Felicitation letter for Karen Revolution Anniversary by Free Burma Federation

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

For Karen Revolution (music)

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

Memories and Lies

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

ကုလားထိုင္

ကုလားထိုင္

အခုတေလာ ငယ္ငယ္တုန္းက ကုလားထိုင္နဲ႕ပတ္သက္ျပီး ျဖစ္ခဲ့ဖူးတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေလးကို သြားသတိရေနမိတတ္တယ္။ အျဖစ္က ဒီလိုပါ။

က်ြန္မတို႕အိမ္မွာ ၾကီးမားခန္႕ထည္လွတဲ့ လွဳပ္ကုလားထိုင္ၾကီး တခုရွိတယ္ရွင့္။ က်ြန္းသားနဲ႕ လုပ္ထားတာမို႕ လွပ၀င့္ထည္လိုက္တာလဲ မေျပာပါနဲ႕ေတာ့။ အဲဒီကုလားထိုင္ၾကီးမွာ ထိုင္ေလ့ရွိတာကေတာ့ အိမ္ရဲ႕အၾကီးအကဲ က်ြန္မအဖိုးပါ။ အဲဒီကုလားထိုင္ၾကီးေပၚထိုင္ေနတဲ့ ဖိုးဖိုးကို ျမင္ရတာလဲ ခန္႕ခန္႕ထည္ထည္ၾကီး။ ဒါနဲ႕ က်ြန္မလဲ ထိုင္ၾကည့္ခ်င္စိတ္ ေပါက္လာတယ္။ ကေလးဆိုေတာ့ တိုက္ရိုက္ေတာ့ ဘယ္ေျပာပါ့မလဲ။

အဲ- တေန႕ေတာ့ က်ြန္မစိတ္ထဲ တိတ္တိတ္ေလးေပၚေနတဲ့ အေတြးကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕ ျဖစ္လာတယ္။ အိမ္နားက က်ြန္မသူငယ္ခ်င္းကို အိမ္ေခၚကစားေနတုန္း ဖိုးဖိုးက အျပင္ထြက္သြားပါေလေရာ။ အေဖာ္လဲေကာင္းတာမို႕ ဖိုးဖိုးမရွိတုန္း ကုလားထိုင္ၾကီးေပၚ တက္ထိုင္မယ္ေပါ့။ လမ္းေလွ်ာက္ထြက္ရင္း က်ြန္မတို႕အတြက္ ေပါက္စီလဲ ၀ယ္ခဲ့မယ္ဆိုေတာ့ ဖိုးဖိုးက အျပင္မွာ အနည္းဆံုး တနာရီေလာက္ေတာ့ ၾကာမွာပဲလို႕ တြက္လိုက္မိတယ္။

အဲလိုနဲ႕ ထိုင္ခါနီးေတာ့ သူငယ္ခ်င္းက ေျပာတယ္။ သူ႕ကို အရင္ေပးထိုင္တဲ့။ သူက ဆယ္မိနစ္ပဲ ထိုင္မယ္တဲ့။ ထိုင္ၾကည့္ခ်င္လို႕ပါတဲ့။ ကုလားထိုင္သေဘာသဘာ၀ကို မသိေသးေတာ့ က်ြန္မကလဲ ေပးထိုင္တာေပါ့။ အမယ္ေလး- လွဳပ္ကုလားထိုင္ၾကီးဆိုေတာ့ လွဳပ္ေတာင္လွဳပ္ေပးလိုက္ေသးတယ္။ ပိုဇိမ္က်ေအာင္လို႕။

ဒါေပမယ့္ အဲဒီေတာ့မွ ခက္ေတာ့တာပဲရွင့္။ ဆယ္မိနစ္ေလာက္ၾကာလို႕ သူ႕ကိုဆင္းဖို႕ေျပာေတာ့ သူကေျပာတယ္။ နင္က အျမဲထိုင္လို႕ရတာပဲ။ ငါက ခဏေလးထိုင္ရတာတဲ့။ ဘယ္လိုေျပာေျပာကလဲမရ။ အဲဒါနဲ႕ က်ြန္မတို႕ ႏွစ္ေယာက္ ရန္ျဖစ္ျငင္းခံုၾကပါေလေရာ။ သူကေျပာတယ္။ “နင္နဲ႕ တသက္လံုးတူတူ မကစားေတာ့ဘူးတဲ့”။ က်ြန္မကလဲေျပာတယ္။ “ဆယ္မိနစ္ပဲ ထိုင္မယ္ဆိုျပီး သေဘာတူျပီးမွ ကတိမတည္တဲ့ နင့္လိုလူမ်ိဳးကို သူငယ္ခ်င္းမေတာ္ဘူး။ ျခံရိပ္ေတာင္ လာမနင္းနဲ႕”လို႕။ ဒီတုန္းက ကေလးေတြဆိုေတာ့ အေျပာအဆိုကလဲ မတတ္ၾကဘူးေလေနာ္။ စိတ္ထားေတြကလဲ မရင့္က်က္ေသးဘူး။ အရြယ္ေရာက္လာေတာ့ အဲလိုေတြမျဖစ္ေအာင္ တတ္ႏိုင္သမွ် သတိထားရေတာ့တယ္။ ေတာ္ၾကာသူမ်ားေတြက သူငယ္နာမစင္ေသးဘူးတို႕၊ သူငယ္ျပန္ေနျပီလား မသိဘူးတို႕ ထင္ကုန္ၾကမွာစိုးလို႕။ ဒီလိုနဲ႕ ကုလားထိုင္တလံုးမွာ ခဏထိုင္ရဖို႕အေရး အေၾကာင္းျပဳျပီး က်ြန္မတို႕ သူငယ္ခ်င္း ႏွစ္ေယာက္ကြဲပါေလေရာ။

ဖိုးဖိုးျပန္ေရာက္လာေတာ့ အာျပဲနဲ႕ ငိုေနတဲ့ က်ြန္မကို ေတာ္ေတာ္ေခ်ာ့လိုက္ရတယ္ရွင့္။ က်ြန္မစိတ္ဆိုးေနရင္ ဖိုးဖိုးကလြဲလို႕ ဘယ္သူမွ အနားကပ္ရဲတာ မဟုတ္ဘူး။ ဖိုးဖိုးကိုက်ေတာ့ အကပ္ခံတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ ဖိုးဖိုးရဲ႕ အစြမ္းအစရယ္၊ ေပါက္စီေတြရဲ႕ ဆြဲေဆာင္အားေတြရယ္ေၾကာင့္ (ဆက္ျပီး မူေနရင္ ေပါက္စီေတြ ေအးသြားမွာစိုးလို႕) က်ြန္မတေယာက္ အငိုတိတ္ပါေတာ့တယ္။

အငိုေတြတိတ္ျပီး ေနာက္ႏွစ္ရက္ေလာက္ေနေတာ့ ဖိုးဖိုးက သူ႕ကုလားထိုင္ၾကီးေပၚမွာ က်ြန္မကိုတင္ထားျပီး၊ လွဳပ္ေပးရင္းစကားေတြ အမ်ားၾကီးေျပာတယ္။

