စစ္က်ြန္ (၀တၳဳတို)
(၁)
အခ်ိန္ကား (၁၉၉၄) ခုႏွစ္။
ေနရာကား သန္လ်င္တဘက္ကမ္း။
အေၾကာ္သည္ ေဒၚေအးစိန္၏ အိမ္တြင္ လူစည္ကားေနသည္။ ဖတဆိုးသားေလး ေက်ာ္စြာမင္း ဆယ္တန္းကို ႏွစ္ဘာသာဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္သည္မို႕ အခမ္းအနားေလးတခု က်င္းပေနျခင္းျဖစ္သည္။ ရပ္ကြက္ထဲမွ လူအမ်ားကို မုန္႕ဟင္းခါးပြဲေလးႏွင့္ ဧည့္ခံေနရင္း ေဒၚေအးစိန္ရင္ထဲတြင္ ၀မ္းနည္း၀မ္းသာခံစားေနရသည္။ ၀မ္းနည္းသည္က ခင္ပြန္းသည္အတြက္၊ ၀မ္းသာရသည္က ခ်စ္လွစြာေသာ သားေလးအတြက္။ ခင္ပြန္းသည္ဆံုးပါး သြားျပီေနာက္မွာ ဘ၀ကို ပင္ပင္ပန္းပန္း ရုန္းကန္ရင္း သားေလးကို လူလားေျမာက္ေအာင္ တာ၀န္ယူခဲ့ရသည္။ ေျခာက္ႏွစ္ဆိုေသာကာလမွာ ပင္ပန္းပါဘိျခင္း။ အခုေတာ့ ပင္ပန္းရက်ိဳးနပ္ပါသည္။ သားေလးဆယ္တန္းေအာင္သြားျပီ။ အေၾကာ္သည္ မုဆိုးမသားေလး ဘြဲ႕ရပညာတတ္ျဖစ္ေအာင္ ဆက္ၾကိဳးပမ္းရဦးမည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အေမရဲ႕သားေလး ဘယ္ေတာ့မွ မ်က္ႏွာမငယ္ေစရ။
“အေမေပ်ာ္လိုက္တာသားရယ္၊ ငါ့သားေလးအတြက္ အေမဂုဏ္ယူတယ္သိလား။ တကၠသိုလ္ ဆက္တက္ေနာ္သား။ အေမထားေပးမယ္”
“အေမလဲ ပင္ပန္းေနပါျပီအေမရယ္။ အေမပိုက္ဆံ မကုန္ေအာင္ေလ သားစစ္တကၠသိုလ္ပဲ သြားေတာ့မယ္”
“ဘာ----”
သားေလးရဲ႕ စကားသံအဆံုးမွာ သူမတကိုယ္လံုး ေအးစက္ေတာင့္တင္းသြားသည္။ “အမယ္ေလး၊ ကိုေသာင္းမင္းရယ္”လို႕သာ တမ္းတဟစ္ေအာ္ျပီး ငိုလိုက္ခ်င္စိတ္ေပါက္သြားသည္။
“သားရယ္။ စစ္တကၠသိုလ္ေတာ့မသြားပါနဲ႕။ မင္းအေဖေသရတာ စစ္တပ္က ပစ္တဲ့ ေသနတ္က်ည္ဆံေၾကာင့္ဆိုတာ သားလဲသိသားနဲ႕”
လြန္ခဲ့ေသာ ေျခာက္ႏွစ္က အတိတ္ဆိုးမ်ားကို ျပန္သတိရလာသည္။ ကိုေသာင္းမင္းက ကုန္းလမ္းပို႕ေဆာင္ေရး (ကပရ)က ၀န္ထမ္း။ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုမွာ ပါ၀င္ဆႏၵျပခဲ့ရင္း စစ္တပ္မွပစ္ေသာ ေသနတ္က်ည္သင့္ျပီး ေသဆံုးခဲ့ရတာျဖစ္သည္။
“သားသိပါတယ္အေမရယ္။ ဒါေပမယ့္ သားတို႕မွာ ေရြးစရာလမ္းမွ မရွိေတာ့တာပဲ။ သားတကၠသိုလ္တက္ျပီး ဘြဲ႕ရေတာ့ေကာ အလုပ္ရမွာမွ မဟုတ္တာပဲ အေမရယ္။ အခုရန္ကုန္ျမိဳ႕ၾကီးမွာ ဘြဲ႕ရတကၠစီေမာင္းသမားေတြမွ အမ်ားၾကီးရယ္။ စေဘာ္တင္စရာေလးရွိရင္ေတာ့ တကၠစီေလး ေမာင္းလို႕ရမယ္။ ဒါေပမယ့္ သားတို႕မွာ စေဘာ္တင္စရာေငြေတာင္ ရွိတာမွမဟုတ္တာပဲ။ ျပီးေတာ့ အေမပင္ပင္ပန္းပန္း ရွာထားတဲ့ ေငြေတြနဲ႕ ေက်ာင္းမတက္ပါရေစနဲ႕ အေမရယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ စစ္တကၠသိုလ္တခုတည္းပဲ ထြက္ေပါက္ရွိေနတာ”
