National Policy Sovereignty

အခ်ဳပ္အျခာအာဏာႏွင့္ ပတ္သက္၍

ကမာၻၾကီးလဲ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ရြာၾကီးသဖြယ္ ျဖစ္လာတာနဲ႔အမွ် national policy sovereignty ကို relinquish လုပ္ရေတာ့မွာလား ဆိုတဲ့ ျပႆနာက ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေျပာၾက၊ ဆိုၾက၊ ေရးၾကနဲ႔ ျဖစ္လာပါျပီ။ အီးယူတို႔၊ အာဆီယံတို႔လို အဖြဲ႔အစည္းၾကီးေတြရဲ့ အခန္းက႑ေတြကလဲ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရဲ့ ေပၚလစီေရးရာေတြအေပၚမွာ influence အရမ္းၾကီးလာပါျပီ။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ EU ရဲ့ Regional Policy ဟာ ႏိုင္ငံတခုခ်င္းစီက ကိုယ္ပိုင္ေပၚလစီေတြကို အစားထိုးသင့္သလားဆိုတဲ့ စာတမ္းေလးတခု ေရးခဲ့ဖူးပါတယ္။ အပ်င္းေျပဖတ္ၾကရေအာင္ ဘေလာ့ေပၚမွာ တင္ထားလိုက္ပါတယ္။

Relinquishing national policy sovereignty: Should the EU

replace the individual policies of member countries?

Introduction

In March 1957, the Treaty of Rome was signed to establish the European Economic Community (EEC). In its preamble, the countries refer to the need ‘to strengthen the unity of their economies and to ensure their harmonious development by reducing the differences existing among the various regions and the backwardness of the less-favored regions’. Then, in February, 1992, the Treaty on European Union is formally signed at Maastricht by EC Foreign and Finance Ministers. Since then, EU has provided an institutional umbrella for regions and maintained its position as the world’s most sophisticated and advanced regional integration arrangement.

To promote economic and social cohesion within this umbrella for regions, EU-level policies are created to cover major areas such as social, employment, agriculture, environment, energy, science and technology, industrial, transport, competition, trade and regional policies. With the benefits yielded from the more coherent EU policy approach, the question of whether to relinquish national policy sovereignty over economic matters to EU-level authorities or not has become a prominent issue among the policy makers.

This paper will discuss about the relinquishing national policy sovereignty based on regional policy issues and answer whether the EU Regional Policy should completely replace the individuals policies of member countries or not.

Regions and Regionalism

Regions vary widely in their size, population, levels of economic development, historical origins, contemporary identity, cultural distinctiveness and political activism. Region refers to any piece of continuous territory, bigger than a more locality or neighborhood, which is part of a territory of a larger state, and whose political authority or government, is subordinate to that of the state. (Anderson, 2001)

Accordingly, regionalism refers to the top-down imposition of administration or government based on regional territory or active bottom-up identification with the region in social, cultural or political terms.

The rise of the regionalism triggered the idea towards a ‘Europe of the regions’, an ideology of EU integration and legitimating.

Intergovernmentalism Vs Supranationalism

A form of EU governance has a compromise between intergovernmentalism and supranationalism which can be clearly found in the two competitive objectives of member states.

The first one is connected to pooling or surrendering sovereignty through political and economic integration in order to secure national prosperity, while the second one is connected to retaining sovereignty in order to maintain their autonomy.

Intergovernmentalism enables member states to pursue their own national interests and exercise a veto on development; however, supranationalism limits the ability to exercise a national veto and obliges them to follow decisions supported by a majority of the fellow member states. (Heffernan, 2001)

In general, the complex institutional structures, the range of policy responsibilities and the above combination of intergovernmental and supranational characteristics display EU governance as multi-level governance in which power is exercised not only by EU level decision-makers but also national and sub-national decision makers to various degrees in different countries.

Nugent (1994) categorized the extent of EU policy involvement into

• extensive EU policy involvement (Trade, Agriculture, Fishing, Market regulation)
• policy responsibility shared between the EU and the member states (Regional, Competition, Industrial, Foreign, Monetary, Environmental, Equal Opportunities, Working conditions, Consumer protection, movement across external borders, Energy, Transport, Macroeconomic, Combating terrorism and drugs, Pensions)
• limited EU policy involvement (Health, Education, Defense, International Crime, Social Welfare)
• virtually no EU policy involvement (Housing, Civil Liberties, Domestic crimes

There is no congruence, nor even convergence, in the political role of cities, municipalities and regions in the EU because of the enormous differences in the level of organization, financial resources, political autonomy and political influence of different governments across Europe. (Hooghe & Marks, 1996) However, economic integration gives rise to strong forces for economic convergence because closer economic relations between regions at different levels of technological development should lead to the transmission if know-how from the more advanced to the less advanced. Moreover, capital flows from the capital-abundant regions to regions with unexploited investment opportunities. Furthermore, there can be a flow of labor from the poor to richer regions. (Smith and Wallace, 1994)

Economic integration of the EU

Five main types under economic integration can be identified as follows:

1. Preferential tariff areas (member states set lower tariffs on imports from one another than they do on imports from no-members)
2. Free trade areas (Free trade is established between member states)
3. Custom Unions (Free trade areas which operate a common external policy for trade with on-members)
4. Common Markets (Customs unions within which capital and labor move freely)
5. Economic and monetary unions (identical to common markets except that fiscal and monetary policy is dominated by a central authority rather than by the individual member states) (Armstrong, 2000)

Economic integration can be considered as a considerable factor that has effects on regional economic disparities between high-income regions (the core of the Europe) and low-income regions (the periphery of the Europe).

One classification separates the low income regions into

• depressed areas which are retrogressing
• lagging areas which are growing but a slower rates than most other regions and
• substantially undeveloped ‘pioneer’ or ‘frontier’ regions (Robock, 1970)

Within the EU, a wide range of different types of low income regions exist.

The following table shows the regional GDP per inhabitant in the EU which comprises 27 member countries with 493 million citizens in 2004. It exhibits that one region in four has under 75% of the average of the EU.

(Source- http://ec.europa.eu/regional_policy)

EU economic integration has a continuing long process. The changes of Single European Market (SEM), Economic and Monetary Union (EMU) and Easter Enlargement have a serious impact on economic integration process.

• SEM

The EU abolished tariffs and quotas used by national governments quickly and tried to eliminate the Non-tariff barriers (NTBs) with the design of SEM. The SEM legislation has concentrated on three main groups of the NTBs such as cost-increasing barriers, market-entry barriers and market-distorting practices. (Armstrong, 2000)

• EMU

EMU is a means for consolidating the power of associated states into a bloc against an alignment of global market forces and a reinforcement of EU-level regulatory order. The ECB (European Central Bank) is the representative agency of the euro and the new EU macroeconomic governance structure forged by the creation of the euro has shifted a considerable degree of power to a transnational elite community of central bankers.(Germain, 2001)

• Eastern Enlargement

Eastern Enlargement posed the fundamental challenges for EU regional policy with its impact on the EUR15 member states and EU budgeting implications. New members of the Enlargement process make them eligible for structural funds which provide investment grants, employment grants, infrastructure development and other measures. (Lewis, 2001)

Does Regional Policy Matter?

A central purpose of the EU Regional Policy, which has been functioning since 1975, is to redress the core-periphery divides within the economy. (Dent, 2001) The EU ‘core’ is characterized by its high-tech industrial development, superior infrastructure networks and a high-income per capita demographic profile. To the contrary, the periphery regions exhibit low-tech industrial development, weaker infrastructure provision and a poorer demographic profile.

Indeed, Regional Policy is an important policy to reduce economic and social disparity, to show solidarity and competitiveness and to meet the challenges of the 21^st century. EU is the first among the major powers to grapple the challenges of the twenty first century such as

• how to redefine national sovereignty as individual nations surrender economic autonomy;
• how to mesh different cultures with different priorities and different decision-making processes;
• how to deregulate separate national economic regimes and to induce competition among national monopolies;
• how to establish transnational incentives to promote innovation and technological advance without sacrificing the benefits from, or being captive to laissez-faire economics. (Aho, 1994 quoted in Meier, 1998)

Since 1980s, the funding of the EU for regional support has increased from 9% of the EU-GDP in 1980 up to 31% of the EU-GDP in 2001. (Roderiguez-Pose & Fratesi, 2004) So the regional policy has become one of the most important policies in the European Union.