“ဒီကုလားထိုင္မွာက အိမ္ရဲ႕အၾကီးအကဲေတြ ထိုင္ၾကတာ ေျမးေလးရဲ႕။ ေဟာ- အခု၊ ငါ့ေျမးထိုင္ေနျပီ။ အဲလိုထိုင္လိုက္တာနဲ႕ ေျမးေလးက အိမ္ရဲ႕အၾကီးအကဲ တကယ္ပဲ ျဖစ္သြားလား။ အိမ္မွာရွိတဲ့ လူေတြကေကာ အိမ္ရဲ႕အၾကီးအကဲပါလို႕ ေျမးေလးကို အသိအမွတ္ျပဳသလားတဲ့။

“ဘယ္ျဖစ္မွာလဲ ဖိုးဖိုးရဲ႕။ သမီးက ကေလးပဲ” လို႕ျပန္ေျပာေတာ့

“ကေလးဆိုတာထက္ ေျမးေလးမွာ ဒီကုလားထိုင္မွာ ထိုင္ျပီး၊ သူတို႕ကို ၾသဇာေပးႏိုင္မယ့္ အရည္အခ်င္း မရွိေသးတာက ပိုအေရးၾကီးတယ္။ ေျမးေလးဘ၀တေလွ်ာက္မွာ ကုလားထိုင္ေပါင္းမ်ားစြာကို ေတြ႕ရလိမ့္မယ္။ အဲဒီအခါက်ရင္ ပိုင္ရွင္မရွိတုန္း ခိုးေၾကာင္ခိုး၀ွက္ ထိုင္ဖို႕စိတ္ကူးတာထက္၊ ကုလားထိုင္တလံုးကို မထိုင္ခင္ ထိုင္ဖို႕အရည္အခ်င္း ကိုယ့္မွာရွိျပီလား၊ ကိုယ္နဲ႕တန္ျပီလားဆိုတာ အရင္ေတြး။ ကိုယ့္မွာအဲလို အရည္အခ်င္းရွိတယ္ထင္ရင္၊ ဒီကုလားထိုင္နဲ႕ တန္တယ္ထင္ရင္လဲ အဲဒီကုလားထိုင္ကို ထိုင္လို႕မရရေအာင္ ၾကိဳးစားလုပ္။ တကယ္အရည္အခ်င္းရွိတဲ့လူကို ဘယ္သူကမွ ဆြဲမခ်ဘူး။ အခုဟိုေန႕က ေျမးေလးတို႕ ျဖစ္သြားတာၾကည့္စမ္း။ ပိုင္ရွင္က အေ၀းေရာက္ေနတုန္းမွာ သူ႕ကုလားထိုင္ကိုလဲ ကိုယ္နဲ႕မဆိုင္ပဲထိုင္ဖို႕ လုပ္ၾကေသးတယ္။ သူထိုင္မယ္၊ ငါထိုင္မယ္နဲ႕လဲ ျငင္းၾက၊ ရန္ျဖစ္ၾကေသးတယ္။ အဲဒါမ်ိဳးဟာ အရည္အခ်င္းရွိတဲ့လူေတြရဲ႕ အလုပ္မဟုတ္ဘူး။ ဒီကုလားထိုင္မွာ ထိုင္ခ်င္ရင္ ဒီကုလားထိုင္နဲ႕ တန္ေအာင္၊ ေျမးေလးထိုင္တာကို အိမ္ကလူေတြက လက္ခံလာႏိုင္ေအာင္ အရင္ၾကိဳးစားရမယ္ေျမးေလး။ မဟုတ္ရင္ ပလႅင္ေပၚေမ်ာက္တက္သလိုပဲ လူေတြထင္တာ ခံရလိမ့္မယ္”တဲ့။

ဖိုးဖိုးစကားေတြဟာ ကေလးတေယာက္အတြက္ အရမ္းျမင့္တဲ့ စကားလံုးေလးေတြ ျဖစ္မွာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ က်ြန္မက ဖိုးဖိုးလက္ေပၚမွာ ၾကီးျပီး၊ ဖိုးဖိုးစကားလံုးေတြကို စိတ္ထဲစြဲေနေအာင္ လိုက္မွတ္ေန တတ္တာေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕စကားေတြကို အလြတ္ရ မွတ္မိေနတတ္ပါတယ္။ မမွတ္မိမွတ္မိေအာင္လဲ တခ်ိဳ႕စကားေတြကို ခ်ေရးျပီး အလြတ္ျပန္က်က္ထားတတ္တယ္။ ဖိုးဖိုးစကားေတြဟာ က်ြန္မရဲ႕ လူမွဳေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး အရာမ်ားစြာမွာ အက်ိဳးရွိခဲ့တာခ်ည္းပဲ။ ဖိုးဖိုးဟာ က်ြန္မအတြက္ေတာ့ ေကာင္းကင္ၾကီး တခုပါ။ ဖိုးဖိုးနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အရာရာဟာ က်ြန္မအတြက္ အမွတ္တရေတြခ်ည္းပဲ။ ဒီအျဖစ္အပ်က္နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ကေတာ့ ပိုဆိုးတာေပါ့ရွင္။ ရင္ထဲမွာ စူးနစ္ေစခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္တခုပါ။အိမ္နီးခ်င္းသူငယ္ခ်င္းတေယာက္ ဆံုးရွံဳးခဲ့တဲ့ အျဖစ္အပ်က္တခုလဲ ျဖစ္ေနတာကိုးေနာ္။ ဖိုးဖိုးဆံုးသြားျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာလဲ အဲဒီကုလားထိုင္ၾကီး ျမင္တိုင္း က်ြန္မဒါေတြကို သတိရေနမိတတ္တယ္။

ဘ၀မွာ က်ြန္မထိုင္ခဲ့တဲ့ ကုလားထိုင္မ်ားစြာ ရွိခဲ့ဖူးပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ ဖိုးဖိုးဆိုခဲ့တဲ့အတိုင္း ကုလားထိုင္နဲ႕ တန္တဲ့ အရည္အခ်င္းကိုရျပီးမွ က်ြန္မဒီကုလားထိုင္ေတြကို ထိုင္ဖို႕ၾကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ထိုင္ျပီးရင္လဲ အဲဒီကုလားထိုင္မွာ ထိုင္ေနလို႕ လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ေတြကို ၾကိဳးစားလုပ္ကိုင္ခဲ့ပါတယ္။ က်ြန္မနဲ႕ မတန္တဲ့ ကုလားထိုင္ဆိုရင္လဲ ဘယ္ေတာ့မွ ထိုင္ဖို႕ၾကိဳးစားမွာ မဟုတ္သလို၊ ထိုင္ျပီးသားကုလားထိုင္ရဲ႕ အလုပ္ေတြကို မလုပ္ႏိုင္ေတာ့တဲ့ အခါမွာလဲ ကုလားထိုင္ေပၚကေန အျမန္ဆံုး ေျပးဆင္းမွာပဲ။ တကယ္ေတာ့ ကုလားထိုင္ဆိုတာ ဒီကုလားထိုင္ေပၚမွာ ထိုင္ဖို႕ တန္တဲ့လူေတြအတြက္ပဲ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၅၊ ၁၊ ၂၀၀၉)

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

သားသမီးမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံရာ၀ယ္

သားသမီးမ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံရာ၀ယ္

ဒီေန႕ညေနသြားတက္ျဖစ္တဲ့ Parenting skills workshop ေလးထဲက သားသမီးမ်ားနဲ႕ ဆက္ဆံရာမွာ အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္အလက္မ်ားနဲ႕ ဥပမာျပေမးခြန္းေလးေတြဟာ အဖိုးတန္လြန္းလို႕၊ ကိုယ့္လိုပဲ သားသမီးရွိတဲ့ မိဘမ်ားအတြက္ မွ်ေ၀ေပးပါတယ္။