“ေက်ာ္စြာမင္း၊ သားေလးရယ္။ သားအတြက္ အေမၾကိဳးစားလာခဲ့သမွ်ဟာ လူသတ္သမားျဖစ္ဖို႕ မဟုတ္ဘူးေနာ္။ မလုပ္ပါနဲ႕”
“သားဆံုးျဖတ္ျပီးျပီအေမ။ သားဘ၀တက္လမ္းအတြက္ ဒီအက္စ္ေအကိုပဲသြားခ်င္တယ္”
(၂)
အခ်ိန္ကား (၂၀၀၅) ခုႏွစ္။
ေနရာကား ရန္ကုန္ျမိဳ႕ တကၠသိုလ္ရိပ္သာလမ္းသစ္။
“သမီး၊ ဆံုးျဖတ္ျပီးျပီလား”
ေမေမ့ရဲ႕ ေအးစက္စက္အသံေၾကာင့္ လင္းလင္းႏြယ္ မ်က္ႏွာေလးငယ္သြားရသည္။ ခ်စ္သူက လက္ထပ္ခ်င္သည္ဆို၍ ေမေမ့အား ေျပာျပ အသိေပးရျခင္းျဖစ္သည္။ စစ္တပ္မွ အရာရွိငယ္ေလးမို႕ ေမေမမျငင္းေလာက္ပါဘူး ထင္ထားမိသည္။
“ေမေမကသေဘာမတူလို႕လားဟင္”
“မတူရံုတင္မကဖူးသမီး။ အဲလိုလူစားမ်ိဳးေတြနဲ႕ မပတ္သက္ခ်င္ဘူး”
“ဘာျဖစ္လို႕လဲေမေမ”
“ေမေမဟာ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀တဲ့မ်ိဳးရိုးက ဆင္းသက္လာေပမယ့္ လူတန္းစားလံုး၀ မခြဲတတ္တာ သမီးသိတယ္ေနာ္”
“သိပါတယ္ေမေမ”
“ေမေမလူတိုင္းကို ေမတၱာထားႏိုင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီအထဲမွာ ဒီလိုလူေတြမပါဘူး။ လူသတ္သမားေတြ မပါဘူး”
ေမေမ့ မ်က္၀န္းထဲက နာၾကည္းမွဳ အရိပ္ေတြကို ျမင္ေတြ႕ေနရတာမို႕ သူမမွာ အသံပင္မထြက္ရဲ။
“လူနာေတြကို ေမေမသိပ္ခ်စ္တယ္သမီး။ ေမေမတို႕ဆရာ၀န္၊ ဆရာမေတြ အလုပ္ဆိုတာက လူနာေတြကို ကယ္ဖို႕။ ေဆးရံုဆိုတာ လူ႕အသက္ေတြကို တတ္ႏိုင္သမွ် ၾကိဳးစားကယ္တင္ေနတဲ့ေနရာ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္က စစ္တပ္ဟာ လူ႕အသက္ေတြကို ကယ္တင္ေနတဲ့ ေဆးရံု၀င္းထဲကို ေသနတ္ေတြနဲ႕ ပစ္ခဲ့ၾကတယ္။ လူသတ္ပြဲေတြကို ရပ္ပါေတာ့လို႕ ေတာင္းဆိုခဲ့တဲ့ ဆရာ၀န္၊ ဆရာမေလးေတြကို ေသြးေအးေအးနဲ႕ သတ္ပစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဒီျမင္ကြင္းေတြကို မ်က္၀ါးထင္ထင္ ေတြ႕ထားရတဲ့ ေမေမဟာ ဒီလိုလူမ်ိဳးတေယာက္ကို ကိုယ့္မိသားစုထဲ အ၀င္မခံႏိုင္ဘူးေနာ္သမီး”
“ေမေမရယ္။ အဲဒီတုန္းက ကိုကိုတို႕ပါခဲ့တာမွမဟုတ္တာ။ အခုတပ္မေတာ္ၾကီးကလဲ ေျပာင္းလဲေနပါျပီ ေမေမရဲ႕။ အရင္လိုမဟုတ္ေတာ့ပါဘူး”
