ေႏွာင္းေနာင္တ

(၆၄) ႏွစ္ေျမာက္ အာဇာနည္ေန႕။

အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ၾကီးမ်ားကို စိတ္ထဲက ရည္စူးအေလးျပဳျပီးခ်ိန္မွာ အင္တာနက္၀ပ္ဘ္ဆိုက္ေတြမွာ တင္ထားတဲ့ "အာဇာနည္ေန႕၊ ဒို႕မေမ့" ဆိုတဲ့ သီခ်င္းေလးကို ျပန္နားေထာင္လိုက္မိပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ သီခ်င္း နားေထာင္ေနရင္း စိတ္ထဲမွာ အရင္တုန္းကတည္းက မတင္မက် ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ အေတြးေလး တခုက ျပန္ေပၚလာပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕ က်ဆံုးျပီးခ်ိန္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕ရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ၊ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေတြက "ဒီလို လုပ္ၾကံမွဳၾကီးရဲ႕ ေျခလွမ္းေတြကို ငါတို႕တေတြ သတိမထားမိေလျခင္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕လို ေခါင္းေဆာင္ ၾကီးေတြကို မကာကြယ္ လိုက္ႏိုင္ေလျခင္း" လို႕ ယူၾကံဳးမရ ျဖစ္ခဲ့ၾကမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။



သမိုင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ျပန္ဆန္းစစ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕ လုပ္ၾကံခံရမွဳၾကီး မျဖစ္ပြားခင္မွာ လံုျခံဳေရးရွဳေထာင့္အရ ထည့္သြင္းစဥ္းစားစရာေတြျဖစ္တဲ့ pre- incident indicators ေတြ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ၾကိဳတင္စီစဥ္ထားတဲ့ ရာဇ၀တ္မွဳခင္းေတြ၊ လုပ္ၾကံမွဳေတြတိုင္းမွာ မွဳခင္း မျဖစ္ပြားမီကတည္းက အႏၱရာယ္ အခ်က္ျပမီးေတြလို႕ ဆိုႏိုင္တဲ့ group-related indicators, target-related indicators နဲ႕ incident-related indicators ေတြ ေပၚထြက္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီလို ေပၚထြက္လာျပီးမွ ရာဇ၀တ္မွဳခင္းေတြနဲ႕ လုပ္ၾကံမွဳေတြ ေအာင္ျမင္သြားျခင္းကေတာ့ ရလာတဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို အမွဳမဲ့၊ အမွတ္မဲ့ေနျခင္း၊ ရန္သူဘက္ကို အထင္ေသးျခင္းနဲ႕ မိမိဘက္ကို အထင္ၾကီးျခင္း တို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕ကို လုပ္ၾကံမွဳ မျဖစ္ပြားခင္မွာကတည္းက (၁၉၄၇) ခု၊ ဇြန္လ (၂၄) ရက္ေန႕မွာ ဘီအိုဒီေခၚ ၿဗိတိသွ်စစ္ဘက္ ပင္မလက္နက္ခဲယမ္း သိုေလွာင္ေရးတပ္ကေန ဘရင္းဂန္း အလက္ ၂၀၀၊ မဂၢဇင္းက်ည္ကပ္ ၈၀၀ တို႔ကို ပစၥည္းထုတ္ယူခြင့္လက္မွတ္ အတုမ်ားနဲ႕ မသမာသူမ်ားက ထုတ္ယူသြားေၾကာင္း မႈခင္းတပ္ဖြဲ႔ (စီအုိင္ဒီ) က သတင္းရရွိခဲ့မွဳ၊ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ (၁၀)ရက္ေန႔မွာ ပြိဳင့္ ၃၀၃ ႐ိုင္ဖယ္က်ည္ဆံတစ္သိန္း၊ စတင္းက်ည္ဆန္ ၂၅၆၀၀၀ ႏွင့္ လက္ပစ္ဗံုးအလံုး ၂၀၀ တို႔ကို ၁၆ မိုင္ရွိ မဂၤလာဒံုအေျခစိုက္လက္နက္တိုက္မွ ထုတ္ယူသြားေၾကာင္း သတင္းရရွိမွဳ၊ ရရွိေသာသတင္းမ်ားကို ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးမွတဆင့္ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔ထံ ခ်က္ခ်င္းတင္ျပရာက အေရးေပၚအစည္းအေ၀းေခၚယူၿပီးေနာက္ လံုၿခံဳေရးအတြက္ အႏၲရာယ္စိုးရိမ္ရတယ္လို႕ ဆံုးျဖတ္ျပီး တပ္ဖြဲ႔အသီးသီးအား အထူးသတိထားရန္ တပ္လွန္႔ထားမွဳ၊ ေခတၱျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီး ေပ်ာ္ဘြယ္ဦးျမက ျပည္ေထာင္စု စစ္ရဲတပ္ရင္းက တပ္စိတ္တစ္စိတ္ကို လက္နက္အျပည့္အစံုနဲ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရံုးခန္း အျပင္ဘက္မွာ လံုၿခံဳေရးအေစာင့္ခ်ထားေပးမွဳ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ႕သြားျပီး လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕ ရုတ္သိမ္းရန္ အမိန္႕ေပးခဲ့တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္) လုပ္ၾကံရန္ ၾကံစည္မွဳ ရွိႏိုင္ေၾကာင္းကို က်ဆံုးသြားခဲ့တဲ့ ၀န္ၾကီးဒီးဒုတ္ ဦးဘခ်ိဳက တစြန္းတစ သတင္းရသြားျပီး ဗိုလ္ေန၀င္းဆီမွာ အကူအညီေတာင္းခဲ့တာေၾကာင့္ ရဲေဘာ္ဘတုတ္ နဲ႕ ရဲေဘာ္ ရဲျမင့္ ဆိုတဲ့ သက္ေတာ္ေစာင့္ႏွစ္ဦးကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႕ ေပးထားခဲ့ရာက အခင္းျဖစ္ပြားတဲ့ ေန႕မွာ ဒီရဲေဘာ္ႏွစ္ဦး ေပ်ာက္ဆံုးေနမွဳ ( ေနာက္ပိုင္း ရက္အနည္းငယ္ၾကာမွ အေလာင္းေတြ ျပန္ေတြ႕ရတယ္လို႕ ၾကည့္ျမင္တိုင္ကိုသန္းေရးထားတဲ့ ကိုယ္ေတြ႕သိခဲ့ရသမွ် ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ၾကံမွဳၾကီး စာအုပ္မွာ ေရးထားပါတယ္) စတဲ့ pre-incident indicators ေတြ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။