သင္တန္းနည္းျပက ကေလးငယ္ေလးေတြနဲ႕ ဆက္ဆံရာမွာ sensitivity, give and take, reassurance ဆိုတဲ့ အခ်က္သံုးခ်က္ကို ဂရုစိုက္ရမယ္ ဆိုပါတယ္။

(၁) sensitivity ဆိုတာက ကေလးငယ္ေလးေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ေလးကို သတိထားမိေနတာ၊ အတူတူေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြလုပ္တာနဲ႕ တေယာက္နဲ႕တေယာက္ရဲ႕ ဘ၀ကမၻာေလးေတြကို မွ်ေ၀တာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ြန္မတို႕ လူၾကီးေတြက တခါတေလ ကေလးငယ္ေလးေတြ ဘယ္လိုေတြးတယ္ဆိုတာကို ထည့္မစဥ္းစားတတ္ၾကပါဘူး။ ကိုယ္ျဖစ္ေစ ခ်င္တာေတြ၊ ကိုယ္လုပ္ေစခ်င္တာေတြကိုသာ အတင္းအၾကပ္ တြန္းအား ေပးတတ္ၾကပါတယ္။ ကေလးငယ္ေလးေတြက ေမးလာတဲ့ ေမးခြန္းေတြကိုလဲ ဂရုတစိုက္ ျပန္ေျဖဖို႕ အားနည္းတတ္ၾကသလို သူတို႕ေျပာတာေလးေတြကိုလဲ ကိုယ့္ရဲ႕ စိတ္နဲ႕ႏွိဳင္းျပီး ျပန္ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။

ေအာက္က ေမးခြန္းေလး တခ်ိဳ႕ကို ေျဖၾကည့္ပါေနာ္။ သင္တန္းမွာ ေျဖခဲ့ရတဲ့ ေမးခြန္းေလးကို ဘာသာျပန္ေပးတာပါ။

(၁) တကယ္လို႕ သင့္ကေလးက သူ႕ကုတင္ေအာက္မွာ monster ရွိတယ္လို႕ ေျပာရင္ သင္ဘယ္လို ျပန္ေျပာမွာလဲ။

(က) ကုတင္ေအာက္က monster ကို ဘာမွစိတ္ပူစရာမရွိဘူး။ တကယ္စိတ္ပူရမွာက အိမ္ထဲကို သူခိုးေရာက္လာမွာပဲ စိတ္ပူရမွာ။

(ခ) ဘာေတြေလွ်ာက္ေျပာေနတာလဲ။ အသံုးမက်တာေတြ ေတြးမေနနဲ႕။ ရွိစရာလား။

(ဂ) ဟုတ္လား။ ဒါဆို ေမေမတို႕ monster လိုက္ရွာရေအာင္။

မိဘတေယာက္ အေရြးခ်ယ္သင့္ဆံုးအေျဖကေတာ့ (ဂ) ျဖစ္ပါတယ္။ ႏွစ္ေယာက္စလံုးအတြက္ ေပ်ာ္စရာ ဂိမ္းေလးတခုျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

(၂) သင္အျပင္မွာ ကေလးနဲ႕တူတူ လမ္းေလွ်ာက္ေနတုန္း ကေလးက ေကာင္းကင္ကို ထိုးျပျပီး၊ spaceship ၾကီးရွိတယ္လို႕ ေျပာလာရင္ သင္ဘာျပန္ေျပာမွာလဲ။

(က) ဟယ္ဟုတ္လား။ ကမၻာေတြအခ်င္းခ်င္းတိုက္တဲ့ စစ္ၾကီး ျဖစ္ေနျပီလားမသိဘူး။

(ခ) ေလွ်ာက္ေျပာမေနနဲ႕။ အဲဒါေတြက တီဗြီထဲမွာပဲရွိတာ။ အျပင္မွာ တကယ္မရွိဘူး။

(ဂ) (သူနဲ႕ ဆက္ကစားဖို႕ ၾကိဳးစားမယ္) ဟုတ္လား။ ဘယ္ကေရာက္လာတာလဲ။

မိဘေတြ ေျဖသင့္တဲ့ အေျဖကေတာ့ (ဂ) ျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးေလးေတြက ပံုျပင္ေျပာတာ ၀ါသနာပါပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ မိဘေတြက လုပ္ၾကံေျပာတတ္သြားမွာကို စိုးရိမ္ျပီး၊ ဟန္႕တားတတ္ၾကတယ္။ အရြယ္ေရာက္လာတဲ့အခါမွာ အလိုလိုနားလည္သြားမွာစိုးလို႕ ပူပင္စရာမလိုပါဘူး။ သူတို႕ရဲ႕ ဥာဏ္ရည္ တိုးတက္မွဳအတြက္၊ တီထြင္စဥ္းစားဥာဏ္ ေပၚလာေအာင္ အကူအညီေပးသင့္ပါတယ္။

အဓိကကေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ကို သတိျပဳမိေနရပါမယ္။ ဒီကိစၥနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ကိုယ္ေတြ႕ အျဖစ္အပ်က္ေလး တခုရွိပါတယ္။ က်ြန္မအေမက အရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ က်ြန္မလိုအပ္ခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးေပမယ့္၊ က်ြန္မလိုခ်င္တာတခုနဲ႕က မကိုက္ညီဖူး ျဖစ္ေနခဲ့ဘူးတယ္။ ေမေမက ထမင္း၊ ဟင္းကို တခါမွ ခ်က္ဖူးတာမဟုတ္ဖူး။ ဒီေတာ့ က်ြန္မက အိမ္က အဖြားတို႕ရဲ႕လက္ရာေတြ၊ အိမ္ေဖာ္လက္ရာေတြပဲ စားရတယ္။ ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ လိုခ်င္ရင္တဇြတ္ထိုး ျဖစ္တတ္တဲ့ က်ြန္မဟာ ဒီကိစၥအေပၚမွာလဲ ဇြတ္တရြတ္ျဖစ္ေနခဲ့တယ္။ ေမေမ့လက္ရာစားခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ြန္မကလဲ တိုက္ရိုက္ဖြင့္မေျပာဘူး။ ဒါေတြစားရတာ ရိုးေနျပီလို႕ပဲ မသိမသာေျပာတယ္။ သူငယ္ခ်င္းေတြကို သူတို႕အေမေတြက ဘာေတြခ်က္ေက်ြးတယ္ဆိုျပီး ေျပာတယ္။ ဒီေတာ့ ေမေမက ဟိုတယ္ေတြ၊ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ ေခၚသြားပါေလေရာ။ က်ြန္မေျပာတဲ့ ဟင္းမ်ိဳးေတြပါပဲ။ မရရေအာင္ကို ရွာေဖြေက်ြးေမြးတယ္။ ေဆးရံုက နမ့္စ္ေတြကိုေတာင္ ခ်က္ခိုင္းလိုက္ေသးတယ္။ ခ်ိဳင့္ၾကီးခ်ိဳင့္ငယ္ အသြယ္သြယ္နဲ႕။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ စိတ္တိုင္းကိုမက်ဘူး။ က်ြန္မကလဲ မပြင့္လင္းဘူး။ ေမေမကလဲ သေဘာမေပါက္ဘူး။ ဒါကို က်ြန္မကလဲ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႕ ဂ်ီတိုက္တယ္။ စားေသာက္ဆိုင္ေတြမွာ ဟင္းဆယ္မ်ိဳးေလာက္မွာျပီး တို႕ကနန္း၊ ဆိတ္ကနန္း စားတာမ်ိဳးလဲလုပ္ရဲ႕။ ကိစၥမရွိဘူး။ ေမေမ့နာမည္နဲ႕ ထားထားပစ္ခဲ့တာဆိုေတာ့ ဒီေလာက္ျဖဳန္းရလားဆိုျပီး ေျပာမ်ားေျပာမလားေပါ့။ အဲလိုေျပာလာရင္ေတာ့ “မျဖဳန္းေစခ်င္ရင္ ေမေမခ်က္ေက်ြး” ဆိုျပီး ျပန္ခ်ြဲမယ္ေပါ့။ ဒါကို ေမေမက ေမးလဲတခါမွ မေမးဘူး။ သိပ္ခက္တာပဲ။

