မသမာမွဳမ်ားႏွင္ျ့ပည့္ႏွက္ေနေသာျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲ
ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲ။
စကားလံုးေလးကား အလြန္ပင္လွပါသည္။ ကမာၻ႕သမိုင္းအဆက္ဆက္တို႕၏ နိယာမတခုျဖစ္ေသာ “အာဏာသည္ ျပည္သူထံမွ သက္ဆင္းရမည္“ဆိုသည္ကိုပင္ ေရာင္ျပန္ဟပ္ေနသကဲ့သို႕ရွိသည္။ ဒီမိုကေရစီ သုခမိန္တဦးျဖစ္သူ Sir Moses Finley ေျပာခဲ့ဖူးသည့္ “ Democracy means rule by people: people themselves make the decisions ” ဆိုသည့္ စကားစုေလးကိုလည္း ေျပး၍သတိရမိသည္။ ျပည္သူလူထုသည္ မိမိတို႔၏ ကံၾကမၼာကို ကိုယ္တိုင္ဆံုးျဖတ္ႏိုင္ခြင့္ရွိရမည္။ ရင္ထဲမွ ဆႏၵမ်ားကို ျပည္သူ႕ဆႏၵခံယူပြဲမ်ားျဖင့္ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ၾကမည္။ သို႕ေသာ္----သို႕ေသာ္-------။ နအဖစစ္အုပ္စုတို႔ က်င္းပမည့္ ျပည္သူ႕ဆႏၵခံယူပြဲဆိုသည္မွာ ဒီမိုကေရစီ အႏွစ္သာရမ်ား ပါရွိပါ၏ေလာ။ ျပည္သူလူထုသည္ ရင္ထဲမွ ဆႏၵမွန္ကို လြတ္လပ္စြာ ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခြင့္ ရႏိုင္ပါ၏ေလာ။
ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲရလာဒ္ကား ေမ (၁၀) ရက္တြင္မွ အေျဖထြက္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း က်င္းပသူ နအဖစစ္အုပ္စုတို႔က ေထာက္ခံပြဲ၊ အတည္ျပဳပြဲ ဟုပင္ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ေျပာေနသည္မ်ား ရွိပါသည္။ တဘက္တြင္ နအဖက နည္းမ်ိဳးစံုသံုး၍ အတင္းအၾကပ္ ေထာက္ခံခိုင္းေနသကဲ့သို႔၊ အင္အယ္ဒီအပါအ၀င္ အတိုက္အခံအင္အားစုမ်ားက ကန္႔ကြက္မဲေပးရန္ စည္းရံုးလွဳံေဆာ္ေနၾကသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ေထာက္ခံျခင္း၊ ကန္႔ကြက္ျခင္းသည္ ဤမွ်အေရးၾကီးေနရသနည္း။ ႏိုင္ငံတခု၏ အသက္ေသြးေၾကာဟု ဆိုႏိုင္ေသာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ေန၍ ျဖစ္ပါသည္။ နအဖဘက္မွ ေအာင္ႏိုင္သြားပါက (၁၉၉၀) ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ ပ်က္သြားမည္။ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ အခန္းကက႑ျပီးဆံုးသြားမည္။ အႏိုင္ရ အင္အယ္ဒီပါတီ၏ အဆင့္အတန္း ပ်က္ျပယ္သြားမည္။
သို႔ရာတြင္ ထိုအခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ကန္႔ကြက္ရန္ ဆိုေနၾကျခင္း မဟုတ္ရပါ။ အတည္ျပဳေပၚထြက္လာမည့္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒသည္ အနာဂတ္ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ၏ အေျခခံအုတ္ျမစ္သာ ျဖစ္လာမည္ဆိုပါက ကန္႔ကြက္ရန္ အေၾကာင္းရင္း လံုး၀မရွိပါ။ (၉၀) ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လူထုက တာ၀န္ေက်ခဲ့ျပီ။ အင္အယ္ဒီတာ၀န္ရွိသူမ်ား ႏိုင္ငံေရးက်ားကြက္ မေ၇ႊ႕တတ္၍သာ၊ စဥ္းစဥ္းစားစား- ေတြးေတြးေတာေတာ- ေၾကာက္ေၾကာက္လန္႔လန္႕- တြန္႔တြန္႕ဆုတ္ဆုတ္ေပၚလစီကို ခ်မွတ္က်င့္သံုးလိုက္၍သာ ဤမွ်ဇာတ္ေမ်ာ သြားခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။ လူထုတြင္ ဤကိစၥႏွင့္ပတ္သက္၍ ဘာတာ၀န္မွမက်န္ေတာ့။ သို႔ေပမယ့္ လူထုအတြက္ ေနာက္တၾကိမ္အျဖစ္ သမိုင္းေပးတာ၀န္အသစ္ တရပ္က ထပ္မံေပၚထြန္းလာသည္။ အေၾကာင္းရင္းကား နအဖတို႔ စိတ္ၾကိဳက္ဆြဲထားသည့္ ဖြဲ႕စည္းပံုမူၾကမ္းသည္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအုတ္ျမစ္မျဖစ္လာပဲ၊ အာဏာရွင္စနစ္ႏွင့္ ျပည္တြင္းစစ္အုတ္ျမစ္ ျဖစ္လာေတာ့မည့္ အခ်က္ေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
အခ်ိဳ႕ကဆိုၾကသည္။ စစ္တပ္ (၁၀၀) ရာခိုင္ႏွဳန္းအုပ္ခ်ဳပ္ေနသည္မွ စစ္ဗိုလ္တမတ္သားသာ ပါေတာ့မည္ျဖစ္သည္မို႔ ႏိုင္ငံေရး တိုးတက္မွဳျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဖြဲ႔စည္းပံုဥပေဒ အတည္ျပဳျပီးသည္ႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပကာ ထြက္ေပၚလာမည့္အစိုးရသည္ အရပ္သားအစိုးရျဖစ္လာမည္ျဖစ္၍ ေကာင္းမြန္ေၾကာင္း၊ နအဖစစ္အုပ္စုသည္ political liberalization စတင္ေနျပီျဖစ္ေၾကာင္း စသည္၊ စသည္။ ျမန္မာစကား တခုရွိပါသည္။ ႏြားအလုပ္ကို ႏြားလုပ္၍ ျမင္းအလုပ္ကို ျမင္းလုပ္ရန္ အဆိုရွိပါသည္။ ဒီမိုကေရစီစနစ္က်င့္သံုးမည့္ လႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ လူထုကို ကိုယ္စားျပဳရန္ လူထုက ေရြးေကာက္ထားသူမ်ားသာ ပါ၀င္သင့္ပါသည္။ မည္သို႔ေသာ အေၾကာင္းႏွင့္မွ် တမတ္သားပါစရာ အေၾကာင္းမရွိပါ။ ဤသည္မွာ ႏိုင္ငံေရးတိုးတက္မွဳမဟုတ္။ အမ်ိဳးသားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး အႏၱရာယ္သာျဖစ္ပါသည္။ အရပ္သားအစိုးရဟု ဆိုရာတြင္လည္း ရွိသမွ် ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၊ ျပည္နယ္ (သို႕) ေဒသလႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ တပ္မေတာ္အရာရွိမ်ားမွ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္ခ်ယ္လွယ္ႏိုင္ခြင့္ရွိေစရန္ ေရးဆြဲထည့္သြင္းထားသျဖင့္ စစ္မွန္ေသာ၊ လူထုကို ကိုယ္စားျပဳေသာ အရပ္သား အစိုးရ လံုး၀ျဖစ္လာႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။
ထိုနည္းတူစြာပင္ political liberalization ရွိလာျပီ ဆိုျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ လည္း ဆိုစရာရွိလာပါသည္။ ႏိုင္ငံေရးသီအိုရီအရေတာ့ ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပျခင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲျပဳလုပ္ျခင္းဆိုသည့္ အခ်က္မ်ားသည္ liberalization ျဖစ္ေပၚျခင္းတြင္ အက်ံဳး၀င္ပါသည္။ ထိုသို႔ျဖစ္ေစရန္လည္း နအဖတို႔ အၾကံၾကီးၾကံထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေပမယ့္ political liberalization