တကယ္တန္းက်ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕ရဲ႕ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ၊ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေတြထဲမွာ လံုျခံဳေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြ အမ်ားအျပား ရွိခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီလို လံုျခံဳေရးကၽြမ္းက်င္သူေတြဟာ pre-incident indicators ေတြကို သတိမထားမိပဲေတာ့ ေနမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေပ်ာ္ဘြယ္ဦးျမတို႕ဆိုရင္ လံုျခံဳေရးအေစာင့္အေရွာက္ေတာင္ စီမံေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က အမိန္႕ေပးခ်ိန္မွာေတာ့ ရုတ္သိမ္းေပးခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ တျခား လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ၊ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေတြထဲမွာလဲ သတိထားခဲ့မိသူေတြ အမ်ားအျပား ရွိခဲ့မွာပါ။ သတိထားမိေပမယ့္လဲ လူထုခ်စ္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္ၾကီး ေတြကိုေတာ့ လုပ္ၾကံသူ မရွိတန္ေလာက္ပါဘူး ဆိုျပီး ေပါ့ေပါ့တန္တန္ သေဘာထား ခဲ့ၾကတာလား၊ ရန္သူကေတာ့ မလုပ္ရဲေလာက္ပါဘူးဆိုျပီး ကိုယ့္ဘက္ကိုယ္ အထင္ၾကီးခဲ့ၾကတာလား၊ ဒါမွမဟုတ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕ရဲ႕ အရွိန္အ၀ါ ေတြေၾကာင့္ "မိေက်ာင္းမင္း၊ ေရခင္းျပ" သလို ျဖစ္မွာ စိုးျပီး မေျပာထြက္ခဲ့ၾကတာလား၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕က သူတို႕အလုပ္ကို ၀င္ရွဳပ္တယ္၊ ေႏွာင့္ေႏွးေစတယ္လို႕ ျငိဳျငင္သြားမွာကို စိုးရိမ္ျပီး မေျပာရဲခဲ့ၾကတာလား၊ သတိေတြ ၀ိုင္းေပးၾကပါရက္နဲ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕ကပဲ သတိမမူ၊ ဂူမျမင္ ျဖစ္ခဲ့ၾကတာလား။

ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ တိုင္းျပည္အတြက္ ဘယ္လိုမွ အစားထိုးလို႕ မရႏိုင္ေတာ့တဲ့ ဆံုးရွံဳးမွဳၾကီး တရပ္ကေတာ့ ျဖစ္ပြားသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီ ဆံုးရွံဳးမွဳၾကီး ျဖစ္ပြားသြားခ်ိန္မွာ "ငါ့စိတ္ထဲ တထင့္ထင့္ ျဖစ္ပါရက္နဲ႕ သတိ မေပးလိုက္မိေလျခင္း၊ မေျပာလိုက္မိေလျခင္း" လို႕ ေႏွာင္းေနာင္တ ရခဲ့ၾကတဲ့ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေတြ၊ လုပ္ေဖာ္ ကိုင္ဖက္ေတြ၊ စာနယ္ဇင္းသမားေတြ ဘယ္ေလာက္ ရွိခဲ့ေလမလဲ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို လံုျခံဳေရးထားဖို႕ လိုအပ္ေၾကာင္း အတိုက္အခံေျပာျပီး အတင္းမထားခဲ့မိတာေတြအတြက္ ေႏွာင္းေနာင္တ ရခဲ့ၾကတဲ့ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ေတြ၊ ရဲေဘာ္ရဲဘက္ေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိခဲ့ေလမလဲ။ ဒါကိုေတာ့ ဘယ္သူမွ သိႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

ကၽြန္မတို႕တေတြဟာ ကိုယ္နဲ႕ မတည့္သူေတြ၊ ဘာမွ မဆိုင္သူေတြကိုသာ ဆန္႕က်င္ဘက္ စကားေတြ၊ တားဆီးသတိေပးတဲ့စကားေတြ၊ ေျပာထြက္ၾကေပမယ့္ ကိုယ္သိပ္ခ်စ္ရတဲ့သူေတြ၊ ကိုယ္သိပ္ေလးစားရသူ ေတြကိုက်ေတာ့ ဒီလိုစကားေတြ မေျပာရဲၾက၊ မေျပာရက္ၾကပါဘူး။ စိတ္ထဲ တထင့္ထင့္ ရွိရင္ေတာင္ "သူမ်ား ကိုယ့္ကို တမ်ိဳးထင္ေလမလား၊ သူမ်ား စိတ္ဆိုးသြားေလမလား၊ သူမ်ား ျငိဳျငင္သြားေလမလား" ဆိုျပီး ႏွဳတ္ဆြံ႕တတ္ၾကပါတယ္။ တခါတရံမ်ားဆို ခ်စ္တဲ့စိတ္၊ ေလးစားတဲ့စိတ္၊ ခင္မင္တဲ့စိတ္ေတြေၾကာင့္ မျဖစ္ႏိုင္မွန္း သိရက္နဲ႕၊ အႏၱရာယ္ရွိမွန္း သိရက္နဲ႕ မေျပာထြက္ပဲ လိုက္ျပီး ေထာက္ခံအားေပးမိတာေတြေတာင္ ရွိတတ္ ပါေသးတယ္။

ဒါေတြကို ေတြးေနမိရင္း ဘ၀မွာ ကိုယ္ေတြ႕ၾကံဳခဲ့ဖူးတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေလးေတြကို သတိသြားရမိပါတယ္။ေဒါသထြက္ေနတုန္း ကားေမာင္းထြက္တဲ့ အေမ့ကို တားဆီးဖို႕ ေတြးလိုက္မိပါရက္နဲ႕ ႏွဳတ္ဆိတ္ေနလိုက္မိလို႕ မ်က္စိေရွ႕မွာတင္ ဆိုးရြားတဲ့ကားတိုက္မွဳၾကီး ျဖစ္သြားခဲ့ဖူးပါရဲ႕။ ဒီတုန္းက အေမ့ကို မဆံုးရွံဳးလိုက္ရလို႕သာပါ။ မဟုတ္ရင္ ဘယ္ေလာက္ဆိုး၀ါးတဲ့ ေႏွာင္းေနာင္တ ၾကီးဟာ ကၽြန္မရဲ႕ ဘ၀တသက္သာလံုးကို ႏွိပ္စက္သြားမယ္ မသိပါဘူး။ အလားတူပဲ အာသီးေရာင္တတ္တဲ့ ေမာင္ေလးက ေရခဲေခ်ာင္း စားေနတာကို မတားခဲ့မိလို႕၊ ေဆးစြဲေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္းအေၾကာင္းကို သူ႕မိဘေတြကို ေျပာမထြက္ခဲ့လို႕၊ အခ်စ္ဆံုးသူငယ္ခ်င္းရဲ႕ အခ်စ္ေရး ကိစၥမွာ ခ်စ္သူေတြၾကား ၀င္မပါသင့္ဘူးဆိုျပီး မတားခဲ့မိလို႕၊ ခင္မင္ေလးစားတဲ့ မိတ္ေဆြတေယာက္ရဲ႕ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္ အမွားအယြင္းေတြကို သိသိၾကီးနဲ႕ မတားလိုက္မိလို႕၊ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူတို႕ရဲ႕ က်န္းမာေရးေတြ ထိခိုက္ရတဲ့အခါ၊ ဘ၀ေလွငယ္ေတြ ေမွာက္သြားတဲ့အခါ ရင္ထဲမွာ ၾကိတ္ျပီး ေႏွာင္းေနာင္တေတြ အၾကိမ္ၾကိမ္ ရခဲ့မိဖူးပါတယ္။