အဲဒီျပႆနာက ဘယ္ေတာ့မွ ျပီးသြားလဲဆို က်ြန္မေဆးေက်ာင္း ဒုတိယႏွစ္မွာ တေန႕ေမေမ မႏၱေလးေရာက္လာတယ္။ အဲဒီတုန္းက က်ြန္မက ေက်ာင္းနားက မဂၤလာေစ်းအေပၚထပ္ ကြန္ဒိုတိုက္ခန္းမွာ ေနတယ္။ ညေနဘက္ဆိုရင္ တပည့္ေတြအိမ္သြား စာသင္ေပးေနေတာ့ က်ြန္မစားေရးေသာက္ေရးက မပူရတာမို႕ အိမ္မွာအေဖာ္မေခၚထားဘူး။ တေယာက္တည္း ေအးေအးေဆးေဆးေနခ်င္လို႕ကို အိပ္ခန္းသံုးခန္းရွိေပမယ့္ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႕ေတာင္ ရွယ္ယာ လုပ္မေနဘူး။ ေမေမခဏလာလည္ေတာ့ သားအမိႏွစ္ေယာက္ တူတူစားရေအာင္ဆိုျပီး တပည့္ေတြဆီမွာ မစားေတာ့ဘူး။ က်ြန္မျပန္မလာခင္ ေမေမက အနီးတ၀ိုက္ဆိုင္ေတြဆီက သြား၀ယ္ထားေပးတယ္။ အဲဒီေန႕ညေနကေတာ့ က်ြန္မဘာျဖစ္တယ္မသိဘူး။ ေမေမ့အတြက္ေပးထားတဲ့ တိုက္ခန္းေသာ့အပိုကိုပါ ေယာင္နနနဲ႕ ေကာက္ထည့္သြားခဲ့မိတယ္။ ေမေမကလဲ ထြက္လို႕မရေတာ့ က်ြန္မျပန္လာရင္ ဆာေနမွာပဲဆိုျပီး၊ အဆင္သင့္အိမ္မွာရွိတာေလးကို သူတတ္သလို စီမံထားေလရဲ႕။ အိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့မွ ေမေမအခန္းထဲ ပိတ္မိေနတာ သိေတာ့တယ္။ က်ြန္မဆိုတာကလဲ ဆက္သြယ္ဖို႕ ဖုန္းနံပါတ္ေလးေတာင္ ေပးထားခဲ့တဲ့သူ မဟုတ္ဘူး။ အဲလိုနဲ႕ အိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့ စားစရာ ၾကက္ဥျပဳတ္ေလးကေတာ့ အဆင္သင့္ပဲ။ (အဲဒီၾကက္ဥလဲ ၾကက္ဥကို ဟင္းခ်က္တတ္လို႕၊ ေၾကာ္တတ္လို႕ အိမ္မွာရွိေနတယ္ မထင္ၾကပါနဲ႕။ ေခါက္ဆြဲျပဳတ္ထဲ ထည့္ေဖာက္ေသာက္ဖို႕ ၀ယ္ထားတာေလးပါ)။ ဘာပဲေျပာေျပာ အဲဒီေန႕က က်ြန္မေတာ္ေတာ္ေပ်ာ္သြားတယ္။ ၾကက္ဥျပဳတ္အခြံကို တူတူထိုင္ခြာေနၾကရင္း က်ြန္မတို႕ သားအမိၾကားက တံတိုင္းတခု ျပိဳက်သြားသလိုပဲ။

တခါတေလ မိဘနဲ႕သားသမီးၾကားမွာ ဘာမဟုတ္တာေလးေတြနဲ႕ အဲလိုေလးေတြ ရွိတတ္တယ္။ ခရီးသြားခ်င္တယ္ဆိုတိုင္း ပိုက္ဆံအုပ္ေတြပဲ ေပးေနတဲ့ မိဘကို စိတ္ေကာက္တဲ့ သူငယ္ခ်င္းတေယာက္လဲ ရွိဖူးတယ္။ အမွန္ေတာ့ သူသြားခ်င္တာက ရန္ကုန္ကေန သန္လ်င္ေလာက္ပဲျဖစ္ျဖစ္ မိဘေတြနဲ႕ တူတူသြားဖူးခ်င္တာ။ သူေျပာလိုက္တိုင္း သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ပဲသြား၊ ဘယ္ကားယူသြားဆိုျပီး၊ ေငြစကၠဴေတြပဲ အုပ္လိုက္ထုတ္ေပးေနတဲ့ မိဘကို သူအရမ္းေပါက္ကြဲေနခဲ့တယ္။ ဒီေန႕ ညေနသင္တန္းမွာ ေဆြးေႏြးၾကေတာ့ သားသမီးေတြရဲ႕ လိုအင္ဆႏၵေလးေတြကို သတိမူမိတတ္ဖို႕ အေရးၾကီးတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ေပၚမွာ ဒီကိစၥေလးေတြကို က်ြန္မေျပာျပျဖစ္ခဲ့တယ္။

၂။ Give and Take ဆိုတာကက်ေတာ့ မိဘနဲ႕ ကေလးနဲ႕အၾကား အလဲအလွယ္တခု၊ ညွိႏွိဳင္းမွဳတခု လုပ္ၾကတာမ်ိဳးပါ။ လူၾကီးေတြက ကေလးငယ္ေတြကို တဘက္သတ္အႏိုင္က်င့္တတ္ၾကပါတယ္။ “စာက်က္ရမယ္” လို႕ ျခိမ္းေခ်ာက္ေျပာဆိုတတ္ၾကတယ္။ စာရရင္ ဘာလုပ္ေပးမယ္ ဆိုတာမ်ိဳးကို က်ေတာ့ ေျပာေလ့မရွိတတ္ၾကဘူး။ ခ်ီးမြမ္းေျပာဆိုဖို႕က်ေတာ့လဲ ေမ့ေနတတ္ၾကတယ္။ အမွန္ေတာ့ “ေတာ္လိုက္တာ” ဆိုတဲ့ ခ်ီးမြမ္းစကားလံုးေလးတခုဟာ ကေလးငယ္ေလးေတြသာမက လူၾကီးေတြအတြက္ပါ လိုအပ္တဲ့ အသံုးအႏွံဳးတခုပါ။ လူေတြရဲ႕ ဘ၀မ်ားစြာကို ေျပာင္းလဲသြားေစႏိုင္ပါတယ္။