“ေတာ္စမ္းလင္းလင္းႏြယ္။ မင္းသားေခါင္းဆိုတာ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာ စြပ္ထားႏိုင္မွာတဲ့လဲ။ ေမေမတခြန္းပဲ ေျပာမယ္ေနာ္သမီး။ လံုး၀သေဘာမတူႏိုင္ဘူး။ ေယာက်္ားမရွားပါဘူးသမီးရယ္။ သမီးၾကိဳက္တယ္ဆိုရင္ လမ္းေဘးက ဆိုက္ကားသမားကို ေရြးလာလဲ ေမေမသေဘာတူမယ္။ ဒါေနာက္ဆံုးေျပာတာ”
အင္မတန္ျပတ္သားထက္ျမက္လွေသာ ေမေမ့ကို သူမ ဘာမွျပန္မေျပာရဲေတာ့ပါ။ သို႕ေပမယ့္ ကိုကို႕ကိုလဲ မခြဲႏိုင္။ အခ်စ္အတြက္ စြန္႕စားဖို႕ သူမဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်လိုက္ေတာ့သည္။ ဘာပဲေျပာေျပာ တဦးတည္းေသာ သမီးေလးကို ေမေမ မစြန္႕ပစ္ရက္ႏိုင္ပါဘူးေလ။
(၃)
၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ မတ္လ။
တပ္ရင္း ( ) အရာရွိအိမ္ယာ။
“မင္းကို ၀တ္တာ၊ စားတာ၊ ေနတာ၊ ထိုင္တာ ဂရုစိုက္ပါလို႕ ငါဘယ္ႏွစ္ခါ ေျပာရမလဲ”
“အဲလိုေျပာရေအာင္ က်ြန္မက ဘာေတြ လုပ္ေနလို႕လဲကိုကို”
“ဒီေန႕အခမ္းအနားမွာ မင္း၀တ္လာတဲ့ စိန္နားကပ္ၾကီးကို ေျပာေနတာ”
“ဒါဘာထူးဆန္းလို႕လဲကိုကို။ စိန္အပါး၀ိုင္းနားကပ္။ က်ြန္မတို႕ မ်ိဳးရိုးစဥ္ဆက္ ဒီလိုပဲ ၀တ္ခဲ့ၾကတာပဲ။ အခမ္းအနားပဲကိုကို။ ၀တ္မွာေပါ့”
“မင္း၀တ္ထားတာေတြၾကည့္ျပီး၊ တပ္ရင္းမွဴးကေတာ္ ဘယ္ေလာက္မ်က္ႏွာပ်က္ေနတယ္ဆိုတာ မင္းမျမင္ဘူးလား”
“ဘယ္တတ္ႏိုင္မွာလဲကိုကို။ ကိုယ့္ရွိလို႕ကိုယ္၀တ္တာပဲ။ ျပီးေတာ့ ဒါက သူတို႕လို မတရားသျဖင့္ စီးပြားရွာလာဘ္စားျပီး၊ ရထားတဲ့ ရတနာေတြမွမဟုတ္တာ။ မိဘအေမြပဲေလ။ သန္႕သန္႕ရွင္းရွင္းေတြ”
“မင္းစကားေတြ ဘယ္ေရာက္ေနလဲဆိုတာ မင္းသိသင့္တယ္ေနာ္။ မင္းအခုေနေနတာ စစ္တပ္ကြ။ မင္းယူထားတဲ့ ေယာက်္ားက စစ္သား”
“ဘာလဲကိုကို။ စစ္တပ္ဆိုတာ ဒီလိုၾကီးႏိုင္ငယ္ညွဥ္း လုပ္ေနတဲ့ေနရာမ်ိဳးလား။ ေယာက်္ားရဲ႕ အထက္အရာရွိ မိန္းမေတြေရွ႕မွာ ကိုယ့္မိဘ အေမြရတနာေလးကိုေတာင္ ထုတ္မ၀တ္ရတဲ့ ေနရာမ်ိဳးလား”
“စစ္တပ္ဆိုတာ အထက္လူၾကီးေတြကို ရိုေသေလးစားရတဲ့ ေနရာမ်ိဳးကြ။ လူၾကီးေတြရဲ႕ မ်က္ႏွာအရိပ္အကဲကို သိရတယ္။ သူတို႕မ်က္ႏွာကို ၾကည့္ေနရမယ္။ လူၾကီးကေတာ္က စိန္၀င္ရင္ ကိုယ္က ေရႊပဲ၀တ္ရမယ္။ သူတို႕ကို တုျပိဳင္သလိုမ်ိဳး ဘယ္ေတာ့မွမျဖစ္ရဘူး”