Regional Policy Instruments

The main funds to implement the EU Regional Policy include

• The European Fund for Regional Development (EFRD)
• The European Social Fund (ESF) and
• The Cohesion Fund.

The ERDF aims to strengthen economic and social cohesion in the European Union by correcting imbalances between its regions by means of financing direct aid to investments in companies (in particular SMEs) to create sustainable jobs; infrastructures linked notably to research and innovation, telecommunications, environment, energy and transport; financial instruments (capital risk funds, local development funds, etc.) to support regional and local development and to foster cooperation between towns and regions; technical assistance featurs.

(http://ec.europa.eu/regional_policy/funds/feder/index_en.htm)

The ESF is designed to finance training, retraining, migration, anti-discrimination and other labor market policies. (Armstrong, 2000)

The Cohesion Fund is aimed at Member States whose Gross National Income (GNI) per inhabitant is less than 90% of the Community average. It serves to reduce their economic and social shortfall, as well as to stabilise their economy.

(http://ec.europa.eu/regional_policy/funds/cf/index_en.htm)

Historical Review of EU Regional Policy

The first EU Regional Policy was introduced in 1975 and since then, the policy has been reformed on six separate occassions. Reforms in 1989-1993 were obvious because of the SEM process, doubling the size of the financial allocations to structural funds and the establishment of the EU delivery system which is based on the principles of concentration of assistance, co-ordination, partnership, subsidiarity, programming and additionality.

The delivery system was retained for the next budget period (1994 to 1999) and its key principles have become the policy objectives. In 1994, EU untroduced a wholly new financial instrument called the Cohesion Fund which operate as an arm of the European Union Regional Policy. (Armstrong, 2000)

However, the EU Regional Policy has been major reformed in 2000-2006 budget period by means of the cutting back of the number of priority objectives from six to three such as New Objective 1 (lagging regions), New Objective 2 (economic and social conversion of regions in structural crisis) and New Objective 3 (development of human resources).

In 2007, the EU Regional policy has been reformed into new objectives again. The objectives for 2007-2013 budget period include

1. Convergence

This concerns promoting growth-enhancing conditions and factors leading to real convergence for the least-developed Member States and regions. (EC decision document number C(2006) 3475)

2. Regional Competitiveness and Employment

It concerns strengthening competitiveness and attractiveness, as well as employment, through development programmes and supporting more and better jobs. (EC decision document number C(2006)3480)

3. European Territorial Co-operation

It aims to strengthen cross-border co-operation through joint local and regional initiatives, trans-national co-operation aiming at integrated territorial development, and interregional co-operation and exchange of experience. (EC decision document number C(2007)1284)

The funds that contribute to these objectives can be shown as

(source: http://ec.europa.eu/regional_policy/policy/objec)

It is obvious that the existing EU regional policy has strengthened its role for effectiveness.

Policy making and co-ordination of Regional Policy

The stages of the Regional Policy Making include

· The Council and the European Parliment which are required to make decisions of the Structural Funds and its rules of use based on the proprosal from the European Commission

· To make this proposal, the Commission has to consult closely with member states over the Community strategic guidelines on cohesion

· Along with the Strategic guidelines, each member state prepares a National Strategic Reference Framework (NSRF). It defines the strategy as well as operation programmes (OPs) that each member state hopes to implement.

· If OPs are adopted by the Commission, member states and regions have the task of implementation and the Commission has to commit the expenditures, pays the certified expenditure and monitors the programmes.

· Finally, the Commission and the Member States have to submit the Strategic Reports to the Council and Parliament.

Thus it is obvious that all three levels of government, EU, member states and regional/ local authorities are involved in Regional Policy so that their policy actions must be harmonized. The following figure shows the co-ordination of regional policy in the European Union.

The Eu has an important role to improve co-ordination between member states and to ensure its own policy is closely related with the regional policies of member states as well as other EU-level policies such as agricultural and trade policy.

Co-ordination of regional policy in the EU (source: Armstrong, 2000)

Success of co-ordination among the levels of government varies due to institutional/constitutional constraints within member states. Federal or quasi-federal systems facilitate greater inclusion of regional governments in the creation and implementation of EU policy. (Dudek, 1998)

However, tensions often emerge among levels of governments as regions seek greater participation with the EU rather than their national governments in creating and implementing regional policy as a way to gain mire autonomy from their central government. (Smyrl. 1997)

Centralization Vs Decentralization

By looking at the EU economic policies as a whole, the costs of pooling economic capabilities are obvious. Economic polices once managed exclusively by national governments are merged or coordinated at the EU level including measures that were concerned with the regulation or product, capital and labor markets. Also monetary policies have designed by increasingly focusing on the general EU economic interest.

In contrast, the benefits of pooled economic capacities are obvious as well. The EU-level policies have developed to help economic governance of the EU. Also the general rationalizing of policies at the EU level helps to avoid overlaps and a waste of policy resources between member states and it can create important synergies between them. (Dent, 2001)

In the case of regional policy, the EU can help structural funds to poor member states in accordance with the objectives. However, individual states are required to implement the operation programmes (OPs). For each OP, the Member State has to appoint a managing authority, a certification body and an auditing body at the national, regional and local levels. The way the funds are managed is based on the shared responsibility system between the European Commission and Member State authorities. So it is clear than individual member countries have its own role to play in distinct regional policies.

Likewise, EU has its own distinct role to play in generating financial transfers to the member states with the worst regional problems and in helping to co-ordinate regional policy across the European Union. (Armstrong, 2000)

However, the prominent role of the EU does not mean it should completely replace the individual policies of member countries. Generally, central governments of member countries retained responsibility for programme proposals, payments, authorization and modification of projects, the administration of ERDF receipts and the transfer of funding to the appropriate authority. (Bache & Jones, 2000)

Although the ‘partnership principle’ has been operated to achieve more participation if lower levels of government, the wording of the Commission assertion still leaves the final say to member states and is dependent upon their respective institutional structure. (Colino, 1996)

Moreover, there are strong reasons against the over-centralization of regional policy in the EU. The main arguments include

• The danger of a uniform approach to solving problems which by their nature differ from one region to another
• The substantial advantage of local knowledge and experiences in designing particular regional policy programmes for specific geographical areas means that member states must be expected to retain substantial control over regional policy
• Over-centralization is likely to stifle innovation in the development of policy instruments; whereas decentralization allows for greater diversity and experimentation in the construction of policies, encourages greater local participation and makes policy makers more accountable to those they serve. (Armstrong, 2000)

Conclusion

By looking at the institutional structures, principles and policy formulation and implementation process, it is obvious that the EU Regional Policy should not completely replace the individual policies of the member states.