ေအာက္က ဥပမာေလးကို ေျဖၾကည့္ရေအာင္ပါ။

(၁) သင့္ကေလးက တီဗြီက သူၾကိဳက္တဲ့ အစီအစဥ္ေလးကို ၾကည့္ခ်င္တယ္လို႕ ေျပာလာရင္ ဘာျပန္ေျပာမလဲ။

(က) ညေနစာကို ေကာင္းေကာင္းစားရင္၊ သားၾကည့္ခ်င္တာ ၾကည့္ရမွာေပါ့။

(ခ) သားအခန္းကို သန္႕သန္႕ရွင္းရွင္းေလး တပတ္ထားရင္ေတာ့ ဒီအခြင့္အေရးရႏိုင္မွာပါ။

(ဂ) တေန႕လံုးသားကိစၥနဲ႕ခ်ည္းပဲ၊ ေမေမအလုပ္ရွဳပ္ေနတာ။ ေမေမၾကိဳက္တာေလး ၾကည့္ပါရေစဦး။ ေမေမ့အလွည့္ေရာက္ျပီ။

မိဘေတြအေနနဲ႕ ေရြးသင့္တာက အေျဖ (က) ကို ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပမာေလးနဲ႕ ဆိုရင္ေတာ့ လြယ္တယ္ထင္ရေပမယ့္ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ကေလးေတြနဲ႕ ျပိဳင္လုေနတတ္တဲ့ မိဘေတြအမ်ားၾကီး ရွိပါတယ္။ တကယ္ကိုပါ။ ကေလးေတြနဲ႕ တီဗြီခ်ယ္နယ္ထိုင္လုေနတဲ့ လူၾကီးေတြအမ်ားၾကီးကို ေတြ႕ဖူးပါတယ္။ အေရးၾကီးဆံုးကေတာ့ ကေလးေတြရဲ႕ စိတ္ကို နားလည္ျပီး အေပးအယူလုပ္တတ္ဖို႕ပါပဲ။

ျမန္မာျပည္တုန္းက က်ြန္မက စာသင္ေတာ့ တပည့္ေပါင္းမ်ားစြာနဲ႕ သူတို႕ရဲ႕ မိဘေပါင္းမ်ားစြာကို ေတြ႕ဖူးပါတယ္။ ကေလးေတြကို အေပးအယူ မလုပ္တတ္ၾကပါဘူး။ နံနက္ ခုနစ္နာရီကေန ညဆယ့္ႏွစ္နာရီအထိ စာဖတ္၊ စာသင္ေနရတဲ့ ကေလးတေယာက္ရဲ႕ ဘ၀ကို မစာနာတတ္ၾကပါဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာက ေဆးနဲ႕ စက္မွဳဆိုတာကို ကေလးေတြထက္ မိဘေတြက ပိုရူးသြပ္ေနၾကပါတယ္။ ေဆးေက်ာင္းနဲ႕ စက္မွဳကို မေရာက္ရင္ပဲ လူတေယာက္ရဲ႕ ဘ၀တခုလံုး ေျမာင္းထဲေရာက္သြားမတတ္ ေျပာဆိုျပဳမူေနၾကပါတယ္။ ကေလးေတြကို အမွတ္မ်ားေအာင္ အတင္းဖိအား ေပးေနၾကပါေတာ့တယ္။ ကေလးဆိုတာက သူ႕စိတ္၀င္စားမွဳနဲ႕သူ၊ သူ႕ဥာဏ္ရည္နဲ႕သူပါ။ တကယ္ေတာ့ ကမၻာေလာကၾကိးမွာ ဆရာ၀န္နဲ႕ အင္ဂ်င္နီယာေတြပဲ လိုအပ္တာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒီလိုရူးသြပ္မွဳရဲ႕ ရလာဒ္ကေတာ့ ဆရာ၀န္မလုပ္ေသာ ဆရာ၀န္ဘြဲ႕ရမ်ားနဲ႕ အင္ဂ်င္နီယာမလုပ္ေသာ အင္ဂ်င္နီယာေပါင္းမ်ားစြာ ေပၚထြက္ေနျခင္းပါပဲ။ သူတို႕ဘ၀ရဲ႕ တန္ဖိုးရွိတဲ့ အခ်ိန္ေတြကို ျဖဳန္းပစ္ရံုသာမက၊ တကယ္ အရည္အခ်င္းရွိျပီး အမွတ္အနည္းငယ္ ကပ္လြဲသြားတဲ့ ဆရာ၀န္ဘ၀ကို တကယ္လိုခ်င္သူေတြရဲ႕ အခြင့္အလမ္းေတြကိုပါ ေလ်ာ့က်သြားေစႏိုင္ပါတယ္။ ပိုျပီးဆိုးတာက ဒီလို ဆရာ၀န္မလုပ္တဲ့ ဆရာ၀န္ေတြ၊ အင္ဂ်င္နီယာမလုပ္တဲ့ အင္ဂ်င္နီယာေတြဟာ တျခားဘာသာရပ္ေတြမွာသာ စိတ္၀င္စားရာ လုပ္ခြင့္ရခဲ့ရင္၊ ရလာႏိုင္မယ့္ လူ႕စြမ္းအား အရင္းအျမစ္ေတြကိုပါ ဆံုးရွံဳးသြားႏိုင္တာပါပဲ။ ပညာရပ္ ေတြကို သင္ယူျပီး၊ အသံုးမျပဳတာဟာ ပတၱျမားေက်ာက္ေလးေတြကို ေျမၾကီးတြင္းတူးျပီး ျမွဳပ္ပစ္ေနတာနဲ႕ အတူတူပါပဲ။