“ေတာ္စမ္းပါကိုကိုရာ။ အဲဒီၾသ၀ါဒေတြကို ဘယ္ႏွစ္ခါ ေျခြေနဦးမွာလဲ။ မေျပာခ်င္လို႕ ၾကည့္ေနတာေနာ္ကိုကို။ က်ြန္မပညာတတ္မိန္းမ။ ပညာ၊ ဥစၥာရွိေပမယ့္ က်ြန္မမေမာက္မာဘူး။ ဘယ္တုန္းကမွ လူတဘက္သားကို ႏိွမ့္ခ်မဆက္ဆံဘူး။ ကိုကို႕ကို ခ်စ္လြန္းလို႕သာ ကိုကို႕ လူၾကီးမိန္းမေတြရဲ႕ ေမာက္မာမွဳေတြကို သည္းခံေနတာေနာ္။ လူၾကီးကေတာ္ဆိုတာေတြကို ေျခသလံုးဖက္ ဒူးတုပ္ခယေနရတဲ့ဘ၀ကို သိပ္ျပီး ေက်နပ္လြန္းတယ္မထင္နဲ႕”
“မေက်နပ္ေတာ့ မင္းကဘာလုပ္ခ်င္လဲ။ မင္းဟာ ငါ့မိန္းမ။ ဗိုလ္ၾကီးေက်ာ္စြာမင္းရဲ႕ မိန္းမ။ ဒီေတာ့ ငါ့အထက္က အရာရွိကေတာ္ေတြအားလံုးဟာ မင္းရဲ႕ အထက္လူၾကီးေတြပဲ။ ရိုေသေလးစားရမယ္။ ခိုင္းတာလုပ္ရမယ္။ ဒါပဲ”
“ဟုတ္ပါတယ္။ ဘာလုပ္လို႕ရမွာလဲ။ က်ြန္မကိုက က်ြန္ေယာက်္ားကို ယူခဲ့မိတာကိုး။ က်ြန္မိန္းမပဲျဖစ္ရေတာ့မွာေပါ့”
သူမရဲ႕ ေပါက္ကြဲေအာ္ဟစ္သံအဆံုးမွာ ဗိုလ္ေက်ာ္စြာမင္းရဲ႕ လက္က ေလထဲသို႕ေျမာက္တက္သြားသည္။
“မင္းလက္ကို ခ်လိုက္စမ္း၊ ေက်ာ္စြာမင္း”
သူမမ်က္စိပိတ္လိုက္မိစဥ္မွာ ကယ္တယ္ရွင္ ေမေမ့အသံက ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။ သမီးကို စိတ္မခ်သူ ေမေမက ေဆးခန္းအျပန္ဆို တခါတေလ ၀င္လာေနက်။
“မင္းကိုဒို႕က ေယာက်္ားေကာင္းတေယာက္လို႕ ထင္ထားတာ။ လက္စသတ္ေတာ့ တကယ့္ လူဖ်င္းလူညံ့ပါလား”
”လင္မယားၾကားမွာ ၀င္မပါခ်င္ပါနဲ႕ အန္တီ”
“ပါရမယ္ေက်ာ္စြာမင္း။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ လင္းလင္းႏြယ္ဟာ ဒို႕သမီးျဖစ္ေနလို႕ပဲ။ သမီးတေယာက္ရဲ႕ အႏၱရာယ္ကို ကာကြယ္ဖို႕ အေမတေယာက္မွာ တာ၀န္ရွိတယ္”
“အန္တီ့သမီးမွာ ဘာအႏၱရာယ္မွ က်ေရာက္ေနတာမဟုတ္ဘူး။ မလိမၼာလို႕၊ လူအရိပ္အကဲနားမလည္လို႕ က်ြန္ေတာ္က ဆံုးမေနတာ”
“ဒို႕သမီးကို လူရာ၀င္ေအာင္ အေမတေယာက္အေနနဲ႕ ဆံုးမလမ္းညႊန္ခဲ့ျပီးသား။ လူအရိပ္အကဲ ဆိုတာကိုလဲ သူနားလည္တယ္။ သူ႕အခြင့္အေရးကိုလဲ သူနားလည္တယ္။ ဧည့္ခံပြဲဆိုတာကို ဘယ္လို၀တ္စားသြားရမယ္၊ အသုဘဆိုတာကို ဘယ္လို ၀တ္စားသြားသင့္တယ္ဆိုတာလဲ သူသိတယ္။ ေအး- တခုေတာ့ရွိတယ္။ က်ြန္ခံနည္းကိုေတာ့ ဒို႕မသင္ေပးခဲ့ဖူးဘူး”
“အန္တီက က်ြန္ေတာ့္ကို ေစာ္ကားေနတာလား”
