ ပုန္ကန္လွဳပ္ရွားမွဳ ျပဳလုပ္ရန္မွာ တာ၀န္တရပ္ျဖစ္ေပသည္”တဲ့။
ဤသည္ကား ကမာၻတ၀ွမ္း လူထုလွဳပ္ရွားမွဳမ်ား၏ ဥပေဒသ။
ျပည္သူတို႔ ပုန္ကန္ရေတာ့မည္။ လူထုလွဳပ္ရွားမွဳမ်ား အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရေတာ့မည္။ ဤကာလ ဖိလစ္ပိုင္ အမ်ိဳးသားတို႔၏ ရင္တြင္းတြင္ကား မေက်နပ္မွဳ ေဒါသ မီးလွ်ံမ်ား ဟုန္းဟုန္းေတာက္လ်က္။
လူထု၏ မေက်နပ္မွဳ အရွိန္အဟုန္ ၾကီးျမင့္ေနဆဲတြင္ လွဳပ္ရွားမွဳ ေပၚေပါက္ေစခဲ့ေသာ အျဖစ္အပ်က္က ျဖစ္ပြားလာခဲ့သည္။ နာမည္ေက်ာ္ လူသိမ်ားလွေသာ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ အာကီြႏိုအား လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မွဳ၊ အသုဘသတင္းအား သတင္း အေမွာင္ခ်မွဳ။
ျပည္သူတို႔သည္းမခံႏိုင္ေတာ့။ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မွဳက မ်ားလွျပီ။ မတရားမွဳမ်ားက မ်ားလွျပီ။
ဤသို႔ျဖင့္ လူထုလွဳပ္ရွားမွဳ လွိဳင္းလံုးၾကီး အရွိန္ျမင့္လာသည္။ အာဏာရွင္စနစ္ကို ဖ်က္သိမ္းပစ္ရမည္။ မားကိုးစ္အစိုးရကို ျဖဳတ္ခ်ပစ္ရမည္။ ျပည္သူ႔ဆႏၵကို ကိုယ္စားျပဳေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ေတာင္းဆိုရမည္။
ေနာင္ႏွစ္ႏွစ္ခြဲ ကာလတေလွ်ာက္ လူထုလွဳပ္ရွားမွဳၾကီးကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ခဲ့ၾကသည္။ လူထုလူတန္းစားမေရြး။ အထက္လႊာ လူတန္းစားမ်ားပင္ ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ အားလံုး၏ ရင္ထဲမွာကား ဆႏၵတခုတည္း။ သူ႔အဖြဲ႕၊ ကိုယ့္အဖြဲ႕လည္းမခြဲပဲအားလံုးဦးတည္ခဲ့ၾကသည္က အာဏာရွင္စနစ္ကို ျဖဳတ္ခ်ပစ္ေရး။
သည္လိုအေျခအေနေတြကို ေဖာက္ထြက္ႏိုင္ဖို႔ မားကိုးစ္က ၾကိဳးစားသည္။ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျခင္းနည္းလမ္းျဖင့္။ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လုပ္ၾကံ သတ္ျဖတ္ခံရသူ အာကြီႏို၏ ဇနီးက မားကိုးစ္ႏွင့္ ယွဥ္ျပိဳင္အေရြးခံသည္။ ေရြးေကာက္ပြဲအား တရားမွ်တစြာ က်င္းပခဲ့ျခင္းမရွိ။ မဲခိုးသည္။ လူရိုက္ပြဲမ်ား က်င္းပသည္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ မားကိုးစ္ပင္ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ အႏိုင္ရသူဟု အစိုးရက ေၾကျငာရသည္။
အၾကမ္းမဖက္ေရး လူထုလွဳပ္ရွားမွဳၾကီး စတင္ေလျပီ။ ကိုရီအာကြီႏိုက ျပတ္သားစြာ ေၾကျငာသည္။