ဒါေပမယ့္ က်ြန္မမိဘမ်ားအပါအ၀င္ ျမန္မာျပည္က မိဘအမ်ားစုကေတာ့ ဒီဆရာ၀န္၊ အင္ဂ်င္နီယာဆိုတာၾကီးကို အေတာ္ပဲ ရူးသြပ္ခံုမင္ၾကပါတယ္။ ကေလးေတြနဲ႕ အေပးအယူ မရွိေတာ့ပါဘူး။ မိဘတြန္းအားေတြမ်ားလြန္းလို႕ မိဘနဲ႕ သားသမီးၾကား ဘယ္လိုမွ ညွိယူလို႕ မရႏိုင္ေတာ့တဲ့ ပ႗ိပကၡေလးေတြ အမ်ားၾကီးကို ဆရာမတေယာက္အေနနဲ႕ ေတြ႕ျမင္ခဲ့ရဖူးပါတယ္။ ၾကားကေန ညွိႏွိဳင္းဖို႕ ၾကိဳးစားေပးခဲ့ရတာလဲ အမ်ားၾကီးပါပဲ။ ေအာင္ျမင္တာလဲရွိ၊ မေအာင္ျမင္တာလဲ ရွိပါတယ္။ ကေလးမေလး တေယာက္ဆိုရင္ ၀ါသနာပါတာက ပန္းခ်ီပါ။ ပန္းခ်ီပံုေလးေတြ တခါတေလ ဆြဲေလ့ရွိတယ္။ ဒါကို လုပ္ငန္းရွင္မိဘက လံုး၀အသိအမွတ္ မျပဳပါဘူး။ သူတို႕မိတ္ေဆြ သားသမီးေတြ အားလံုးက ေဆးေက်ာင္းမွာမို႕ ေဆးေက်ာင္းပဲ ၀င္ေစခ်င္တယ္တဲ့။ စာသင္တဲ့ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားအရ ဒီကေလးမ ေဆးေက်ာင္း၀င္မယ့္ အမွတ္ရမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ က်ြန္မသိေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူ႕မိဘေတြေက်နပ္ေအာင္ စက္မွဳေတာ့၀င္ေအာင္ ၾကိဳးစားေပးပါမယ္ဆိုျပီး က်ြန္မတာ၀န္ယူ စာျပေပးတယ္။ ဆယ္တန္းေျဖျပီးရင္ ပန္းခ်ီျပပြဲေတြ လိုက္ပို႕ေပးမယ္ဆိုျပီး စည္းရံုးတယ္။ အခ်ိန္ဇယားေတြ ဆြဲေပးထားတာမွာ တပတ္တခါေလာက္ ေအးေအးေဆးေဆး သူဆြဲခ်င္တာေလးေတြ ဆြဲႏိုင္ေအာင္ ကိုယ္ပိုင္ အခ်ိန္တခ်ိဳ႕ ေလွ်ာ့ထားေပးတယ္။ သူဆြဲထားတဲ့ ပံုေလးေတြကို ခ်ီးက်ဴးေပးတယ္။ ေလာကမွာ ဆရာ၀န္စာေရးဆရာမ၊ အင္ဂ်င္နီယာ ကဗ်ာဆရာ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ အႏုပညာသည္ေတြလဲ အမ်ားၾကီးရွိေနတာ၊ ၀ါသနာနဲ႕ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းေတြကို တြဲစပ္လုပ္လို႕ရတာေတြကို ေျပာျပေပးတယ္။ အားလံုး ေခ်ာေခ်ာေမြ႕ေမြ႕ပါပဲ။ ျပႆနာကေတာ့ သူ႕အေဖၾကီးေၾကာင့္ ျဖစ္ရတာ။ စာေမးပြဲေျဖခါနီး တရက္ သူဆြဲထားတဲ့ ပန္းခ်ီပံုေလးေတြ ေတြ႕သြားျပီး၊ ျဖဲဆုတ္လႊင့္ပစ္ ေသာင္းက်န္းပါေရာတဲ့။ ေနာက္ဆံုးဘာျဖစ္လဲ။ ကေလးမက ေနာက္ဆံုးေန႕ဘာသာကို တမင္ကိုျခစ္ခ်ခဲ့တယ္။ မိဘကို အရြဲ႕တိုက္ပစ္လိုက္တာေလ။ က်ြန္မကိုလာေျပာတဲ့ ကေလးကိုၾကည့္ျပီး က်ြန္မသူ႕ကိုဆူရမလား၊ သူ႕အေဖကို သြားဆူရမလား မစဥ္းစားတတ္ႏိုင္ခဲ့ေအာင္ပဲ။ သိပ္တင္းၾကပ္လြန္းတဲ့ အိမ္မွာမေနႏိုင္ပဲ အဲဒီညီမေလး ေစာေစာစီးစီး အိမ္ေထာင္က်သြားတယ္။ ေယာက်္ားေနာက္ကို လိုက္ေျပးသြားတာ။ တခ်ိန္မွာ ပန္းခ်ီဆရာမေလး ျဖစ္မျဖစ္မသိေတာ့ဘူး။ သိတာကေတာ့ ပန္းခ်ီဆရာမေလာင္းလ်ာ၊ အင္ဂ်င္နီယာေလာင္းလ်ာ ေက်ာင္းသူတေယာက္ရဲ႕ ဘ၀ အလဟႆျဖစ္သြားခဲ့တယ္။ မိဘေတြဟာ သားသမီးေတြနဲ႕ အေပးအယူ လုပ္ရမယ္ဆိုတာကို ဒီေန႕သင္တန္းမွာ ေဆြးေႏြးၾကေတာ့ ဒီဥပမာေလးကို က်ြန္မေျပာျပျဖစ္ခဲ့တယ္။

၃။ Reassurance ဆိုတာကေတာ့ စိတ္ညစ္ေနတဲ့၊ နာက်င္မွဳခံစားေနရတဲ့၊ စိတ္ရွဳပ္ေထြးေနတဲ့ ကေလးတေယာက္ကို ဘယ္ေလာက္ထိ ႏွစ္သိမ့္မွဳေပးႏိုင္မလဲ၊ ကူညီေထာက္မမွဳေပးႏိုင္မလဲ ဆိုတာပါ။ မိဘေတြဟာ သားသမီးေတြအတြက္ အေဖာ္ေကာင္းျဖစ္ရပါမယ္။ နားလည္မွဳေပးႏိုင္ရပါမယ္။ မွ်ေ၀ခံစားေပးႏိုင္ရပါမယ္။ ေအာက္က ေမးခြန္းေလးေတြကို ေျဖၾကည့္ပါ။

(၁) သင့္ကေလး ေခ်ာ္လဲျပီး၊ တစံုတရာထိခိုက္မွဳမရွိပါပဲ ငိုေၾကြးေနလွ်င္ သင္ဘာကိုလုပ္မည္နည္း။

(က) ဒီေလာက္ေတာင္ နေမာ္နမဲ့ႏိုင္ရလား။ ေခ်ာ္မလဲပါေစနဲ႕ ေျပာထားတယ္မလား။

(ခ) ကေလးဆန္မေနစမ္းနဲ႕။ နာတာလဲ မဟုတ္ပဲ ဟန္ေဆာင္ေနတယ္။ အလကားေကာင္ေလး။

(ဂ) သားနာသြားလား။ ေမေမ magic cream ေလးလိမ္းေပးမယ္ေနာ္။ ဘယ္နားလဲ။ ပလာစတာ ကပ္ေပးရမလား။

မိဘမ်ားအေနနဲ႕ အေျဖ (ဂ)ကို ေရြးသင့္ပါတယ္။ ကေလးေလးေတြက ဂရုစိုက္ခံခ်င္တယ္ဆိုတာကို သတိျပဳရပါမယ္။ ဒီေနရာမွာ တခ်ိဳ႕က ေျပာတတ္ပါတယ္။ ဟန္ေဆာင္ေခ်ာ္လဲျပေနရင္ေရာတဲ့။ အဲလိုအျပဳအမူမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ ကိုင္တြယ္ရမယ့္ ပံုစံက တမ်ိဳးပါ။ တကယ္ေခ်ာ္လဲမိျပီး၊ ငိုမဲ့မဲ့ေလးျဖစ္လာတာဆိုရင္ေတာ့ ဂရုစိုက္ျပေပးတာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ အျပင္ပန္းမွာ မထိခိုက္သြားေပမယ့္ ေခ်ာ္လဲတာကို စိတ္ထဲက လန္႕သြားတာမ်ိဳးေကာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား။ ေနာက္တခုၾကည့္ရေအာင္ပါ။

(၂) သင့္ကေလး စိတ္ရွဳပ္ေထြးပံုေပါက္ေနလွ်င္ သင္ဘာလုပ္မည္နည္း။

(က) စကားေျပာၾကည္ျပီး ဘာေတြျဖစ္ေနလဲ၊ ဘာေတြခံစားေနရလဲ ဆိုတာ သိေအာင္လုပ္မယ္

(ခ) ဂရုမစိုက္ပဲ ပစ္ထားလိုက္မယ္

(ဂ) ဘယ္လိုမ်က္ႏွာျဖစ္ေနတာလဲ။ အခ်ိဳးကိုျပင္စမ္း။ အလုပ္ရွဳပ္ရတဲ့အထိ သူကတမ်ိဳးလို႕ ေျပာမယ္