”မင္းအေၾကာင္းမင္းသိမွာေပါ့။ ကိုယ့္မိန္းမတေယာက္ကို သူတပါးေရွ႕မွာ ဒူးတုပ္ခစားဖို႕ က်ြန္ဇာတ္သြင္းေနတဲ့ ေယာက်္ားမ်ိဳး ဒို႕တသက္မွာ ဒီတခါပဲ ေတြ႕ဖူးေသးတယ္။ ကိုယ့္မိန္းမကိုယ္ မကာကြယ္ေပးႏိုင္ပဲ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မွဳလုပ္ေနတဲ့ ေယာက်ာ္းတေယာက္လက္ထဲမွာ ဒို႕သမီးကို ဘယ္လိုစိတ္ခ်ရမလဲ”
ေမေမနဲ႕ သူ စကားေျပာေနစဥ္မွာ သူမေခါင္းထဲတြင္ အေတြးမ်ား ရွဳပ္ယွက္ခတ္ေနသည္။ သူ႕ကိုခ်စ္တာမွန္ေပမယ့္ ဒီလိုဒဏ္ေတြကို သူမမခံႏိုင္။ မဆီမဆိုင္ သူတပါးေအာက္က်ိဳ႕ေနရသည့္ ဘ၀ကိုလဲ သူမစိတ္ကုန္လွပါျပီ။ ၾကီးႏိုင္ငယ္ညွဥ္းျဖစ္ရပ္မ်ားစြာကိုလဲ သူမေတြ႕ေနခဲ့ရျပီ။ အထက္လူၾကီးကေတာ္ ေျခသလံုးကို ႏွိပ္ေပးရတဲ့အၾကိမ္မ်ားလဲ မနည္းေတာ့။ ေယာက်္ားမ်ား အလုပ္သြားေနစဥ္၊ အရာရွိငယ္မိန္းမမ်ားကို အိမ္ေခၚျပီး ညစ္ညမ္းေခြမ်ားျပေနသည့္ လူၾကီးကေတာ္ကလဲ ရွိေသးသည္။ စေကာ့ေစ်းေခၚသြားျပီး သူတို႕ စေမာေလးမ်ားႏွင့္ ခ်ိန္းေတြ႕သည္ကို မဆီမဆိုင္ အေဖာ္လိုက္ေပးရသည္ကလဲ ရွိေသးသည္။ အထက္ကိုဖားျပီး ေအာက္ကိုဖိရသည္ကိုလဲ ရြံ႕မုန္းလွျပီ။ သူမတသက္လံုး အိမ္ေဖာ္ေတြရဲ႕ ၾကီးလွခဲ့တာဆိုေပမယ့္ ပိုက္ဆံေပးျပီး အကူအညီ ေခၚထားခဲ့ျခင္းသာျဖစ္သည္။ အခုက်ေတာ့ သူတို႕ေယာက်္ား စစ္သားျဖစ္တာနဲ႕ပဲ တပ္ၾကပ္ၾကီးအိမ္က ေခၚခိုင္းလိုက္၊ အရာခံဗိုလ္အိမ္ကေခၚခိုင္းလုိက္၊ အရာရွိအိမ္က ေခၚခိုင္းလိုက္လုပ္တာကို ခံေနၾကရရွာသည္။ လက္ေအာက္က စစ္သားမိန္းမမ်ား ဘ၀ကိုလဲ သနားလွသည္။
“က်ြန္မတခုေျပာမယ္ကိုကို။ ထမင္းတလုတ္ရွာစားဖို႕ဆိုတာ မခက္ခဲပါဘူး။ ကိုကိုတပ္ကေန ထြက္လိုက္ပါ။ က်ြန္ခံျပီး စားရတဲ့ ထမင္းကို မက္မေနစမ္းပါနဲ႕”
“မင္းပါးစပ္ပိတ္ထားလို႕ ငါေျပာေနတယ္ေနာ္။ ကဲ-အန္တီ။ ျမန္ျမန္ျပန္ပါေတာ့ဗ်ာ။ က်ြန္ေတာ္တို႕ လင္မယားခ်င္းကိစၥ အခ်င္းခ်င္းရွင္းပါရေစ”
“ေဆာရီးပဲ။ ေမာင္ေက်ာ္စြာမင္း။ မင္းလိုလူတေယာက္ လက္ထဲမွာ ဒို႕သမီးကို ထားခဲ့ဖို႕ ဒို႕စိတ္မခ်ဘူး။ သမီး-လာ။ ေမေမနဲ႕လိုက္ခဲ့”
ေမေမ့ေခၚသံအဆံုးမွာ သူမအခန္းထဲ၀င္ျပီး ပစၥည္းသိမ္းမိခဲ့ေတာ့သည္။ လြတ္လပ္ေသာ မိသားစုဘ၀ေလးကိုသာ သူမလိုခ်င္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ အိမ္ေထာင္ေလးတခါျပဳမိကာမွ အိမ္ေထာင္သည္ ေယာက်္ားကိုသာမက ရွိသမွ် လူအားလံုးရဲ႕ က်ြန္သေဘာက္ျဖစ္ေနခဲ့ရသည္ကို သူမဘ၀င္မက်ပါ။ မရီမျပံဳးခ်င္ပဲ ဟန္ေဆာင္ျပံဳးျပေနရသည့္ ဘ၀ေတြကိုလဲ သူမျငီးေငြ႕လွျပီ။
