တရုတ္အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရးလွဳပ္ရွားမွဳ

ဒီမိုကရက္တစ္ ျမန္မာ့အသံ ပရိသတ္မ်ားရွင္။
အခုတပတ္အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အလမ္းအစီအစဥ္မွာ တရုတ္အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ႕ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အေရး လွဳပ္ရွားမွဳအေၾကာင္းကို စီစဥ္တင္ဆက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘီစီအီး ၅၀၀ ကေန ၂၀ရာစု အေစာပိုင္းကာလအထိ တရုတ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို ကြန္ဖ်ဴးရွပ္၀ါဒက လႊမ္းမိုးထားခဲ့ပါတယ္။ ဒီ၀ါဒက မိသားစုအာဏာတည္မွဳကို လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ပင္မအဓိက အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္အေနနဲ႕ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သားသမီးေတြဟာ ဖခင္ကို ရိုေသေနရင္၊ ဇနီးမယားေတြက လင္ေယာက်္ားေတြကို ရိုေသေနရင္ ဒီလို မိသားစု ဆက္ႏြယ္မွဳရွိေနတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမယ္လို႕ ကြန္ဖ်ဴးရွပ္က ဆိုခဲ့ပါတယ္။ sung မင္းဆက္မွာ အစပ်ိဳးခဲ့တဲ့ အထက္လႊာ လူတန္းစား အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ေျခေထာက္ေတြကို ခ်ည္ေႏွာင္စည္းၾကပ္ထားတဲ့ ဓေလ့ဟာ ၂၀ ရာစု အေစာပိုင္း ကာလအထိ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ဓေလ့ထံုးစံေတြဟာ အမ်ိဳးသားေတြအေပၚ မွီခိုမွဳ ပိုမိုၾကီးမားေစခဲ့ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ဘ၀ဟာ အိမ္မွာပဲ ျဖစ္ခဲ့ျပီး၊ ျပင္ပလူမွဳဘ၀မွာ အမ်ိဳးသားေတြနဲ႕သာ ယွဥ္တြဲ ပါ၀င္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ မိမိကိုယ္မိမိ ရပ္တည္ႏိုင္ခြင့္ဆိုတာ မရွိသေလာက္ ရွားပါးခဲ့ပါတယ္။



တရုတ္ႏိုင္ငံကို သမၼတႏိုင္ငံအျဖစ္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒနဲ႕ တည္ေထာင္လာျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ႏိုင္ငံေရးပါ၀င္ပတ္သက္ခြင့္ကို စတင္ေတာင္းဆိုလာၾကပါေတာ့တယ္။ ၂၀ ရာစု အေစာပိုင္း ကာလေတြမွာ မဲေပးပိုင္ခြင့္အတြက္ စတင္လွဳပ္ရွားလာၾကပါတယ္။ တရုတ္အမ်ိဳးသမီး သမ၀ါယမအသင္း၊ တရုတ္အမ်ိဳးသမီး မဲေပးခြင့္ လွဳပ္ရွားေရးအဖြဲ႕ စတဲ့ အမ်ိဳးသမီး အသင္းအဖြဲ႕ေတြ ေပၚေပါက္လာခဲ့တယ္။ မန္ခ်ဴးမင္းဆက္ကို ျဖဳတ္ခ်ခဲ့တဲ့ ၁၉၁၁ ခု၊ ၀ူခ်န္းလူုထုလွဳပ္ရွားမွဳမွာ တရုတ္ အမ်ိဳးသမီး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအားလံုး တက္တက္ၾကြၾကြနဲ႕ ပါ၀င္ခဲ့ၾကပါတယ္။ လူထုလွဳပ္ရွားမွဳအျပီးမွာ ဆြန္ယက္ဆင္ ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရတက္လာတဲ့အခါမွာလဲ အမ်ိဳးသားနဲ႕ အမ်ိဳးသမီး တန္းတူ အခြင့္အေရးအတြက္ ဆက္လက္တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လဲ အစဥ္အလာ မိသားစု ဓေလ့ထံုးစံေတြကို ထိန္းသိမ္းရမယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆေတြေၾကာင့္ ၁၉၁၃ ခု၊ ကန္တံုမွာက်င္းပခဲ့တဲ့ အျမဲတမ္း လူထုစည္းေ၀းပြဲမွာ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕၀င္ေတြ ပါ၀င္ခြင့္ မရခဲ့ၾကပါဘူး။ ဆြန္ယက္ဆင္ရဲ႕ ကူမင္တန္အစိုးရဟာ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္မွာ အသစ္ဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကို ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မွဳမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ မဲေပးခြင့္ အခြင့္အေရးေတြကို ဖယ္ရွားထားတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒအသစ္ကို အမ်ိဳးသားကြန္ဂရက္က ေရးဆြဲခဲ့ပါတယ္။