References

Anderson, J. (2001) ‘The rise if regions and regionalism in Western Europe’ in Guibernau, M. (ed.) Governing the European Diversity, London, Sage/The Open University

Armstrong, H. & Taylor, J. (2000) Regional Economics and Urban policy, 3^rd edition

Bachel, I. & Jones, R. (2000) ‘Has EU Regional Policy empower the Region? A study of Spain and UK’, Regional and Federal Studies, Vol.10(3), pp. 1-20

Colinocesar (1996) ‘The Impact of European integration on the Territorial Balance of Power in Member States’, The European Policy Process, Occasional Paper N0.2

Dent, C. (2001) ‘Governing the EU economy as a whole’ in Thompson, G. (ed.) Governing the European Economy, London, Sage/ The Open University

Dudek, C. (1998) ‘Coordinating Regional Policy in the EU’, EU Studies Association Conference, Austin, Texas

Germain, R. (2001) The European Central Bank and the problem of authority, Journal of European Public Policy

Heffernan, R. (2001) ‘Building the EU’ in Bromley, S. (2001) Governing the European Union, London, Sage/The Open University

Hooghe, L. & Marks, G. (1996) ‘Europe with the Regions: Channels of Regional Representation in the EU, Publicis, Vol.26, No.1, pp.73-91

Lewis, P. (2001) ‘The Enlargement of the EU’ in Bromley, S. (ed.) Governing the European Union, London, Sage/The Open University

Meier, G. (1998) The International Environment for Business, Oxford, OUP

Nugent, N. (1994) The Government and Politics of the European Union, The European Union series, Macmillan Press

Robocks, S. (1970) Strategies for Regional Economic Development in Mckee, D.; Dean, T. & Leahy, W. (eds) Regional Economics: Theory and Practice, The Free press, New York

Rodiguez-Pose, A. & Fralesis, U. (2004) Between Development and Social Polices: The Impact of European Structural Funds in objective 1 Regions, Regional Studies, 38(1), 97-113

Smyrl, M. (1997) ‘Does European Community Regional Policy Empower the Regions?’ Governance, Vol.10, N0.3, 1997

Smith, A. & Wallace, H. (1994) ‘The EU: Towards a policy of Europe’, International Affairs, Vol.70 (3), p.429-444

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

From 92 years old

(၉၂)ႏွစ္ျပည့္မွသည္

ဘ၀တသက္တာတေလွ်ာက္

အမွန္တရားကို

ဆုပ္ကိုင္ရင္း

အမ်ားေကာင္းက်ိဳး၊

စာေပအက်ိဳးကိုသာ

မေဖာက္မျပန္

ဇြဲစိတ္မွန္ျဖင့္

ေဆာင္သယ္ပိုးခဲ့သည့္

အဖြားမာအား

ဤဘေလာ့မွေန၍

ရိုေသညြတ္က်ိဳး

လက္စံုမိုးကာ

ကန္ေတာ့ပါ၏။

(၉၂)ႏွစ္ျပည့္မွသည္

သက္ရာေက်ာ္ထိ

က်န္းမာခ်မ္းသာစြာ

ေနထိုင္ရင္း

လူထုအက်ိဳး

ဆက္လက္သယ္ပိုးႏိုင္ပါေစ။

စကားတခြန္း

အျပံဳးေလးတစျဖင့္

အဖြားအား

ေလးစားျမတ္ႏိုးေသာ

သားသမီး၊ ေျမးျမစ္မ်ားကို

ခြန္အားမ်ား

ေပးေ၀ႏိုင္ပါေစ။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၉၊၁၁၊၂၀၀၇)

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

Games

Game မ်ားကစားျခင္း

သူငယ္ခ်င္းသစ္ေတြရတဲ့အခါတိုင္း က်ြန္မကစားတတ္တဲ့ game ေလးတခု ရွိတယ္။ အဲဒါကေတာ့ Divide a dollar Game လို႔ေခၚတဲ့ Negotiation game ေလးတခုပါ။ dollar game ဆိုေပမယ့္ ယူေကမွာက စတာလင္ေပါင္သံုးတာေၾကာင့္ pound game လို႔ ဆိုရေတာ့မွာပါပဲ။

ကစားပံုကေတာ့ စတာလင္ေပါင္ဆယ္တန္တရြက္ကို ထုတ္ျပီး ခြဲေ၀ခိုင္းတာပါ။ က်ြန္မက mediator လုပ္ျပီး၊ ကစားမယ့္ player 1 နဲ႔ player 2 က သူတို႔ရဲ့ demand ကို စာရြက္ေလးေပၚမွာလွ်ိဳ႕၀ွက္ေရးျပီး က်ြန္မကိုေပးရပါတယ္။ demand ကို ၁ ကေန ၁၀ အတြင္း ဘယ္ဂဏန္းကိုမဆို ေရြးႏိုင္ပါတယ္။

Bargaining protocol ကေတာ့ ႏွစ္ေယာက္ေရးထားတဲ့ တန္ဖိုးစုစုေပါင္းဟာ ၁၀ ထက္ မေက်ာ္ရင္ သူတို႔ေရးထားတဲ့ demand အတိုင္း ခြဲေ၀ယူလို႔ရပါတယ္။ ၁၀ ေက်ာ္သြားရင္ေတာ့ ဘယ္သူမွ ဘာမွ မရပါဘူး။

စာဖတ္သူမ်ားကေတာ့ ေျပာမွာပဲ။ လြယ္လြယ္ေလး။ တေယာက္တ၀က္စီ ၅ လို႔ ေရးမွာေပါ့။ ဘာထူးဆန္းလို႔လဲ ဆိုျပီးေတာ့ေလ။

ဒါေပမယ့္ ထူးတယ္ရွင့္။ က်ြန္မစမ္းသပ္ဖူးတာ အၾကိမ္ၾကိမ္ အခါခါရွိျပီ။ မွတ္မွတ္ရရ၊ တခါပဲ က်ြန္မအိတ္ထဲက ပိုက္ဆံထြက္ဖူးေသးတယ္။ ဘာလို႔လဲ။ အေျဖကေတာ့ လူေတြဟာ ေလာဘသားေတြခ်ည္းပဲမဟုတ္ဘူးလားရွင္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အမ်ားဆံုးကိုေတာ့ လိုခ်င္ၾကတာပဲမဟုတ္လား။

တခါကလဲ က်ြန္မမိတ္ေဆြတေယာက္နဲ႔ lab ထဲမွာ Investment game တခု ကစားၾကည့္ဖူးတယ္။ လူအေယာက္ (၃၀)ကို ကြန္ပ်ဴတာတလံုးစီေပးျပီး၊ ႏွစ္ေယာက္တတြဲနဲ႔ random ကစားခိုင္းတာပါ။ ကိုယ္နဲ႔ ဘယ္သူတြဲက်တယ္ဆိုတာ မသိႏိုင္ပါဘူး။ တၾကိမ္ျပီးတာနဲ႔ computer program ကအတြဲသစ္ထပ္တြဲေပးပါတယ္။ ဒီကစားပြဲမွာ တေယာက္က investment decision ခ်တဲ့လူ၊ ေနာက္တေယာက္က response လုပ္တဲ့လူ။ decision ခ်သူက Invest or Non-Invest ႏွစ္ခုကို ေရြးရပါတယ္။ Non-Invest ေရြးရင္ ႏွစ္မွတ္ရမွာ ျဖစ္ျပီး၊ တဘက္လူက ဘာမွ လုပ္စရာ မလိုေတာ့ဘူး။ Invest ေရြးရင္ေတာ့ အမွတ္ (၁၀)ေပၚမွာ response လုပ္မယ့္သူက (၁၀)မွတ္လံုး Keep လုပ္မွာလား၊ share နဲ႔ (၅)မွတ္ဆီ ခြဲယူမွာလား ဆံုးျဖတ္ရတယ္။ Keep လုပ္လိုက္ရင္ေတာ့ မူလ decision maker က သုညပဲရတယ္။ ဘာေတြ႔တယ္ ထင္ပါသလဲ။ Invest ကို ေရြးလိုက္သူတိုင္းဟာ အမွတ္ သုညေတြပဲ ရေတာ့တယ္။ တဘက္က share မလုပ္ပဲ အကုန္ Keep လုပ္လိုက္တာခ်ည္းပဲ။ ႏွစ္ပြဲသံုးပြဲလဲျပီးေရာ၊ decision-maker ေတြက Invest မလုပ္ေတာ့ဘူးရွင့္။ Non-Invest ပဲ ေရြးျပီး ရတဲ့ ႏွစ္မွတ္ကိုပဲ ယူလိုက္ၾကေတာ့တယ္။ လူေတြရဲ့ Behavior ဟာ စိတ္၀င္စားစရာပဲေနာ္။