(၄)
၂၀၀၇ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ။
သန္လ်င္တဘက္ကမ္း။
ေဒၚေအးစိန္တေယာက္ ဘုရားရွိခုိးျပီး ေမတၱာသုတ္တရားေတာ္ကို ရြတ္ဖတ္ေနမိသည္။ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနေသာ သားေလးေဘးအႏၱရာယ္ကင္းေ၀းဖို႕ကိုလည္း ဆုေတာင္းေနမိသည္။ သားေလးတပ္က ရန္ကုန္မွာဆိုေပမယ့္၊ မိသားစုအိမ္ေလးကို မခြာရက္တာေၾကာင့္ သားေလးႏွင့္ သြားမေနျဖစ္ပါ။ တလတခါ ေရာက္ေရာက္လာတဲ့ သားေလးနဲ႕ ေခ်ြးမကိုပဲ အိမ္ကေန ေစာင့္စားေတြ႕ရေတာ့သည္။ အခုတေလာေတာ့ ဘာျဖစ္တယ္မသိ။ လူေတြေပၚမလာပဲ ေငြပဲ ေရာက္ေရာက္လာတတ္သည္။ ေနထိုင္ပဲ မေကာင္းလို႕လား။
“ေဒၚၾကီးစိန္ေရ။”
ရပ္ကြက္ထဲက ေမာင္ေအးအိမ္ေပၚတက္လာတာေၾကာင့္ ဧည့္၀တ္ျပဳရသည္။ ဒီသူငယ္ေလးက ရပ္ကြက္ထဲက လူမွဳေရးကိစၥမွန္သမွ် တက္တက္ၾကြၾကြပါ၀င္တတ္သည္။ သူမကိုလဲ အသက္ၾကီးအမယ္အိုဆိုျပီး ေစာင့္ေရွာက္ေပးသည္။ အင္တာနက္ဆိုလား၊ ဘာဆိုလားေတာ့မသိ။ ေကာ္ဖီဆိုင္လို႕ေတာ့ ၾကားဖူးသည္။ အဲဒီဆိုင္ၾကီးကိုလဲ ဖြင့္ထားေသးသည္။
“ေဒၚၾကီးရယ္။ ေဒၚၾကီးသား၊ ကိုေက်ာ္လုပ္ရက္တယ္ဗ်ာ”
“ေဟ”
သားအသံၾကားေတာ့ သူမေသခ်ာနားစြင့္မိသည္။ ေမာင္ေအးမ်က္လံုးမွာ မ်က္ရည္စေတြကို ေတြ႕လိုက္ရတာေၾကာင့္ စိတ္ထဲမေကာင္းျဖစ္သြားသည္။ ဘာမ်ားျဖစ္လို႕ပါလိမ့္။
“ဘာျဖစ္လို႕လဲကြယ္။ ေဒၚၾကီးကို ေသခ်ာေျပာျပမွေပါ့”
“အခုတေလာ ရန္ကုန္မွာ ဘုန္းၾကီးေတြ ေမတၱာပို႕ ဆုေတာင္းပြဲေတြ လုပ္ၾကတယ္ေဒၚၾကီး။ ျမန္မာျပည္ၾကီး ျငိမ္းခ်မ္းသာယာဖို႕အတြက္ လမ္းေလွ်ာက္ျပီး ေမတၱာပို႕ၾကတာ။ အဲဒါဗ်ာ။ ဟိုေန႕က ေရႊတိဂံုဘုရားေပၚမွာ ေမတၱာပို႕၀တ္ျပဳေနတဲ့ ဘုန္းၾကီးေတြကို ေခါင္းရိုက္ခြဲျပီး သတ္ၾကတယ္။ သံဃာေတာ္အမ်ားၾကီးကိုလဲ စစ္ကားၾကီးေတြနဲ႕ ဖမ္းေခၚၾကတယ္။ လမ္းေပၚမွာလဲ လူေတြနဲ႕ သံဃာေတြနဲ႕ကို ေသနတ္ေတြနဲ႕ပစ္၊ ဒုတ္ေတြနဲ႕ရိုက္ၾကတယ္”
“အို-ဘုရား။ ဘုရား။ မၾကားရက္စရာေတြ။ ဗုဒၶဘာသာတိုင္းျပည္မွာ ဒီလိုေတြျဖစ္ေနတယ္ဟုတ္လား။ ေရႊတိဂံုဘုရားေပၚမွာ ၀တ္ျပဳေနတဲ့ သံဃာကို ေခါင္းရိုက္ခြဲသတ္တယ္၊ ဟုတ္လား။ တိရစာၦန္ေတြ၊ လူစင္စစ္က ျပိတၱာျဖစ္မယ့္ဟာေတြ”