တခ်ိန္တည္းမွာ အသစ္ဖြဲ႕စည္းတဲ့ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ အေျခခံစည္းမ်ဥ္းေတြထဲမွာ တန္းတူညီမွ်ခြင့္ ပါတဲ့အတြက္ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကို ေထာက္ခံမွဳ မ်ားလာပါတယ္။ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္မွာ ကူမင္တန္နဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ယာယီမဟာမိတ္ဖြဲ႕ျပီးေနာက္ပိုင္း အမ်ိဳးသမီးလွဳပ္ရွားမွဳဟာ တရုတ္လူမ်ိဳး တရပ္လံုးအတြက္ လွဳပ္ရွားမွဳထဲမွာ ပူးေပါင္းပါ၀င္သြားခဲ့ပါတယ္။ ကူမင္တန္ပါတီနဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီတို႕အၾကားက ပ႗ိပကၡတိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ကာလမွာ ကူမင္တန္ေခါင္းေဆာင္ ခ်န္ေကရွိတ္ရဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ေခ်မွဳန္းေရး တိုက္ပြဲေတြလဲ အမ်ားအျပား ပါ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္မွာက်ေတာ့ တရုတ္ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ဒီမိုကရက္တစ္ အမ်ိဳးသမီး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ၾကီး ေပၚေပါက္လာပါေတာ့တယ္။

၁၉၅၀ ခုႏွစ္မွာ တရုတ္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႕ တျခားဥပေဒစည္းမ်ဥ္းမ်ားဟာ ပိုင္ဆိုင္မွဳ၊ အေမြဆက္ခံမွဳ၊ ေျမယာအသံုးျပဳမွဳ၊ ပညာေရးအခြင့္အလမ္းဆိုတဲ့ က႑မ်ားစြာမွာ အမ်ိဳးသားနဲ႕ အမ်ိဳးသမီး တန္းတူညီမွ်ခြင့္ကို အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၆၆ကေန ၁၉၇၆ ခုႏွစ္အထိ ယဥ္ေက်းမွဳ ေတာ္လွန္ေရးကာလမွာက်ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနအရ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဖ်က္သိမ္းခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လဲ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ စည္းလံုးညီညြတ္မွဳနဲ႕ စုေပါင္းေဆာင္ရြက္မွဳသ႑ာန္ကေတာ့ မကြယ္ေပ်ာက္သြားခဲ့ပါဘူး။ ေမာ္စီတုန္းေခတ္ေနာက္ပိုင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကာလမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးလွဳပ္ရွားမွဳေတြ ျပန္လည္ ေပၚထြက္လာခဲ့ပါတယ္။