ကဲ-ဒီလို ျဖစ္သြားသူေတြ Invest ျဖစ္လာေအာင္ ဘယ္လို incentive ေတြေပးမလဲ။ က်ြန္မထပ္ေဆာ့ၾကည့္ရဦးမွာမို႔ အေျဖရလာတဲ့အခါ ေျပာျပဦးမယ္ေနာ္။ ဒီအထဲကေန ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရး၊ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးဆိုင္ရာ သင္ခန္းစာေတြ အမ်ားၾကီးယူစရာ ရွိပါတယ္။ ယူတတ္သလို ယူၾကပါ။ အေသးစိတ္ကို စိတ္၀င္စားရင္ေတာ့ Game Theory ကို ေလ့လာၾကည့္ပါ။ ကစားစရာေတြ အမ်ားၾကီးပဲ။ Ratification game, prisoners’ dilemma game, entry deterrence game, Cournot oligopoly game ။ အမ်ားၾကီးပဲရွင့္။ စိတ္ေျပလက္ေပ်ာက္လဲျဖစ္၊ ပညာလဲ ရတာမို႔ အက်ိဳးရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ ကစားၾကည့္ပါ။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၈၊၁၁၊၂၀၀၇)

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

A River (part-4)

ျမစ္တစင္း (အပိုင္း-၄)

(၉)

”သမီးရယ္၊ ဘယ္ေပ်ာက္ေနရတာလဲ။ ေမေမဟိုတယ္ကို ဖုန္းဆက္ၾကည့္ေသးတယ္။ သမီးမလာဘူးတဲ့”

ေနာက္တေန႔နံနက္ အိမ္သို႔ ျပန္ေရာက္ေရာက္ျခင္း ေမေမကလွမ္းေျပာသည္။ စိတ္လဲ အလြန္ပူေနပံုရသည္။ ေမေမ့အား သူမျပံဳးုျပလိုက္သည္။ လူတေယာက္ စိတ္ရွဳပ္ေထြးေနလွ်င္၊ စိတ္တိုေနလွ်င္၊ စိတ္ပူေနလွ်င္ ပထမဆံုးစရမည့္ ဆက္ဆံေရးမွာ အျပံဳးတခု ဟူ၍ စာအုပ္ထဲတြင္ ဖတ္ဖူးသည္။ တခါတေလ ကိုယ္ျပံဳးျပသည့္ မ်က္ႏွာက စပ္ျဖဲျဖဲၾကီး ျဖစ္ေနလွ်င္ လူရိုက္ေပါက္တိုးႏိုင္သည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေမေမကေတာ့ ျပံဳးျပလွ်င္ အလြန္ သေဘာက်ေလသည္။

”ျပံဳးမေနပါနဲ႔သမီးရယ္၊ ေမေမတကယ္ စိတ္ပုသြားတာ။ ဘယ္ေတြသြားေနတာလဲ“

“သမီး ကမာၻသစ္တခုကို ေတြ႔ခဲ့တယ္ ေမေမ“

သူမ၀င့္ၾကြားစြာေျပာေတာ့ ေမေမကျပံဳးသည္။ စကားေျပာလွ်င္ ကမာၻႏွင့္ခ်ီ၍ ေျပာတတ္သည့္ သူ႔သမီး အေၾကာင္းကို ေနာေၾကေနပံဳရသည္။ သူမကလဲ သူမပင္ျဖစ္သည္။ သူမသံုးႏွစ္၊ ေလးႏွစ္ေလာက္မွစ၍ အိမ္သို႔ဧည့္သည္လာလွ်င္ မားဂရက္သက္ခ်ာအေၾကာင္း၊ မားကိုးစ္အေၾကာင္း၊ အစၥေရး၊ ပါလက္စတိုင္းအေၾကာင္း၊ စစ္ေအးတိုက္ပြဲမ်ားအေၾကာင္း ေျပာ၍ ဧည့္ခံတတ္ေၾကာင္း လူၾကီးမ်ားက ျပန္ေျပာျပဖူးသည္။ သိပ္ေတာ့မဆန္းပါ။ သူမ၏ ပထမငါးႏွစ္အရြယ္ကို ႏိုင္ငံေရး၊ ဥပေဒေရး၊ စစ္ေရးမ်ားအေၾကာင္းကိုသာ ပံုျပင္အျဖစ္ေျပာျပတတ္သည့္ အဖိုးျဖစ္သူႏွင့္ ၾကီးျပင္းခဲ့ရသည္ကိုး။

“ကမာၻနဲ႔ခ်ီျပီူ မေျပာပါနဲ႔ သမီးရယ္။ ေမေမမသိခ်င္ပါဘူး။ ေမေမသိတာ ေမေမ့သမီးေလးပဲ။ သမီးလိုခ်င္တာအကုန္ေျပာ။ ေမေမလုပ္ေပးမယ္။ အဲလိုမ်ိဳးေတာ့ မထြက္သြားရဘူး။ ဟုတ္ျပီေနာ္သမီး။ သမီးေပ်ာက္ေနေတာ့ အားလံုးစိုးရိမ္သြားၾကတာ။ သမီးဖြားဖြားကဆို သမီးကို မေတြ႔ရင္ ေမေမပါျပန္မလာရဘူးလို႔ အမိန္႔ထုတ္ထားတာ”

စိုးရိမ္တၾကီးေျပာေနေသာ ေမေမ့အား သနားသြားသည္။ လိုခ်င္တာ ဘာမဆို လုပ္ေပးေနသည္ပဲေလ။ ေမေမလံုး၀ေလွ်ာ့မေပးသည္က တေနရာပဲရွိသည္။ ပညာေရး၊ တႏွစ္တြင္ (၃၆၅)ရက္၊ တရက္တြင္ (၂၄)နာရီရွိသည္ကိုပင္ မေက်နပ္ႏိုင္ပဲ အခ်ိန္မေလာက္ဟု ဆိုတတ္ေသာ ေမေမသည္ သူမ၏ ဆုေပးပြဲမ်ားအတြက္ေတာ့ အခ်ိန္ကိုရေအာင္ ဖန္တီးေပးေလသည္။ ပညာကို တန္ဖိုးထားေသာ စိတ္ကို ငယ္စဥ္မွစ၍ သြင္းထားေပးသည္။

မွတ္မွတ္ရရ။ သူမတို႔ ဆယ္တန္းေျဖစဥ္က စေပါ့မ်ား အလြန္ေခတ္စားသည္။ အမ်ားႏွင့္ဆိုေတာ့ သူမလဲ စိတ္၀င္စားသည္ေပါ့။ ႏိုင္ငံျခားမွ ျမန္မာသံရံုးစေပါ့ဆိုလွ်င္ တိုးသည္ကမ်ားသည္။ ဖုန္းဆက္ေပးသူမ်ားလဲရွိသည္။ သူမဖုန္းကိုင္ခြင့္မရ။ ဖုန္းၾကိဳးကိုပင္ ျဖဳတ္ထားသည္။ စေပါ့ဆိုး၍ ဂုဏ္ထူးမ်ားျခင္းကို လက္မခံႏိုင္ဟုဆိုသည္။ ပညာႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ေတာ့ လံုး၀အလိုမလိုက္၊ က်န္တာေတာ့ လုပ္ခ်င္တာ အကုန္လုပ္၊ လိုခ်င္တာ အကုန္ေတာင္း၍ ရသည္။

“ကဲသမီး။ ဦးကံကို ဖုန္းဆက္လိုက္။ သူလာေခၚျပီး ကားေတြ လိုက္ျပလိမ့္မယ္။ သမီးကားေတာ့ သူလာယူသြားျပီ။ သမီးျဖစ္ခ်င္တာ ေမေမလုပ္ေပးတယ္ေနာ္“

“သမီးမလိုခ်င္ေတာ့ဘူးေမေမရဲ႕။ ကားက အေရးမၾကီးပါဘူး“

“ျမတ္စြာဘုရား“

သူမစကားၾကားေတာ့ ေမေမက အံ့ၾသစြာ ဘုရားတသည္။

“သမီးဘာျဖစ္လာတာလဲ“

သူမမ်က္ႏွာေပၚမွ ေလးနက္မွဳကို ေမေမရိပ္မိသြားသည္။

“တကယ္ေျပာတာေမေမရဲ့။ သမီးေလ ကမာၻသစ္တခုကို တကယ္ေတြ႔ခဲ့တာ။ မေန႔ညက သမီးေလ သူပုန္မိသားစုနဲ႔ တူတူစား၊ တူတူအိပ္ခဲ့တာ။ သေဘာေကာင္းျပီး ရိုးသားလိုက္ၾကတာ ေမေမရယ္။ သမီးၾကားဖူးသလို မဟုတ္ပါဘူး“