“အၾကမ္းမဖက္ေသာ နည္းလမ္းျဖင့္ လူထု လွဳပ္ရွားမွဳအား စတင္မည္။ အကယ္၍ မေအာင္ျမင္လွ်င္ အျခားနည္းလမ္းမ်ားသို႔ ေျပာင္းသင့္လွ်င္ ေျပာင္းရမည္“တဲ့။ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္၏ အေျမာ္အျမင္ရွိေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္။
၁၉၈၆ခု၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၂)ရက္ေန႔တြင္ကား ကာကြယ္ေရး၀န္ၾကီးႏွင့္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္တို႔ မားကိုးစ္အစိုးရမွ ႏွဳတ္ထြက္လိုက္ၾကသည္။ “ကာကြယ္ေရး”ဆိုသည့္ စကားလံုးကို သူတို႔ႏွစ္ဦးလံုး ေကာင္းစြာ သေဘာေပါက္ခဲ့ၾကသည္။ ကာကြယ္ေရးဆိုသည္မွာ လာဘ္စားေနေသာ မားကိုးစ္ပစိုးရကို ကာကြယ္ေရး မဟုတ္၊ ျပည္သူလူထု၏ အသက္အိုးအိမ္ စည္းစိမ္ကို ကာကြယ္ေရး။ ဒါကို သေဘာေပါက္နားလည္ေသာ တပ္မေတာ္ အၾကီးအကဲမ်ား၏ စကားသံကား “လာဘ္စားေသာ မားကိုးစ္အစိုးရအား ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္မည့္အစား အသက္စြန္႔ရန္သာ အဆင္သင့္ ရွိပါသည္”တဲ့။ မည္မွ် ဂုဏ္ယူ ေလးစားဖြယ္ ေကာင္းပါသနည္း။
ေနာက္ေတာ့ ေရဒီယိုတခုမွ အသံလႊင့္ ေၾကျငာသည္။ စစ္ရံုးကို ၀န္းရံ၍ မားကိုးစ္၏ စစ္တပ္မ်ားအား ပိတ္ဆို႔ရန္။ ေထာင္ေသာင္းမကေသာ လူထုၾကီးက တခဲနက္ လိုက္နာခဲ့ၾကသည္။ ပင္မသပိတ္စခန္း ကမ့္ကရိမ္းသို႔ ဦးတည္ရာ လမ္းမ်ားတေလွ်ာက္ သစ္ပင္မ်ားခုတ္လွဲျခင္း၊ ဘတ္စ္ကားမ်ား ရပ္တန္႔ပိတ္ဆို႔ထားျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ၾကသည္။ လူထုၾကီးတရပ္လံုး လမ္းမေပၚသို႔ ထြက္၍ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားအား အကာအကြယ္ ေပးခဲ့ၾကသည္။ လူထုႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရးတသားတည္းက်ခ်ိန္တြင္ ေအာင္ပြဲဆိုသည္ကား မေ၀းေတာ့။
အာဏာရွင္ မားကိုးစ္ကလဲ ေခသူမဟုတ္။ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား၏ အခ်က္အခ်ာ ဗဟိုဌာနကို တိုက္ခိုက္ရန္ မရင္းစစ္သည္မ်ား၊ တင့္ကားမ်ား၊ လက္နက္ကိုင္စစ္သားမ်ား ေစလႊတ္သည္။ ယင္းစစ္သားမ်ားႏွင့္ လူထုၾကီးကား မနီလာျမိဳ႕ လမ္းမ်ားေပၚတြင္ ပက္ပင္းတိုးေလျပီ။ လူထုၾကီး မည္သို႔တုန္႔ျပန္ခဲ့ပါသနည္း။
တင့္ကားမ်ား လူအုပ္ထဲသို႔ စတင္၀င္လာသည္ႏွင့္ လူထုၾကီးက တင့္ကားမ်ား ေရွ႔တြင္ ထိုင္ခ်လိုက္သည္။ ေတာ္လွန္ေရးအခ်က္အခ်ာ ကမ့္ကရိမ္းသို႔ အာဏာရွင္ မားကိုးစ္၏ စစ္သည္မ်ား မေရာက္ေစရ။