တကယ္ျဖစ္မျဖစ္ဆိုသည္မွာ အဆိုပါ ဆႏၵခံယူပြဲမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားကို မည္သို႔မည္ပံု တရားမွ်တစြာ က်င္းပခဲ့သနည္း ဆိုသည့္ အခ်က္ေပၚတြင္ မူတည္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ ေဒးဗစ္ေပၚတာဆိုသူက political liberalization ျဖစ္ျခင္းသည္ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳျဖစ္စဥ္လမ္းေၾကာင္းေပၚသို႔ ေရာက္ခ်င္မွ ေရာက္ႏိုင္မည္ျဖစ္ျပီး၊ အာဏာရွင္စနစ္သို႔ အခ်ိန္မေရြး ျပန္လည္ေရာက္ရွိႏိုင္မည္ ဟု ဆိုထားပါသည္။ ဂိမ္းသီအိုရီႏွင့္ ခ်ိန္ထိုးၾကည့္လွ်င္လည္း political liberalization မွ initial transition to democratization ျဖစ္လာေစရန္ ၾကားတြင္ ျဖစ္စဥ္ အဆင့္ဆင့္ရွိေနျပီး၊ အခန္႔မသင့္ပါက Status-quo dictatorship (SDIC), Broadened Dictatorship (BDIC), insurrection စသည္မ်ား သာ ေပၚထြက္ျပီး၊ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းမွ ေသြဖည္သြားႏိုင္ပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍ လက္ရွိက်င္းပမည့္ ဆႏၵခံယူပြဲသည္ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းကို ေဖာ္ေဆာင္မည့္ political liberalization တရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း အဆိုမွာ မွားယြင္းပါသည္။
ထို႔ထက္ပို၍ ဆိုးသည့္အခ်က္ကား နအဖဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒတြင္ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမွန္တကယ္က်င္းသံုးရမည့္ စနစ္မ်ားမထည့္သြင္းပဲ လူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒကိုသာ ေဇာင္းေပးထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ Intra- state conflict ရွိေနေသာ ျမန္မာျပည္ကဲ့သို႔ေသာ တိုင္းျပည္မ်ိဳးသည္ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ႏွင့္သာ ကိုက္ညီျပီး၊ ထိုစနစ္ကသာ ျပည္တြင္းစစ္မီးမ်ားကို ျငိမ္းသတ္၍ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကို ပံ့ပိုးေပးႏိုင္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ၾကီးအစိတ္စိတ္အျမြာျမြာျပိဳကြဲမည္စိုး၍ တပ္မေတာ္မွ အမ်ိဳးသားဦးေဆာင္မွဳအခန္းက႑တြင္ ပါ၀င္ရျခင္း ဆိုသည္မွာ ေစတနာမွန္သည္ဆိုလွ်င္ေတာင္ ေဆးျမီးတိုႏွင့္ ကုျခင္းအဆင့္သာရွိပါသည္။ ေရာဂါဇစ္ျမစ္ကို မရွာေဖြပဲ ေဆးကုလွ်င္ အနာႏွင့္ ေဆး တျခားစီသာ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ လြတ္လပ္ေရးရျပီး ကာလတြင္ အဘယ္ေၾကာင့္ စစ္ပြဲေတြ ျဖစ္ခဲ့ရသနည္း။ တပ္မေတာ္အခန္းက႑ အဘယ္ေၾကာင့္ ၾကီးလာခဲ့ရသနည္း။ ႏိုင္ငံတခု၏ တည္ေဆာက္ပံု စနစ္ (State-formation system ) မွားခဲ့၍ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုအမွားကို မျပင္ပဲ မည္သည့္အခါတြင္မွ် ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္၍ မရပါ။ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္၊ ေဒသလႊတ္ေတာ္၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရတိုင္းဦးစီးအဖြဲ႕၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရဇုန္ ဦးစီးအဖြဲ႕မ်ား ဖြဲ႕စည္းပံုဥပေဒတြင္ ထည့္သြင္းထားရံုႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအေရးျပႆနာ ျပီးသြားမည္ မဟုတ္ပါ။ လူမ်ိဳးစုစစ္ပြဲမ်ား အခ်ိန္မေရြး ျပန္လည္ေပၚေပါက္လာလိမ့္မည္။
ထိုသို႔ေသာ ျပႆနာမီးပြား ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒၾကီးအား ျပည္သူ႕ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပ၍ လူထုအတည္ျပဳခ်က္ ရယူရန္ စစ္အုပ္စုက ၾကိဳးပမ္းေနပါသည္။ မက္လံုး၊ ဆြယ္လံုး၊ ေခ်ာက္လံုး နည္းမ်ိဳးစံုသံုး၍ ေထာက္ခံမဲရရန္ ၾကိဳးပမ္းၾကသည္။ မတရားမွဳမ်ား၊ မသမာမွဳမ်ား ျပည့္ႏွက္ေနသည့္ ဆႏၵခံယူပြဲ ျဖစ္သျဖင့္ Boycott လုပ္သင့္သည္မွန္ေသာ္လည္း၊ နအဖထုတ္ျပန္လိုက္သည့္ဥပေဒမ်ား၊ ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပပံု နည္းလမ္းမ်ား၊ အခင္းအက်င္းမ်ားက မျဖစ္မေနမဲေပးရန္ အက်င္းအၾကပ္ လမ္းေၾကာင္းထဲသို႔ ေရာက္သြားသည္။ ေပးသည္ဆိုမွေတာ့လည္း သမိုင္းတရားခံမျဖစ္ရန္ ကန္႔ကြက္မဲထည့္ရန္သာ ရွိေတာ့သည္။ ကန္႔ကြက္မဲမ်ားဘက္မွ အႏိုင္ရပါက အဆံုးသတ္တိုက္ပြဲအဆံုးအျဖတ္ေတာ့ ျဖစ္လာႏိုင္ေခ်မရွိပါ။ သို႔ေပမယ့္ ႏိုင္သည္ျဖစ္ေစ၊ ရွံဳးသည္ျဖစ္ေစ လူထု၏ အင္အား၊ လူထု၏ တိုက္ပြဲေခၚသံကို အရွိန္ယူျမွင့္တင္ႏိုင္ပါသည္။ တိုက္ပြဲဒီေရတက္လာေစရန္ မည္သို႔မည္ပံု ေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း ယခုအခ်ိန္ကတည္းက မဟာဗ်ဴဟာမ်ား၊ လက္ေတြ႔လုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ခ်မွတ္ျပင္ဆင္ထားရမည္ျဖစ္သည္။
အမွန္ေတာ့ နအဖစစ္အုပ္စုသည္ ျပည္သူကို အလြန္ေၾကာက္ေနပါျပီ။ ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲတြင္ ျပည္သူလူထုမွ ကန္႔ကြက္မဲထည့္ၾကမည္ကိုလည္း ၾကိဳတင္သိေနၾကပါသည္။ သို႔ျဖစ္၍သာ ဆႏၵခံယူပြဲႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ မတရားမွဳမ်ား ေပၚေပါက္လာရျခင္းျဖစ္သည္။ အေျဖမထြက္ခင္ကပင္ ေထာက္ခံပြဲ၊ အတည္ျပဳပြဲဟု ေျပာဆိုသံုးႏွံဳးၾကပါသည္။ အတည္ျပဳမွသာ ျပဳလုပ္ရမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအား မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ ျပဳလုပ္မည္ဟု ၾကိဳတင္ေၾကျငာထားပါသည္။ ဆႏၵခံယူပြဲမလုပ္ခင္ တလအၾကိဳတြင္မွ မူၾကမ္းကို လူသိရွင္ၾကား ျပဳလုပ္ပါသည္။ မူၾကမ္းမ်ား လူထုထဲသို႔ အလြယ္တကူ မေရာက္ေစရန္ အကန္႔အသတ္ႏွင့္သာ ေရာင္းပါသည္။ ဆႏၵခံယူပြဲ ျပဳလုပ္မည့္ရက္အတိအက်ကို ျပဳလုပ္ရန္ ေၾကျငာစဥ္၌ မထုတ္ျပန္ရဲပါ။