ဒီလိုေမးလာရင္ေတာ့ လူတိုင္းက အေျဖ (က) ကိုေရြးၾကမွာပဲ။ ဒါေပမယ့္ တကယ္လက္ေတြ႕မွာ (ခ)နဲ႕ (ဂ)ေတြ လုပ္ေနေလ့ရွိၾကပါတယ္။

က်ြန္မတို႕ ဘ၀မွာ မိဘ၊ ဆရာေတြ ေျပာခဲ့တဲ့ စကားေတြက အနည္းနဲ႕အမ်ား လႊမ္းမိုးမွဳေတြ ရွိတတ္ၾကပါတယ္။ ကိုယ္ေလးစား အထင္ၾကီးတဲ့လူေတြက ေျပာလိုက္တဲ့ အမွတ္မထင္ စကားေလးေတြဟာ မိမိကုိယ္ကိုယံုၾကည္မွဳကို အမ်ားၾကီး ထိခိုက္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ျပန္စဥ္းစား ၾကည့္လိုက္ပါ။ မိဘ၊ ဆရာေတြ ေျပာခဲ့တဲ့ အႏုတ္စကားေတြ၊ ေ၀ဖန္ခ်က္ေတြကို က်ြန္မတို႕ ထူးထူးျခားျခား မွတ္မိေနတတ္ၾကပါတယ္။ က်ြန္မငယ္ငယ္က ပံုဆြဲမေတာ္ဘူး။ ၾကိဳးစားဆြဲၾကည့္ပါတယ္။ ေလး၊ ငါးပံုကို ဆြဲျပီး ဆရာမကို ျပပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆရာမက လံုး၀အေကာင္းမေျပာဖူး။ တသက္လံုး ပံုဆြဲတတ္ေတာ့မယ္ မထင္ပါဘူး လို႕ မွတ္ခ်က္ေပးတယ္။ ဘာလို႕လဲမသိဘူး။ အဲဒီကတည္းက အခုအခ်ိန္ထိ ပံုဆြဲရမွာ ေၾကာက္ေနတုန္းပဲ။ ပံုဆြဲေတာ့မယ္လုပ္တိုင္း က်ြန္မစိတ္ထဲမွာ အဲဒီတုန္းက စကားလံုးေတြက ေပၚေပၚလာတယ္။

တခါက အရမ္းထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့ ေဗဒင္ဆရာၾကီးတေယာက္ကလဲ က်ြန္မကို ေဟာဖူးတယ္။ ”သမီးဘ၀မွာ မရည္ရြယ္ပဲ လူသတ္မွဳတခုခု ျဖစ္သြားလိမ့္မယ္။ သူစိမ္းေယာက်္ားတေယာက္နဲ႕ တမိုးေအာက္မွာ ဘယ္ေတာ့မွမေနပါနဲ႕”တဲ့။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ “တသက္လံုးအိမ္ေထာင္ မျပဳရေတာ့ဘူးလား အဘရယ္” လို႕ ျပန္ေနာက္လိုက္မိေသးတယ္။ သူက ျပန္ေျပာတယ္။ “ေသကြဲမဟုတ္ရင္ ရွင္ကြဲေတြခ်ည္းပဲ ပါတဲ့ဇာတာ”တဲ့့။ ဘ၀မွာ တိုက္ဆိုင္သလိုမ်ိဳးေလးေတြ ၾကံဳလာခဲ့ေပမယ့္၊ က်ြန္မက အဲလိုမ်ိဳးေတြ သိပ္အယံုအၾကည္ မရွိတတ္ဘူး။ က်ြန္မအိမ္က ေခၚသြားလို႕သာ ေမးျဖစ္သြားတာ။ ဒါေပမယ့္ ဘ၀အနာဂတ္အတြက္ စီမံကိန္းေတြဆြဲရင္ အဲဒီစကားဟာ မသိမသာ က်ြန္မအေတြးထဲ ေရာက္လာတတ္တာေတာ့ အမွန္ပဲ။ စကားလံုးေတြဟာ လူေတြရဲ႕ အနာဂတ္ဘ၀ကို တခါတရံ ျခယ္လွယ္တတ္တယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ဥပမာအေနနဲ႕ ဆိုလိုတာပါ။ အျပင္လူေတြရဲ႕ စကားေလးေတြကေတာင္ မဆီမဆိုင္ အေတြးထဲ ေရာက္ေစတတ္ေသးရင္ မိဘေတြရဲ႕ စကားေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ထိ သက္ေရာက္ေစႏိုင္မလဲဆိုတာ သိသာပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ အားငယ္ေနတဲ့အခ်ိန္၊ ၀မ္းနည္းေနတဲ့အခ်ိန္ေတြမွာဆို ပိုဆိုးပါတယ္။ reassure လုပ္ကို လုပ္ေပးရပါတယ္။ ႏွစ္သိမ့္မွဳ ေပးရပါတယ္။

မိဘနဲ႕ သားသမီးၾကား မဟုတ္ေပမယ့္ ဒါနဲ႕ပတ္သက္ျပီး က်ြန္မမွာ အေတြ႕အၾကံဳေလး တခုရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ က်ြန္မဂိုက္အေနနဲ႕ စာသင္စတုန္းက ဆယ့္ခုနစ္ႏွစ္ မျပည့္ခင္အခ်ိန္ဆိုေတာ့ ကိုယ္ကလဲ ကေလးစိတ္ သိပ္မကုန္ပါဘူး။ ကိုယ္ေတာင္ဒီစာကို ရေသးရင္ သူကဘာလို႕မရရမွာလဲ ဆိုျပီး တဘက္သတ္ကလဲ ေတြးတတ္ေသးတယ္။ ဒီေလာက္ရွင္းျပေနတာကို ဘာလို႕နားမလည္ႏိုင္တာလဲ ဆိုျပီး၊ ေဒါသကလဲ ထြက္တတ္ေသးတယ္။ တရက္ေတာ့ ကေလးတေယာက္က လပတ္စာေမးပြဲမွာ သခ်ၤာဂုဏ္ထူးမပါဘူး။ စိတ္ဆိုးလိုက္တာဆိုတာ မေျပာပါနဲ႕ေတာ့။ က်ြန္မေတာ္ေတာ္ကို ဆူပစ္လိုက္မိတယ္။ ကေလးမ်က္ရည္ေတြက်ျပီး ရွိဳက္ၾကီးတငင္ ထိုင္ငိုေတာ့မွ လြန္သြားျပီ သတိထားလိုက္မိတာပါ။ တကယ္ေတာ့ က်ြန္မနဲ႕ မေတြ႕ခင္ကတည္းက သူအရမ္း၀မ္းနည္းေနပါတယ္။ တခန္းလံုးမွာ သူတေယာက္တည္း ဂုဏ္ထူးမပါတာပါ။ တကယ္ဆို က်ြန္မလုပ္သင့္တာက အားေပးျပီး၊ ေနာက္ဒီလိုမျဖစ္ေအာင္ အားနည္းခ်က္ေတြကို အေျဖျပန္ရွာသင့္တာပါ။ တကယ္ေတာ့ မၾကိဳးစားတဲ့ ကေလးလဲမဟုတ္ပါ။ သူ႕မ်က္ႏွာကိုၾကည့္ျပီး၊ သူ႕အရိပ္အကဲကို က်ြန္မသိတတ္ခဲ့ဖို႕ေကာင္းပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက သူက်ြန္မကို ဘယ္ေလာက္မ်ား စိတ္နာသြားမယ္ မသိဘူး။ က်ြန္မ ဂရုဏာေဒါေသာ ေျပာလိုက္မိတဲ့ စကားေတြကလဲ သူ႕ဘ၀မွာ ဘယ္ေလာက္ထိမ်ား ရိုက္ခတ္သြားခဲ့မယ္ မသိဘူး။ ဒီအျဖစ္အပ်က္ဟာ ေနာက္ပိုင္းက်ြန္မကို အျမဲအမွတ္ရေနေစခဲ့ပါတယ္။ ကေလးတေယာက္ကို အျပစ္ရွိတဲ့အခါ မဆူရဘူး၊ ျပစ္ဒဏ္မေပးရဘူးလို႕ က်ြန္မဆိုလိုတာမဟုတ္ပါဘူး။ အခ်ိန္အခါကို ၾကည့္ျပီး၊ လိုက္ေလ်ာညီေထြ ဆက္ဆံဖို႕ လိုတယ္ဆိုတာကိုပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ ၀မ္းနည္းအားငယ္ေနခ်ိန္မွာ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္ျခင္း လံုး၀မလုပ္သင့္ပါဘူး။ တရက္၊ ႏွစ္ရက္ေနမွ သူ႕အေျခအေနကို ၾကည့္ျပီး၊ အမွားကို သင္ခန္းစာယူဖို႕ ေျပာျပတာ လုပ္သင့္ရင္လုပ္ရမွာပါ။ တရက္၊ ႏွစ္ရက္ေလးေစာင့္လိုက္ရလို႕ ဘာမွ ျဖစ္မသြားပါဘူး။ အဓိကအေရးၾကီးတာကေတာ့ ကေလးရဲ႕ အရိပ္အကဲကို သတိျပဳမိဖို႕ပါပဲ။ သူဘာေတြ ခံစားေနရတယ္၊ ဘယ္လိုအခက္အခဲေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတာ သိရရင္၊ အားေပးေထာက္ကူမွဳေတြနဲ႕ ဘ၀လမ္းေၾကာင္းကို ပဲ့ျပင္ထိန္းသိမ္းေပးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