“သမီး”

ေမေမက စိုးရိမ္တၾကီးႏွင့္ ေရရြတ္သည္။ ဘာဆက္ေျပာရမည္မသိပဲ ရပ္သြားပံုေပၚသည္။

“ဟုတ္တယ္ေမေမ။ သမီးၾကားဖူးေတာ့ သူတို႔ေတြက အရမ္းဆိုးတာဆို။ သမီးတို႔ကသာ ရန္သူေတြဆိုျပီး ေၾကာက္ေနၾကတာ။ တကယ္က ရြာေတြမွာ ေၾကာက္ေနရတဲ့ လူေတြကိုသူတို႔က ကူညီေပးေနတာ ေမေမရဲ့။ စစ္တပ္ကေလ၊ လူလဲသတ္တယ္။ ရြာလဲမီးရွိဳ႕တယ္၊ မုဒိမ္းလဲ က်င့္တယ္တဲ့”

“ဟဲ့ ဘာေတြေျပာေနတာလဲ။ ေမေမ မၾကားဖူးပါဘူး။ မျဖစ္ႏိုင္တာပဲကြယ္“

“သမီးလဲ မယံုေသးပါဘူးေမေမရဲ့။ ၾကားတာကိုေျပာတာ။ ဟုတ္မဟုတ္ စံုစမ္းၾကည့္ဦးမယ္ေလ“

“အို-သမီးအလုပ္မွ မဟုတ္တာ“

“ေမေမေျပာဖူးေတာ့ အမွန္တရားကို ျမတ္ႏိုးရမယ္ဆို“

“ဒါက“

သူ႔စကားႏွင့္ သူမို႔ ေမေမျငိမ္သြားသည္။

“သမီးရယ္။ မွန္ဆိုတာ ၾကည့္တဲ့ ရွဳေထာင့္ေပၚ မူတည္ေသးတယ္ေလ။ ေဘးေစာင္းၾကည့္လဲတမ်ိဳး၊ တည့္တည့္ၾကည့္လဲတမ်ိဳး“

“ဒါေပမယ့္ ျပဒါးသုတ္ထားတဲ့ဘက္မွာ ဆြဲထားတဲ့ပံုကို ၾကည္႕ေနမိတာမ်ိဳးလဲ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ေလ ေမေမ။ အဲဒါဆို တပံုတည္း ထြက္ေနမွာေပါ့“

“ေတာ္စမ္းသမီး။ စကားတတ္တိုင္း ေလွ်ာက္ေျပာမေနနဲ႔။ ကိုယ္မသိတဲ့အေၾကာင္းကို ျငင္းခံုရတာ အဓိပၸာယ္ မရွိဘူး“

“အဲဒါေၾကာင့္ သိေအာင္စံုစမ္းေလ့လာရမယ္လို႔ ေျပာတာေပါ့ေမေမ“

“သမီးရယ္။ ကဲ-သိျပီးေတာ့ ဟုတ္ေနျပီထားပါေတာ့။ သမီးက ဘာလုပ္မလို႔လဲ“

“ဟုတ္ရင္ေတာ့ အမွန္ဘက္က ရပ္တည္ရမွာေပါ့ေမေမ။ သမီးမွာေတာ့ စင္ေပၚမွာတုန္းက ျပည္သူတို႔၏ အသက္အိုးအိမ္စည္းစိမ္ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေသာ တပ္မေတာ္လို႔ ရြတ္ခဲ့ရတာ။ ဘုရား-ဘုုရား။ လူသတ္၊ မုဒိမ္းက်င့္တယ္ဆိုတာမ်ား တကယ္ျဖစ္ေနရင္ ရွက္ဖို႔ေကာင္းလိုက္တာ။ ေနာက္ကြယ္မွာ တကယ္သိတဲ့လူေတြက ဘယ္ေလာက္၀ိုင္းဟားေနၾကမလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ အျမင္ကပ္ေနၾကမလဲ မသိဘူး“

“သမီး၊ စကားကို ၾကည့္ေျပာကြယ္။ ေမေမစိုးရိမ္လာျပီ။ လူသတ္၊ မုဒိမ္းက်င့္တာေတာ့ ေမေမမသိဘူး။ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကို ဖမ္းတာေတာ့ ေမေမသိတယ္။ သမီးစကားေတြက ေဘာင္ေက်ာ္ေနျပီကြယ္။ သမီးရဲ့စိတ္ဓာတ္ကို ေမေမနားလည္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဟုတ္ေနျပီး၊ သမီးက သူပုန္လုပ္ေတာ့ေရာ၊ ဒီေလာက္အင္အားမ်ားတဲ့စစ္တပ္ကို ႏိုင္ႏိုင္မွာတဲ့လား“

“ေမေမရယ္။ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ မျဖစ္ခ်င္သူေတြရဲ့ အဘိဓာန္မွာပဲရွိတာပါ။ ပန္းတိုင္ေရာက္ေအာင္ ဘယ္လိုအတားအဆီး ရွိပါေစ၊ ေက်ာ္လႊားရဲတဲ့ သတိၱရွိရမယ္ဆို။ ေမေမပဲေျပာခဲ့ျပီးေတာ့။ လူဆိုတာ ျမစ္တစင္းလို က်င့္ရမယ္။ သမုဒၵရာထဲ စီး၀င္မယ့္ ျမစ္တစင္းဟာ ဘယ္ေလာက္ပဲ ေတာင္ေတြ၊ ေခ်ာက္ေတြ ရွိပါေစ၊ ေက်ာ္ျဖတ္စီးဆင္းတာပဲဆို”

“ေတာ္ပါေတာ့ သမီးရယ္။ ေမေမ့စကားေတြနဲ႔ ေမေမ့ကို ျပန္ေျပာမေနနဲ႕။ သမီးေျပာေနတာနဲ႔ ေမေမေျပာဖို႔ေတာင္ေမ့ေနတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားမွာ လူငယ္ညီလာခံတက္ဖို႔ စာရင္းမွာ သမီးကို ထည့္ထားတယ္တဲ့။ ညကၾကားလာတယ္“

“ျမတ္စြာဘုရား“

ဒီတခါ ဘုရားတရသည္ကေတာ့ သူမျဖစ္သည္။ ေျပာလို႔မွ မဆံုးေသး။ ကိုးရို႕ကားယားေတြက ေပၚလာျပန္ျပီ။ လူသတ္၊ မုဒိမ္းက်င့္ကိစၥေတြ စံုစမ္းပါမည္ဆိုမွ သူမစံုစမ္းမည့္ အဖြဲ႔ကလႊတ္ေသာ ညီလာခံကို အဲဒီအဖြဲ႔ေတြကို ကိုယ္စားျပဳတက္ရမည္ဆိုပါလား။

“ေနာက္မွ ေျပာၾကရေအာင္ ေမေမရယ္ေနာ္။ အခုသမီးလဲ ဆာလွျပီ။ သမီးတို႔ႏွစ္ေယာက္ နံနက္စာ တူတူမစားရတာ ၾကာျပီေမေမရဲ့။ ဖက္ထုတ္ေၾကာ္သြားစားရေအာင္“