မူၾကမ္းအား ေ၀ဖန္ေဆြးေႏြးေျပာဆိုခြင့္ကို ျပည္သူလူထုကိုသာမက အတိုက္အခံပါတီမ်ားကိုပင္ ခြင့္မေပးပါ။ ဆန္႔က်င္ေျပာဆိုပါက ေထာင္သံုးႏွစ္အထိ ျပစ္ဒဏ္ခ်မည္ဟုပင္ ဥပေဒထုတ္လိုက္ေသးသည္။ ဆႏၵခံယူပြဲေကာ္မရွင္တြင္ ပါ၀င္သူမ်ားအားလံုးသည္ နအဖစစ္အုပ္စု၀င္မ်ား၊ လက္ကိုင္ဒုတ္အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ အဖြဲ႔၀င္မ်ားသာ ျဖစ္ေနသည္။ အတိုက္အခံပါတီမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာႏွင့္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ေစာင့္ၾကည့္မည့္သူမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ခြင့္ မေပးပါ။ လက္ေအာက္ခံတပ္ရင္းတပ္ဖြဲ႔မ်ားမွ စစ္သည္မ်ား၊ အိမ္ေထာင္သည္မိသားစုမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္မွဳမ်ားရွိေနသည္။ ျပည္သူလူထုကိုလည္း လံုျခံဳေရးကိရိယာမ်ား တပ္ဆင္မည္အေၾကာင္းျပ၍ မဲရံုတြင္းတြင္ကန္႔ကြက္မဲ မေပးရဲေစရန္ ၾကိဳတင္တပ္လွန္႕ထားသည္။
၀န္ထမ္းမ်ားအား ေထာက္ခံမဲမ်ားေပးေစရန္ ၀န္ၾကီးမ်ား၊ တပ္မမွဴး၊ တပ္ရင္းမွဴးမ်ားအဆင့္မ်ားကပင္ လိုက္လံစည္းရံုးေဟာေျပာေနၾကသည္။ သက္ဆိုင္ရာနယ္ေျမအလိုက္ တာ၀န္ရွိသူ ၀န္ၾကီးမ်ား၊ တပ္မွဴးမ်ား၊ ၾကံ့ဖြတ္မ်ားအား ေထာက္ခံမဲရေစရန္ တာ၀န္ခံခိုင္းထားျပီး၊ ကန္႕ကြက္မဲျဖစ္ပါက အေရးယူမည္ ဟုပင္ ၾကိမ္းေမာင္းထားသည္။ မက္လံုးမ်ိဳးစံုျဖင့္ ျမွဴဆြယ္ျခင္းမ်ားကိုလည္း ျပဳလုပ္ေနၾကသည္။ ႏိုင္ငံသားမဟုတ္သူမ်ားကိုပင္ ယာယီႏိုင္ငံသားေပး၍ ေထာက္ခံမဲရေစရန္ ျပဳလုပ္ေနၾကသည္။ ေသဆံုးျပီးသူမ်ားကိုပင္ မဲေပးရန္ စာရင္းတြင္ ထည့္ထားသည္ဆိုေတာ့ ကမ္းကုန္ေနျပီ ျဖစ္သည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဆိုးေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္၍ ျငိမ္းေအးရာ ဘံုဘ၀ေရာက္ေနသူမ်ားပင္ မလြတ္ေတာ့ပါလား။ ဒါေတာင္ မဲအေရအတြက္ကိုပဲ ျပရမည္ဆိုေသာေၾကာင့္ ေတာ္ေသးသည္။ ေထာက္ခံသူလူမ်ားကိုပါ ျပသရန္လိုအပ္သည္ဆိုပါက ရင္ခြဲရံုမွ အေလာင္းမ်ားပင္လွ်င္ ေကာင္းေကာင္းေနရပါမည္လားမသိ။ လူေတြၾကားညွပ္ျပီး၊ အသက္ရွိလူကဲ့သို႔ ျပဳလုပ္ေပလိမ့္ဦးမည္ထင္သည္။
မည္သို႔ဆိုေစ၊ နအဖစစ္အုပ္စုတို႔သည္ မသမာေသာ နည္းမ်ိဳးစံုျဖင့္ ဆႏၵခံယူပြဲရလာဒ္အား အတည္ျပဳမွဳ မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္မည္ကေတာ့ ေသခ်ာသည္။ ထိုသို႔ျပဳလုပ္ပါက ကန္႔ကြက္မဲေပးပြဲမွသည္ လူထုအေရးေတာ္ပံုအဆင့္ထိ တက္လွမ္း၍ မသမာမွဳကို ၀ိုင္း၀န္းဆန္႕က်င္ၾကရန္ လိုအပ္သည္။ ဖြတ္ကို ဖြတ္ျမီးႏွင့္ ခ်ည္သည္ကေတာ့ ဟုတ္ပါသည္။ သို႔ေပမယ့္ ဖြတ္မရပဲ ဓားမပါဆံုးသည့္ အျဖစ္မ်ိဳး မျဖစ္ေစရန္အတြက္ေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးအသိ၊ ေတာ္လွန္ေရးသတိမ်ား ဆက္လက္ရွိေနေစရန္ လိုအပ္လွပါေၾကာင္း။
ခင္မမမ်ိဳး (၃၀၊ ၄၊ ၂၀၀၈)