“ဟုတ္တယ္ေဒၚၾကီးရယ္။ ၾကားရတဲ့လူတိုင္းလဲ ငိုယိုမ်က္ရည္က်ေနၾကရတယ္။ လူမဆန္ဘူးဗ်ာ။ လူေတြမဟုတ္ဘူး။ ပိုျပီးဆိုးတာက။ ဒီမွာၾကည့္ပါဦးေဒၚၾကီးရာ။ အင္တာနက္မွာ ပါလာတဲ့ဓာတ္ပံု။ အဲဒါေတြကို စီစဥ္ကြပ္ကဲေနတဲ့ စစ္ဗိုလ္က ကိုေက်ာ္မွကိုေက်ာ္အစစ္ဗ်။ ေဒၚၾကီးသားကိုေက်ာ္ဗ်”
မယံုႏိုင္စရာ ပံုရိပ္ကိုၾကည့္ရင္း သူမၾကက္ေသေသသြားသည္။ ဒါဟာ သူမေမြးထုတ္ခဲ့တဲ့ သားတဲ့။ ဒါဟာ သူမအေၾကာ္ဆီပူအိုးေဘးမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အပူခံျပီး ပညာသင္ေပးခဲ့တဲ့ သားတဲ့။ ဒါဟာ ဘုရားသားေတာ္ေတြကို ေစာ္ကားသတ္ျဖတ္ေနတဲ့သားတဲ့။ ဘုရား။ ဘုရား။
ဘုရားစင္ေရွ႕သို႕ သူမေျပးသြားလိုက္သည္။
“အရွင္ဘုရား။ ဒီလိုသားဆိုးသားမိုက္ကို လူလားေျမာက္ေစခဲ့တဲ့ တပည့္ေတာ္မကို ခြင့္လႊတ္ပါဘုရား”
(၅)
(၂၀၀၇) ေအာက္တိုဘာလ။
စင္ကာပူႏိုင္ငံ။
ေမြးဖြားျပီး ေဆးရံုမွဆင္းလာကာစမို႕ သူမတကိုယ္လံုးႏြမ္းနယ္ေနသည္။ ကိုကိုနဲ႕ လမ္းခြဲခဲ့စဥ္ကတည္းက သူမဆီမွာက ကိုကို႕ကိုယ္၀န္ပါလာခဲ့သည္။ သမီးကို အင္မတန္ခ်စ္တာမို႕ ေမေမက စင္ကာပူအထိ တကူးတက ေခၚလာျပီး ေမြးဖြားေပးခဲ့သည္။ သားေလးကိုေတြ႕ေတာ့ ကိုကို႕ကို သတိရသြားသည္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ဓာတ္ပံုေလးေတာ့ ပို႕ေပးဦးမွ။ သားေလးကိုုျမင္ရင္ ကိုကို႕စိတ္ေတြေျပာင္းလာမွာပါ။ တပ္ထဲက ထြက္လာျပီး၊ သူမတို႕မိသားစုနဲ႕ ေနခ်င္လာမွာပါ လို႕ ေတြးလိုက္မိသည္။
“သမီးအြန္လိုင္းတက္လိုက္ဦးမယ္ေနာ္ေမေမ”
သူမကေျပာေတာ့ ေမေမက အလုိက္တသိပဲ သားငယ္ေလးကို လာခ်ီေပးသည္။ ကံအေၾကာင္းမလွေသာ သမီးေလးကို ေမေမက အစြမ္းကုန္အလိုလိုက္ေလသည္။
သူမအီးေမးလ္ထဲသို႕ မ၀င္စဖူး အီးေမးလ္ေတြ အမ်ားၾကီးေရာက္ေနတာေၾကာင့္ အံ့ၾသသြားမိသည္။ ဘာေတြမ်ား ျဖစ္ေနသလဲ။ သိပ္မၾကာလိုက္ပါ။ အေျခအေနေတြကို သူမသတိျပဳမိသြားေတာ့သည္။ ျမန္မာေတြ ဘာလို႕ ဒီေလာက္ အီးေမးလ္ေတြ forward လိုက္လုပ္ေနၾကသလဲဆိုတာလဲ ရိပ္မိသြားသည္။ ယုတ္မာလိုက္ၾကတာ။ မိုက္ရိုင္းလိုက္ၾကတာ။ သူမရင္ထဲက မခံခ်င္စိတ္မ်ားသည္ ေနာက္ထပ္အီးေမးလ္တေစာင္ကို ဖြင့္ၾကည့္မိသည့္ အခ်ိန္မွာေတာ့ အဆံုးစြန္သို႕ ေရာက္သြားေတာ့သည္။