သူမေျပာေျပာဆိုဆိုႏွင့္ စကားျဖတ္ျပီး အခန္းထဲ ၀င္လိုက္ရသည္။ အေတြးေပါင္းမ်ားစြာႏွင့္ ေခါင္းထဲမွာ ရွဳပ္ေနသည္ကေတာ့ အမွန္။ ေရွ႕လထဲမွာ ေဒၚစုကို denounce လုပ္သည့္ လူထုစည္းေ၀းပြဲ ရွိသည္။ သူမအား အခမ္းအနားမွဴးျဖစ္ေစ၊ အဆိုတင္သြင္းသူျဖစ္ေစ၊ ေထာက္ခံသူျဖစ္ေစ တခုခုေတာ့ လုပ္ခိုင္းၾကမွာ ေသခ်ာသည္။ နယ္ေျမဆိုင္ရာ တိုင္းမွဴကေလဲ အရပ္ပုသူ၊ သူမကလဲ အရပ္ပုသူျဖစ္၍ စကားေျပာ စင္ေပၚမွ မိုက္ခြက္ကို မွီေစရန္ ေခြးေျခခံုပုေလးေတာင္ ရိုက္ထားၾကသတဲ့။ စိတ္ညစ္သည္။ သူမေလ့လာမွဳေတာင္ မစရေသး။ မငယ္ဆီမွ ဆက္သြယ္ရမည့္ လူမ်ားလိပ္စာကပါလာသည္။ သူတို႔ကေကာ လက္ခံၾကပါ့မလား။ သူမကို သတင္းလာယူသည္ထင္လွ်င္ ခက္ေပဦးမည္။ သူမ၏ အဆက္အသြယ္၊ အဆက္အႏြယ္ေတြအရ ဒီလိုေသးငယ္လွတဲ့ ေအာက္ေျခအလုပ္ေလာက္ကို လုပ္မည္မဟုတ္ေၾကာင္းကိုေတာ့ ေသခ်ာရွင္းျပရမည္။ ဘာပဲေျပာေျပာ အေၾကာင္းတခုခု မေသခ်ာေသးခင္၊ ဘယ္သူမွားသည္၊ ဘယ္သူမွန္သည္ကို မသိေသးခင္ေတာ့ ၾကားေနလိုက္တာပဲေကာင္းသည္။ ဘာလုပ္ရင္ေကာင္းမလဲ။

“သမီးေရ၊ ျမန္ျမန္လုပ္ေနာ္။ ျပီးရင္ ေမေမသြားစရာရွိေသးတယ္“

ေမေမ့စကားသံေၾကာင့္ ေတြးလက္စအေတြးတို႔ကို ေဖ်ာက္ျပီး ေရခ်ိဳးခန္းထဲသို႔သာ သူမ၀င္လိုက္ပါေတာ့သည္။

(၂၃.၄.၂၀၀၇)

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

A River (part-3)

ျမစ္တစ္စင္း (၃)

(၆)

ေရႊရတုတပ္မေတာ္ေန႔ အထိမ္းအမွတ္ က်ပန္းစကားေျပာျပိဳင္ပြဲ။ အမ်ိဳးသားဇာတ္ရံု။

“ယခုျပိဳင္ပြဲ၀င္ဖို႔ အလည့္က်သူကေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္းမွ -----ျဖစ္ပါတယ္”

အခမ္းအနားမွဴးျဖစ္သူ တာေမြျမိဳ႕နယ္ ၾကံ့ခိုင္ေရးအသင္း အတြင္းေရးမွဴးမွ ေၾကျငာျပီးသည့္အဆံုး သူမစင္ေပၚသို႔ တက္သြားလိုက္သည္။ မဲလိပ္အားႏွိဳက္ျပီး အစီအစဥ္ ေၾကျငာသူထံသို႔ ေပးလိုက္သည္။

“မ----ေဟာေျပာမယ့္ ေခါင္းစဥ္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ျငိမ္၀ပ္ပိျပားမွဳ တည္ေဆာက္ေရး အဖြဲ႔လက္ထက္ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲ တိုးတက္မွဳမ်ား ျဖစ္ပါတယ္“

ေခါင္းစဥ္အား ေၾကျငာျပီးသည့္ေနာက္ သူမပရိသတ္ကို မ်က္ႏွာမူလိုက္သည္။

အားပါးပါး-မ်က္၀န္းထဲသို႔ စူး၀င္သြားသည့္ အစိမ္းေရာင္မ်ား၊ ေရွ႕ဆံုးတြင္ကား န၀တအတြင္းေရးမွဴး(၁)၊ (၂) ႏွင့္ ၀န္ၾကီးမ်ား ထိုင္ေနသည္။ ျပီးေတာ့ ဗဟိုအဆင့္ ျပိဳင္ပြဲ၀င္ ျပည္နယ္ႏွင့္ တိုင္း (၁၆)ခု (ရွမ္းျပည္နယ္အား ရွမ္းေတာင္၊ ရွမ္းေရွ႕၊ ရွမ္းေျမာက္ဟူ၍ ခြဲထားသည္) မ်ားႏွင့္ မိဘေဆြမ်ိဳးမ်ား၊ ဖိတ္ၾကားထားသူမ်ား၊ ေနာက္တြင္ကား အျဖဴ၊ အစိမ္း၀တ္စံုႏွင့္ အသင္း၀င္မ်ားလား၊ ေက်ာင္းသားမ်ားလားေတာ့ မသဲကြဲ။ သူမလို အသင္း ထဲ တခါမွ မ၀င္ဘူးသူကိုေတာင္မွ ေက်ာင္းအဆင့္၊ ျမိဳ႕နယ္အဆင့္၊ ခရိုင္အဆင့္၊ ျပည္နယ္အဆင့္ ဇကာတင္ ျပိဳင္ပြဲမ်ား၀င္ရန္ ဆိုျပီး တံဆိပ္အတင္းတပ္ေပးထားသည္ ဆိုေတာ့ နားေထာင္ရန္ ပရိသတ္မ်ားမွာလဲ ေက်ာင္းသားမ်ားအား တံဆိပ္တပ္ေပးထားျခင္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ အေပၚမွ ထပ္ခိုးျမင့္တြင္ေတာ့ တပ္မေတာ္ေဆးတကၠသိုလ္ ဗိုလ္ေလာင္းမ်ား ရွိေနသည္။

“အားလံုးမဂၤလာပါရွင္။ ျပည္သူတို႔ရဲ႕ အသက္အိုးအိမ္ စည္းစိမ္ကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္တဲ့ တပ္မေတာ္ဟာဆိုရင္----“

န၀တလက္ထက္ အေၾကာင္းမစခင္ တပ္မေတာ္ရာဇ၀င္ႏွင့္ အစပ်ိဳးလိုက္သည္။

အကဲျဖတ္မ်ားအားတလွည့္၊ ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေနသူမ်ားအား တလွည့္ၾကည့္လိုက္၊ ဆက္ေျပာလိုက္ႏွင့္ (၁၅)မိနစ္ အခ်ိန္သည္ မည္သို႔ ကုန္သြားသည္မသိ။ အသက္ (၁၅)ႏွစ္အရြယ္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေနသူမ်ားေရွ႔၌ ႏိုင္ငံေရးစကားေျပာရသည္မို႔ ဂုဏ္ယူလို႔မဆံုး။

ပြဲျပီးသြားလွ်င္ကား ႏိုင္ငံေတာ္ညစာစားပြဲတက္ရမည္။ မည္သူ႕ေပၚတြင္မွ မွီခို၍ မဟုတ္။ ကိုယ့္အစြမ္းအစႏွင့္ကိုယ္။ ဖိတ္စာေပၚတြင္ သူမနာမည္ကို ေရးထားသည္။ ေနာက္ဆက္တြဲ မိသားစု၀င္ အေနႏွင့္ မဟုတ္။ ေမေမက ေျပာဖူးသည္။ “လဟာေအးခ်မ္းပါတယ္။ သူ႔အလင္းေရာင္ကလဲ အလင္းေပးထာပဲ။ဒါေပမယ့္ ေမေမေမြးထားတဲ့ သမီးကိုေတာ့ ေနမင္းပဲ ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ သူမ်ားအလင္းေရာင္ေပၚမွာ မွီမေနေစခ်င္ဘူး“ ဟူ၍။ သည္ပြဲသည္ သူမ၏ ကိုယ္ပိုင္အစြမ္းအစျဖင့္ ပထမဦးဆံုး ဗဟိုအဆင့္သို႔ တက္လွမ္းခဲ့သည့္ပြဲ။ အသင္း၏ ပထမဦးဆံုး က်င္းပေသာ ပြဲျဖစ္သျဖင့္ ေသာေသာညံစည္ကားေနခဲ့သည္။ သူမတို႔ ျပိဳင္ပြဲ၀င္မ်ားကိုလဲ သဲသဲလွဳပ္ ဖူးဖူးမွဳတ္ထားၾကေသာကာလ။ လူအမ်ားၾကားတြင္ စိတ္လွဳပ္ရွားမွဳႏွင့္ သူမေပ်ာ္ရႊင္ေနပါသည္။ မရည္ရြယ္ပဲ ေရာက္ျဖစ္ခဲ့သည္ကိုး။