ဘ၀ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တခ်ိဳ႕မွာေတာင္ ဒီလိုေႏွာင္းေနာင္တေတြ ရမိခ်ိန္တိုင္း ယူၾကံဳးမရ ခံစားရတယ္ဆိုရင္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႕တကြ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ေတြ လုပ္ၾကံခံခဲ့ရတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ လုပ္ၾကံမွဳၾကီးရဲ႕ pre-incident indicators ကို ရိပ္မိသိရွိျပီးမွ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ေျပာမထြက္၊ မေျပာရက္၊ သတိမေပးရဲခဲ့ၾကသူ၊ လံုျခံဳေရးအျမင္နဲ႕ ပတ္သက္ျပီးေတာ့ အတိုက္အခံ ဆန္႕က်င္ျပီး မေျပာရဲခဲ့ၾကသူတို႕ရဲ႕ ေႏွာင္းေနာင္တ ခံစားခ်က္ေတြသာ ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္မ်ား ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး ျဖစ္ခဲ့ေလမလဲလို႕ ေတြးၾကည့္မိပါတယ္။

လူတိုင္း၊ လူတိုင္းမွာ အမွားနဲ႕ မကင္းၾကပါဘူး။ မာနတရားေတြ၊ ေခါင္းမာမွဳေတြ၊ တစြတ္ထိုးစိတ္ ေတြနဲ႕လဲ မကင္း ၾကပါဘူး။ ပုထုဇဥ္ျဖစ္ေနသမွ် ကာလပတ္လံုး ေလာဘ၊ ေဒါသ၊ ေမာဟ ေတြနဲ႕လဲ ဘယ္သူမွ ကင္းႏိုင္မွာ မဟုတ္ ပါဘူး။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ပညာဥာဏ္ ရွိရွိ၊ တခါတရံမွာ သတိေလး တခ်က္ လြတ္သြားတာေတြလဲ ရွိတတ္ပါတယ္။ က႑တိုင္းမွာလဲ ဘယ္သူမွ အလံုးစံု မကၽြမ္းက်င္ႏိုင္ၾကတာမို႕ အက်ိဳးသင့္အေၾကာင္းသင့္ ေျပာၾကား သတိေပးသူေတြ ရွိဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ တခါတရံက်ရင္ လူ႕ဘ၀မွာ "ၾကမၼာငင္တယ္" လို႕ပဲ ဆိုရမည္လား မသိႏိုင္ပဲ၊ သတိမမူ၊ ဂူမျမင္ ျဖစ္တတ္တဲ့ အခ်ိန္အခါေလးေတြကို ၾကံဳရတတ္ပါတယ္။ ဒီလို အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါေတြမွာ မိတ္ေဆြေကာင္းမ်ားက ၀ိုင္း၀န္းေဆြးေႏြးေပးဖို႕ လိုအပ္သလို၊ အႏၱရာယ္ရွိလာျပီဆိုရင္လဲ ၾကိဳတင္ သတိေပးဖို႕၊ လိုအပ္ရင္ အတိုက္အခံ ေျပာဆိုသတိေပးဖို႕ လိုအပ္လွပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ကၽြန္မရဲ႕ ဘ၀မွာ ႏိုင္ငံေရးရာနဲ႕ပဲ ျဖစ္ေစ၊ လူမွဳေရးရာနဲ႕ပဲ ျဖစ္ေစ ဒီလို ေႏွာင္းေနာင္တ ရစရာမ်ား မၾကံဳပါရေစနဲ႕လို႕ေတာ့ အၾကိမ္ၾကိမ္ ဆုေတာင္းေနမိသလို၊ ခ်စ္ခင္ေလးစားသူမ်ားရဲ႕ အႏၱရာယ္ အခ်က္ျပ မီးေတြကို ႏွဳတ္မဆိတ္ပဲ သတိေပးရဲတဲ့ သတၱိခြန္အားမ်ား ရွိရပါေစေၾကာင္းကိုလည္း …...................။

ခင္မမမ်ိဳး (၁၉၊ ၇၊ ၂၀၁၁)