“တိရစာၦန္ေကာင္။ တိရစာၦန္။ အဲလိုလူမ်ိဳးဟာ ငါ့ေယာက်္ားတဲ့လား။ ငါ့သားရဲ႕ အေဖတဲ့လား”
သူမအသံ ဘယ္ေလာက္ၾကာသြားသည္မသိ။ ေမေမက ပ်ာပ်ာယာယာနဲ႕ သူမအနီးသို႕ေရာက္လာသည္။
“ေမေမရယ္။ သူ-”
ဘာမွဆက္မေျပာႏိုင္ေတာ့ပဲ လည္ေခ်ာင္းထဲတြင္ တစ္စို႕စို႕ျဖစ္ေနသည္။ မ်က္ရည္မ်ားက အလိုလို လိမ့္ဆင္းက်လာသည္။
ေမေမက သူမေခါင္းအား ရင္ခြင္ထဲသို႕ ဆြဲသြင္းလိုက္သည္။
“ေမေမသိျပီးပါျပီသမီးေလးရယ္။ ေမေမအားလံုးကို ျမင္ေတြ႕ခဲ့ျပီးပါျပီ။ ေဆးရံုမွာတုန္းက သမီးေလးကို တမင္ေျပာမျပခဲ့တာပါ”
“ေမေမရယ္။ သားေလးက သူ႕ရဲ႕ရင္ေသြးတဲ့။ သမီးဘယ္လို----”
သူမရဲ႕ ႏွဳတ္ခမ္းကို ေမေမက လက္ေခ်ာင္းေလးမ်ားျဖင့္ အုပ္ကာလိုက္သည္။
“အဲလိုမေျပာပါနဲ႕ သမီး။ ကေလးေလးမွာ ဘာအျပစ္မွမရွိပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ သားသမီးေတြဟာ သူတို႕မိဘကို ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးေတြ မရွိၾကရွာပါဘူး။ သိပ္သနားဖို႕ေကာင္းတဲ့ ကေလးေလးေတြပါ။ လူျဖစ္မယ္မၾကံေသးဘူး။ မိဘရဲ႕ ဆိုးေမြ၊ ေကာင္းေမြကို ခံၾကရရွာတာပါ။ ေလာကမွာ ယုတ္မာမိုက္ရိုင္းတဲ့ ဖခင္က ေမြးလာတဲ့ ကေလးေလးေတြအားလံုး ဖေအတူျဖစ္လာမယ္ဆိုတဲ့ နိယာမမရွိပါဘူး သမီးရယ္။ ေမာင္ေက်ာ္စြာမင္းရဲ႕ ဖခင္ဟာ လူေကာင္းလား၊ လူဆိုးလား ေမေမတို႕ ဘယ္သိႏိုင္ပါ့မလဲ။ ဒါေပမယ့္ သူ႕ကိုဒီလိုျဖစ္ေအာင္ လုပ္ခဲ့တာဟာ သူ႕မိဘမဟုတ္ဘူးသမီး။ စနစ္ေလ။ သူဟာ စနစ္ရဲ႕ သားေကာင္ဘ၀၊ စစ္က်ြန္ဘ၀ကို သြတ္သြင္းခံလိုက္ရတာပါ။ သူ႕မိဘနဲ႕ မဆိုင္ပါဘူး။ ဒီလိုပဲ အခုသမီးရဲ႕သားေလး၊ ေမေမ့ရဲ႕ ေျမးေလးဟာလဲ သူ႕အေဖလိုပဲ ျဖစ္လာမယ္လို႕ ဘယ္သူက တပ္အပ္ေျပာႏိုင္မွာလဲကြယ္။ ဒါမ်ိဳးေတြ မေတြးပါနဲ႕ သမီးရယ္။ ေျမးေလးကို သူ႕အေဖရဲ႕ အရိပ္မည္းေတြ မရွိတဲ့ေနရာမွာ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးၾကရမယ္။ ေမေမ့ေျမးေလး တသက္လံုး စစ္က်ြန္မျဖစ္ေစရဘူး။ သမီးနားလည္တယ္ေနာ္”
ေမေမ့စကားသံအဆံုးမွာပဲ အခန္းထဲက သားေလးငိုသံၾကားေတာ့ သူမအေျပးအလႊား သြားေရာက္ေပြ႕ခ်ီမိေလသည္။ သားေလးကို ခ်ီထားရင္း သူမေျပာမိတဲ့စကားက
“ေမေမ့သားေလးဘယ္ေတာ့မွ စစ္က်ြန္မျဖစ္ေစရဘူး” ဟူသတည္း။
ခင္မမမ်ိဳး (၂၂၊ ၁၂၊ ၂၀၀၈)