(၇)

သူမဘ၀တြင္ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးမ်ားကို မည္သို႔စ၍ စိတ္၀င္စားေနသည္ကို မသိ။ သူမမွတ္မိသည္ကေတာ့ မူလတန္းအရြယ္တြင္လဲ တျခားကေလးမ်ားႏွင့္အတူ မကစားျဖစ္။ ညဘက္ဆိုလွ်င္ (၈)နာရီတြင္ တီဗြီမွလာေသာ ျပည္တြင္းသတင္းမ်ားအား နားေထာင္လိုက္၊ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီ ညီလာခံ ဆိုသည္မ်ားကို ၾကည့္လိုက္။ (၈)နာရီ (၁၅)မိနစ္တြင္လာေသာ ႏိုင္ငံျခားသတင္းမ်ားအား နားေထာင္လိုက္၊ ေနာက္ေန႔တြင္ ေက်ာင္း၌ သူငယ္ခ်င္းမ်ားအားမုန္႕ေက်ြး၍ သူမေျပာသည္ကို နားေထာင္ခိုင္းလိုက္ လုပ္ေနခဲ့ျခင္းကိုသာ ျဖစ္သည္။ အသိုင္းအ၀ိုင္းေၾကာင့္ဆိုရေအာင္ကလဲ အျခားသူမထက္ပို၍ ထဲထဲ၀င္၀င္ ပတ္သက္သူမ်ား၏ သားသမီးမ်ားေတာင္ သူမေျပာ၍သာ ကေလးဘာ၀ နားေထာင္ေနရျခင္းသာျဖစ္သည္။ မည္သို႔ဆိုေစ သူမမူလတန္းကာလတေလွ်ာက္ တညမွ် သတင္းနားေထာင္ျခင္း မပ်က္ခဲ့တာကိုေတာ့ မွတ္မိေနပါေသးသည္။ သူမေလးတန္းေရာက္ေတာ့ ရွစ္ေလးလံုး အေရးအခင္းဆိုတာၾကီး ျဖစ္သည္။ ေက်ာင္းပိတ္ထားခ်ိန္ကာလကို အခြင့္ေကာင္းယူျပီး အိမ္တြင္ရွိေနေသာ သတင္းစာပံုၾကီးအား ထမ္းေမ႔ဟင္းေမ့ ဖတ္ခဲ့သည္။ သူမအဖိုးသိမ္းထားခဲ့ေသာ သတင္းစာျဖတ္ပိုင္းအေဟာင္းမ်ားကလည္း အလြန္ပင္ စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေကာင္းပါသည္။ လြတ္လပ္ေရးရျပီးကာစ သတင္းစာမ်ားမွ သတင္းအတိုအထြာမ်ား ျဖတ္ေထာက္သိမ္းဆည္းထားသည္မ်ားလဲ ရွိသည္။ အေရးအခင္းကာလ ေက်ာင္းပိတ္ထားစဥ္ တေလွ်ာက္လံုး ထိုအရာမ်ားႏွင့္ သူမအခ်ိန္ကုန္ေနခဲ့သည္။ ရွစ္ေလးလံုး ဆႏၵျပသံမ်ား ျမိဳ႕ထဲ ၾကားေနရေပမယ့္ ဆူပူေနၾကသည္ ဟူ၍သာ သူမထင္ထားသည္။ အေရးအခင္းျပီးေတာ့ တီဗြီမွာ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲမ်ိဳးစံုအား ၾကားရသည္။ အခ်ိဳ႕နာမည္မ်ားဆိုလွ်င္ သူမအလြတ္ရေနခဲ့ျပီ။ ရဲေက်ာ္သူ၊ တင္ေမာင္သန္း၊ ျပည္ေျပးစိန္၀င္း၊ မင္းကိုႏိုင္၊ မိုးသီးဇြန္၊ ကိုကိုဦးစသည္ျဖင့္။ တီဗြီမွာ ဗိုလ္မွဴးသန္းထြန္းဆိုသူက ျပည္တြင္းေသာင္းက်န္းမွဳသမိုင္းဆိုျပီး သမိုင္းေၾကာင္းရွင္းလင္းပြဲမ်ား လုပ္ေတာ့လဲ သူမမွာ မွတ္စုေလးတကိုင္ကိုင္ႏွင့္ ၾကည့္လို႔မဆံုး။ တကုပ္ကုပ္၊ ဟိုမွတ္ဒီမွတ္ႏွင့္ ေနာက္ဆံုးမည္သည့္ တိုက္ပြဲ မည္သည့္ ေနရာမွာျဖစ္၍ မည္သည့္ရက္စြဲတြင္ ျဖစ္ခဲ့သည္ ဆိုသည္မ်ားကိုပါ သိလာခ်ိန္က်ေတာ့ ေက်ာင္းမွ ဆရာမမ်ားက သတိျပဳမိလာၾကသည္။ ဒီၾကားထဲ သူမစိတ္ထဲမရွင္းလင္းသည့္ ကိစၥတခုအား ေက်ာင္းမွာ ေျပာမိျခင္းေၾကာင့္ သူမအားႏိုင္ငံေရး ေျပာသည္ဆိုျပီး ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးမွ ေခၚေတြ႔သည့္ ကိစၥတခုေတာ့ျဖစ္လိုက္ေသးသည္။ အဓိကကေတာ့ ဖယ္ဒရယ္ကိစၥ။ လြတ္လပ္ေရးရျပီးစကာလ အေျပာမ်ားႏွင့္ ေက်ာင္းမွ သမိုင္းသင္ရိုးတြင္ ဖယ္ဒရယ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေျပာထားသည္မ်ား တခ်ိဳ႔တို႔ ကြဲျပားမွဳ ရွိေနတာ သတိျပဳမိသည္မို႔ သူငယ္ခ်င္းမ်ားအား ေျပာမိျခင္းပါ။ မိဘမ်ား၊ဆရာမ်ား ျပဴးျပဴးပ်ာပ်ာျဖစ္သြားသျဖင့္ ဘာမွန္းမသိေပမယ့္ ဆက္ေတာ့ စပ္မစုျဖစ္ခဲ့ေတာ့။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သမိုင္းဆရာမမ်ားအား စပ္စပ္စုစုသြားလုပ္ေနက်မို႔ ေနာက္ဆံုးတခ်ိဳ႕ ဆရာမမ်ားက သင္ရိုးထဲက စာမဟုတ္လွ်င္ တျခားစာေတြ လာမေမးပါနဲ႔ ဟုေျပာလႊတ္ၾကေလသည္။ အလယ္တန္းကာလတေလွ်ာက္ သမိုင္းဘာသာအခ်ိန္သည္ သူမအတြက္ အပ်င္းဆံုး အခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ျပဌာန္းစာအုပ္၏ ေနာက္ကြယ္မွ အေသးစိတ္ အခ်က္မ်ားကို သူမသိေနျပီးသာ ျဖစ္ေနသည္ကိုး။

သည္လိုႏွင့္ တပ္မေတာ္ဆိုင္ရာ စာစီစာကံုး၊ ကဗ်ာျပိဳင္ပြဲမ်ား၊ ဥာဏ္စမ္းျပိဳင္ပြဲမ်ား၊ က်ပန္းျပိဳင္ပြဲမ်ားလုပ္လာေတာ့ သူမအား ေက်ာင္းမ်ား၊ ရံုးမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳ ယွဥ္ျပိဳင္ခိုင္းၾကေတာ့သည္။