လူထုၾကီး၏ တခဲနက္ ခိုင္မာေသာ စိတ္ဓာတ္ႏွင့္ စစ္သားမ်ား၏ ဆင္ျခင္ဥာဏ္ မရွိပဲ အမိန္႔ဆိုသည္ကိုသာ နာခံတတ္ရွာေသာ စိတ္ဓာတ္တို႔ ယွဥ္မိေသာ တခဏ။
တင့္ကားမ်ားရပ္သြားသည္။ လူထုၾကီးမွ သၾကားလံုးႏွင့္ ေဆးလိပ္မ်ား သြားေပးသည္။ အမ်ိဳးသမီးငယ္မ်ားမွ ပန္းမ်ားသြားကမ္းသည္။
တင့္ကားမ်ား ေရွ႔တိုးၾကည့္သည္။ လူထုၾကီးကား ထိုင္ေနေသာ ေနရာတြင္သာ မလွဳပ္မရွက္။
စစ္တပ္အၾကီးအကဲမွ ေသနတ္ျဖင့္ပစ္မည္ ျခိမ္းေခ်ာက္သည္။ သံဃာေတာ္မ်ားႏွင့္ သီလရွင္မ်ား ေရွ႔သို႔တိုးထြက္၍ တင့္ကားမ်ားေရွ႔တြင္ ဒူးေထာက္လိုက္ၾကသည္။ တရားဓမၼမ်ား ေရရြတ္လ်က္။ လူထုၾကီးကလဲ မလွဳပ္မရွက္။
တင့္ကားမ်ား ျပန္ေကြ႔ထြက္သြားသည္။ လူထုအားကို သူတို႔ အရွံဳးေပးလိုက္ရျပီ။
မားကိုးစ္က ညမထြက္ရ အမိန္႔ထုတ္သည္။ မည္သူမွ် မလိုက္နာ။ မည္သူမွ် ဂရုမစိုက္ၾက။ ေတာ္လွန္ေရးသမားအခ်ိဳ႔က ရုပ္ျမင္သံၾကား အသံလႊင့္ရံုကို ၀င္စီးလိုက္ႏိုင္သည္။ ေထာင္ေသာင္းမကေသာသူမ်ား အသံလႊင့္ရံုကို ၀န္းရံေပးထားသည္။ မားကိုးစ္စစ္သားမ်ားေရာက္လာေတာ့ လူထုၾကီးက လက္ဆြဲႏွဳတ္ဆက္သည္။ မုန္႔မ်ားေ၀သည္။ စစ္တပ္ၾကီး ျပန္ဆုတ္ခြာသြားသည္။
အာဏာရွင္မားကိုးစ္၏ ဘ၀မွာကား သူ႔လက္ကိုင္တုတ္ စစ္တပ္ကိုပင္ အာဏာမတည္ေတာ့။ ျပည္သူ႔ရင္ေသြးစစ္သည္မ်ားသည္ အမိအဖရင္း ျပည္သူတို႔၏ ႏွလံုးသားကို ခံစားနားလည္သြားၾကျပီ။ ပေထြးမားကိုးစ္၏ မက္လံုးေပး အယံုသြင္း စကားသံမ်ားကို မယံုၾကည္ၾကေတာ့။ ကိုယ့္မိဘ ရင္းကို ျပန္သတ္ခိုင္းေနေသာ အမိန္႔အာဏာမ်ားကို မလိုက္နာၾကေတာ့။
ေနာက္ဆံုးေတာ့ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ သက္တမ္းရွည္ခဲ့ေသာ အာဏာရွင္ၾကီး မားကိုးစ္သည္ ေခြးတေကာင္အလား တိုင္းျပည္မွ ထြက္ေျပးရေတာ့သည္၊ လူထုအားကား ၾကီးမားေပစြ။
နိဂံုးခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံ၏ ေအာင္ပြဲရ လူထုတိုက္ပြဲကား လြန္ခဲ့ေသာ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ကာလက ျဖစ္ပြားခဲ့ေပသည္။ ယခုအႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ ကာလတြင္လည္း ဤသို႔ေသာ လူထုတိုက္ပြဲကို စည္းလံုးညီညြတ္စြာ၊ ေအာင္ျမင္စြာ ဆင္ႏႊဲ၍ ျမန္မာ့သမိုင္း၏ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာသစ္ကို ဖြင့္လွစ္ၾကပါစို႔။ ေနာင္အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ကာလတြင္ တစံုတဦးက ေရးသားလာေသာ “ျမန္မာအမ်ိဳးသားတို႔၏ လူထုလွဳပ္ရွားမွဳေအာင္ပြဲ” ဟူေသာ ေဆာင္းပါးတပုဒ္အား “ေၾသာ္- ဖတ္ခ်င္စမ္းပါဘိ”