၁၉၈၀ ကာလ တရုတ္ျပည္သူ႕သမၼတႏိုင္ငံမွာ ေက်းလက္စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွုေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုစီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရး စီမံခ်က္မွာ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ဘ၀တိုးတက္ေျပာင္းလဲေရး၊ အမ်ိဳးသားနဲ႕အမ်ိဳးသမီး တန္းတူညီမွ် အခြင့္အလမ္းရရွိေရး စတာေတြအတြက္ အေလးေပးေဆာင္ရြက္မွဳေတြ မပါ၀င္ပါဘူး။ လူ႕အခြင့္အေရးလွဳပ္ရွားမွဳေတြမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ေဆာင္ရြက္မွဳေတြမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ တမ်ိဳးသားလံုး အေရး ေဆာင္ရြက္တာေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးေတြကို သီးျခားေျပာေနစရာ မလိုအပ္ဖူးလို႕ အမ်ိဳးသားေတြက ဆိုတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လဲ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရးအခြင့္အလမ္းေတြ တကယ္ရရွိခ်ိန္မွာက်ေတာ့ ဒီအခြင့္အလမ္းေတြကို အမ်ိဳးသားနဲ႕ အမ်ိဳးသမီး တန္းတူညီမွ် ခံစားခြင့္ မရွိၾကပါဘူး။ အမ်ိဳးသားေတြဟာ ေရွးရိုးစြဲ အစဥ္အလာ၊ ဓေလ့ထံုးစံ၊ အဆိုအမိန္႕ေတြကို အသံုးျပဳျပီး အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အလမ္းေတြကို ခ်ဳပ္ကိုင္ဖို႕ ၾကိဳးစားတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ဒီမိုကေရစီလွဳပ္ရွားမွဳပဲျဖစ္ျဖစ္၊ လူ႕အခြင့္အေရးလွဳပ္ရွားမွဳပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္လိုလွဳပ္ရွားမွုမွာမဆို တမ်ိဳးသားလံုးအဆင့္အေနနဲ႕ ၾကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ရင္း အမ်ိဳးသမီးနဲ႕အမ်ိဳးသား တန္းတူညီမွ်ခြင့္ကိုလဲ တျပိဳင္နက္တည္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအခ်က္ကို တရုတ္ႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အမ်ိဳးသမီးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက သိနားလည္ခဲ့တဲ့အတြက္ ေက်းလက္ေဒသ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ ေမွးမွိန္ေနတဲ့ အခန္းက႑ကို ျမွင့္တင္ဖို႕ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဟာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ႕ စာတတ္ေျမာက္မွဳႏွဳန္း တိုးျမင့္ေရး၊ ပညာေရး ျမင့္မားေရး၊ နည္းပညာက်ြမ္းက်င္မွဳရွိေရး စတဲ့ အရည္အခ်င္းျမွင့္တင္ေရးအပိုင္းကို အာရံုစိုက္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ပညာအရည္အခ်င္း ျမင့္မားလာတာနဲ႕အမွ် ေစ်းကြက္စီးပြားေရးမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ အခန္းက႑ေတြ ၾကီးမားလာခဲ့ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ေက်းလက္အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ စီးပြားေရးအင္အားေတာင့္တင္းတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးကို အမ်ိဳးသားေတြနဲ႕ ရင္ေဘာင္တန္းျပီး တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေက်းလက္အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ အရည္အခ်င္း ျမွင့္တင္ေပးမွဳ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြဟာ ျမိဳ႕ျပအင္တာပရိုက္စ္ လုပ္ငန္းမ်ား ေပၚထြက္လာေရးအတြက္လဲ တြန္းအားေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ နည္းပညာက်ြမ္းက်င္တဲ့ အမ်ိဳးသမီး အမ်ားအျပားေပၚထြက္လာခဲ့ျပီး လက္ရွိတရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ျမိဳ႕ျပစီးပြားေရး လုပ္သားဦးေရ သန္း၁၀၀ မွာ သန္းေလးဆယ္ဟာ အမ်ိဳးသမီးလုပ္သားေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ဥပေဒျပဳအာဏာဟာ အမ်ိဳးသားနဲ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြကို တန္းတူရည္တူ သတ္မွတ္တဲ့ မတ္ခ့္စ္၀ါဒ လမ္းညႊန္ခ်က္ေတြအေပၚမွာ အေျခတည္ထားတာေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီး အခြင့္အလမ္း လွဳပ္ရွားမွဳေတြ ျမန္ဆန္ထိေရာက္ခဲ့တယ္လို႕ ပညာရွင္မ်ားက သံုးသပ္ေျပာဆိုခဲ့ၾကပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ တရုတ္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အျမစ္တြယ္ခဲ့တဲ့ “အမ်ိဳးသမီးဆိုတာ အိမ္တြင္းမွုပဲ လုပ္ရမယ္၊ အမ်ိဳးသားေတြအေပၚ မွီခိုရမယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚေတြ“ ကို ဖယ္ရွားျပီး၊ အမ်ိဳးသားနဲ႕ အမ်ိဳးသမီး တန္းတူညီမွ်ခြင့္အေပၚ အေျခတည္တဲ့ လူ႕ေဘာင္သစ္ကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့တာဟာ အံမခန္း ေအာင္ျမင္မွဳျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုေအာင္ျမင္ခဲ့ရတာဟာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ႕ ဇြဲ၊ လံု႕လ၊ ဥာဏ္အေျမာ္ အျမင္ၾကီးမွုနဲ႕ တန္းတူညီမွ်ခြင့္ကို တန္ဖိုးထားတဲ့ အမ်ိဳးသားမ်ားရဲ႕ အေတြးအေခၚ ျမင့္မားမွုေတြေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္ရွင္။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၀၀၉)