ေႏြရာသီဆိုလွ်င္လဲ တက္လိုက္ရသည့္ သင္တန္းမ်ားမွာ အစံုအလင္၊စာရင္းကိုင္သင္တန္း၊ စီမံခန္႔ခြဲေရးသင္တန္း၊ လက္ႏွိပ္စက္သင္တန္း၊ ကြန္ပ်ဴတာသင္တန္း၊ လူထုေဟာေျပာနည္း၊ ဗုဒၶ ဘာသာ ယဥ္ေက်းမွဳသင္တန္းမ်ားစသည္ျဖင့္။ ေက်ာင္းက နံရံကပ္စာေစာင္ လုပ္တာေတြမွာလဲ သူမပါသည္။ ျမိဳ႕နာ္ျပန္ၾကားေရးရံုးမွာလဲ သူမေျခရာေတြ ထပ္ေနျပီ။ ဘာပဲလုပ္လုပ္ တခုမဟုတ္ တခုေနရာမွ သူမပါသည္။ တခါတရံမ်ားဆိုလွ်င္ စာသင္ခ်ိန္တြင္လဲ သူမမရွိ၊ စာသင္ခ်ိန္မွာ ျပင္ပစာအုပ္မ်ား ဖတ္ေနလွ်င္လဲ ဆရာမမ်ားက မဆူမေငါက္ရဲၾက။ ဆရာမတေယာက္ကေျပာသည္။ “ရွင္တို႔က ႏိုင္ငံေတာ္ကေလးေတြ၊ မထိရဲပါဘူး“တဲ့။ ဘာပဲေျပာေျပာ လုပ္ပိုင္ခြင့္ အာဏာကိုေတာ့ သူမအလြန္ပင္ ႏွစ္သက္တတ္လာခဲ့ေလျပီ။

“သမီးေတာ္ေတာ္ စာဖတ္အားေကာင္းတာပဲ။ စာနယ္ဇင္းက စာအုပ္ေတြ သမီးဆီမွာ အကုန္ရွိလား“

ညစာစားပြဲမသြားခင္ ယူနီေဖာင္းႏွင့္ ဗိုလ္မွဴးတဦးက ေမးလာသည္။

“အကုန္ေတာ့ မရွိပါဘူးဗိုလ္မွဴး။ တခ်ိဳ႕စာအုပ္ေတြက ျပန္ဆက္ရံုးက ငွားဖတ္တာ“

“ေၾသာ္-ဒီလူေတြ၊ အပိုင္ေပးထားရမွာကိုး။ သမီးတို႔က မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြေလ။ လိုအပ္တာေတြကို ဦးတို႔က ပံ့ပိုးေပးရမွာေပါ့။ ကိစၥမရွိပါဘူး။ ဦးပို႔ေပးလိုက္မယ္။ ဦးနာမည္က ----။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာက။ သမီးသိတယ္မလား။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာကို“

“ဟုတ္ကဲ့၊ သမီးသိပါတယ္ဦး“

“ဒါနဲ႔၊ သမီးက အခုကိုးတန္းေနာ္။ ဆယ္တန္းေအာင္ျပီးရင္ ဘာလုပ္မယ္ စိတ္ကူးလဲ“

“ဆရာ၀န္လုပ္မယ္သီး။ ျပီးေတာ့ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ ျဖစ္ခ်င္တာ။ FMI လို company ၾကီး တခု ေထာင္ခ်င္တယ္“

“IRလဲေကာင္းတာပါပဲ သမီးရဲ့။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ တကၠသို္လ္ မဖြင့္ခင္ ရံုးတခုခုမွာ လုပ္အားေပး ၀င္လုပ္ဖို႔ တိုက္တြန္းခ်င္တယ္။ လုပ္ငန္းေတြ နားလည္ေအာင္ေပါ့။ ဦးထပ္ျပီး ဆက္သြယ္ပါမယ္။ ကဲ- ဦးသြားလိုက္ဦးမယ္။ စာအုပ္ေတြ ပို႔ေပးလိုက္မယ္“

ေျပာေျပာဆိုဆိုႏွင့္ ထြက္သီားေတာ့ လိပ္စာလွမ္းေပးရန္ပင္ အခ်ိန္မရ။ ျပီးမွ သူမဘာသာ ျပန္ေတြးျပီး ရယ္မိေလသည္။ ႏိုင္ငံတခုလံုး၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၱရား တခုလံုး၏ ေနာက္ကြယ္မွ လည္ပတ္ေနေသာ စစ္မဟာဗ်ဴဟာမွ အရာရွိတေယာက္အား သူမက လိမ္စာ သြားေပးေနေလသည္။ သူတို႔အတြက္ သိခ်င္လွ်င္ အလြယ္ေလးပင္ မဟုတ္လား။ သိပ္မၾကာခင္မွာေတာ့ ရံုးတရံုးမွ စာအုပ္ထုပ္ၾကီးမ်ား သူမအိမ္သို႕ ဆိုက္ဆိုက္ျမိဳက္ျမိဳက္ လာပို႔ေပးသြားေလသည္။

“သမီးေျပာသြားတာေတြေကာင္းတယ္။ အခ်က္အလက္စံုတယ္။ သမီးႏိုင္ငံေရးကို စိတ္၀င္စားလား“

ညစာစားရင္း သူမေဘးတြင္ ထိုင္ေနသူ ၀န္ၾကီးတေယာက္က ေမးလာသည္။

“စာဖတ္ရတာ ၀ါသနာပါပါတယ္ ဘဘ။ ဖတ္ရင္းနဲ႔ စိတ္၀င္စားလာတာပါ။ ေျပာသာေျပာရတယ္။ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ဘာလဲဆိုတာ သမီးနားမလည္ေသးပါဘူး“

“ဘဘေရးထားတဲ့ ဆည္းပူးေလ့လာ၊ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာ စာအုပ္ရွိတယ္။ သမီးတို႔ ျပည္နယ္ရံုးကို ပို႔ခိုင္းလိုက္မယ္။ စားစား၊သမီး။ ဘဘကလဲ အစားဆို သိပ္ၾကိဳက္တာ“

ေျပာေျပာဆိုဆိုႏွင့္ သူမပန္းကန္ထဲသို႔ ပုစြန္ထုတ္တေကာင္ ထည့္ေပးျပီး၊ သူ႔ပန္းကန္ထဲသို႔ပါ တေကာင္ထည့္၍ ပလုတ္ပေလာင္း စားေနသည္မို႔ သူမပင္ ဘာျပန္ေျပာရမည္မသိ။

(၈)

“မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ သူတို႔ေတြ အဲလိုလုပ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး“

အတိတ္သို႔ ျပန္ေတြးရင္း၊ အတိတ္အရိပ္မ်ားကို ျမင္ေယာင္ရင္း ပါးစပ္က အလိုလို ေရရြတ္မိသည္။

ေဘးတြင္ အိပ္ေနေသာ မငယ္တေယာက္ အသံေၾကာင့္ ႏိုးသြားသည္။

“မမ်ိဳး၊ အိပ္မေပ်ာ္ဖူးလားဟင္“

“ဒီလိုပဲ၊ ဟိုစဥ္းစား၊ ဒီစဥ္းစားနဲ႔“

“မငယ္တို႔မွာလဲ ေစာင္အပိုကမရွိ။ ဒီလိုပဲ လံုးေထြးအိပ္ၾကတာ။ မမ်ိဳးကို အားနာလိုက္တာ“

သူမ်ားအိမ္သို႔ အားမနာ၊ လွ်ာမက်ိဳးလိုက္အိပ္ေသာ သူမအား အိမ္ရွင္ကပင္ ျပန္အားနာေနျပန္ပါသည္။ သည္လိုရိုးသားသူ တေယာက္က လိမ္ေျပာသည္မွာလဲ မျဖစ္ႏိုင္ျပန္။ သူမသိသည္က ဂုဏ္ထူးမ်ားဖို႔၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ရံုးမ်ားတြင္ ၀င္ထြက္စြားလာေရး လြယ္ကူဖို႔၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာရွိဖို႔၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေအာင္ျမင္ျပီး လုပ္ငန္းရွင္ျဖစ္ရန္မ်ားသာ ျဖစ္သည္မို႔ မငယ္ေျပာသည္ကိုလဲ မယံု၍ မျဖစ္ျပန္။ စိတ္ရွဳပ္ရွဳပ္ႏွင့္ သာ ေခါင္းကုပ္ေနမိေတာ့သည္။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)

၁၄၊ ၄၊ ၂၀၀၇

/

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>