အခု ဒီေဆာင္းပါးေလးကို က်ြန္မဒီေန႕ သင္တန္းမွာ သိခဲ့ရတဲ့ အခ်က္ေလးသံုးခ်က္ေပၚမွာ က်ြန္မေဆြးေႏြးခဲ့တဲ့ ဥပမာေလးေတြပါ ထည့္သြင္းျပီး၊ ရွိခဲ့ဖူးတဲ့ အေတြ႕အၾကံဳေလးေတြနဲ႕ မွ်ေ၀ခံစားတာပါ။ က်ြန္မဟာ child psychologist တေယာက္မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီက႑နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး က်ြမ္းက်င္သူ ပညာရွင္တေယာက္လဲ မဟုတ္ပါဘူး။ မိဘတို႕ သိသင့္တတ္သင့္တာ ေလးေတြကို ေလ့လာသင္ယူေနတဲ့ မိခင္တေယာက္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေသာ မိဘမ်ားအတြက္ တစံုတရာ အက်ိဳးရွိေစမယ္ထင္လို႕ မွ်ေ၀ေပးျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမွားအယြင္းေလးေတြ၊ သေဘာထား မတိုက္ဆိုင္တာေလးေတြရွိရင္ ျပန္လည္မွ်ေ၀၊ ေထာက္ျပေျပာဆိုေပးၾကဖို႕ ေလးစားစြာ တိုက္တြန္းအပ္ပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၃၊ ၁၊ ၂၀၀၉)

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

ျမတ္ဆရာ (အပိုင္း-၁)

ျမတ္ဆရာ (အပိုင္း- ၁)

“ဆရာတေယာက္ရဲ႕ ပံုရိပ္ဆိုတာ တပည့္တေယာက္ရဲ႕ ႏွလံုးသားမွာ ေမ့ေပ်ာက္မသြားႏိုင္ေအာင္ အျမဲစြဲထင္ က်န္ရစ္ေနတတ္တယ္” တဲ့။

ဘယ္သူဆိုခဲ့တဲ့ စကားလဲေတာ့ မမွတ္မိေတာ့ပါ။ ၀တၳဳတိုေပါင္းခ်ဳပ္ စာအုပ္ေလး တခုမွာ ဖတ္ခဲ့ဖူးတာ ဆိုတာကိုေတာ့ သတိရေနမိတယ္။

ဘ၀မွာ သင္ဆရာ၊ ျမင္ဆရာ၊ ၾကားဆရာေတြ အမ်ားၾကီး ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဟိုး- လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ဆယ့္ေျခာက္ႏွစ္ကာလက ၀လံုးအစခ်ီတဲ့ စာေလးေတြကိုသာ ဆရာမၾကီးေတြဆီက သင္ယူခြင့္ မရခဲ့ဖူးဆိုရင္ ဘေလာ့ေပၚမွာ အခုေရးတင္ေနတဲ့ ပို႕စ့္ေလးေတြဟာ ေပၚေပါက္လာခဲ့မွာ မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ေတြးမိလိုက္တဲ့အခါတိုင္း၊ ဆရာမၾကီး ေဒၚၾကီး ေဒၚငယ္ကို သြားသတိရမိပါတယ္။ က်ြန္မသံုးႏွစ္အရြယ္မွာ မူၾကိဳစတက္ေတာ့ ေတာင္ၾကီးက ေဒၚၾကီး၊ ေဒၚငယ္ မူၾကိဳမွာ တက္ပါတယ္။ ငယ္ဘ၀ကို မမွတ္မိေတာ့ေပမယ့္ အရြယ္ေရာက္ခ်ိန္မွာ ဆရာမၾကီးတို႕ထံကို အလည္အပတ္ သြားေရာက္ခဲ့တာကိုေတာ့ မွတ္မိပါေသးတယ္။ မွတ္မွတ္ရရ ဆယ္တန္းေအာင္ျပီးစကာပါ။ ပညာေရးရဲ႕ အဆင့္တဆင့္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ျပီးသြားခ်ိန္မွာ ဆရာမၾကီးတို႕ရဲ႕ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို ေအာက္ေမ့ျပီး၊ သြားကန္ေတာ့ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာမၾကီး ေဒၚငယ္နဲ႕ပဲ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဆရာမၾကီး ေဒၚၾကီးကေတာ့ ဆံုးသြားျပီလို႕ သိရတယ္။ အခုေတာ့ ေဒၚငယ္လဲ ဆံုးသြားျပီ ၾကားရတယ္။ ဆရာမၾကီးတို႕က မူၾကိဳေက်ာင္းေလးတင္မက မိဘမဲ့ကေလးငယ္ေလးေတြကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးပါတယ္။ ေတာင္ၾကီးမွာ ဆရာမၾကီးတို႕ရဲ႕ တပည့္ေဟာင္းေလးေတြ လက္ညွိဳးထိုးမလြဲ မ်ားျပားလွပါတယ္။ မိဘမဲ့ကေလးငယ္ အမ်ားအျပားလဲ ဆရာမၾကီးတို႕လက္ထဲမွာ လူလားေျမာက္ခဲ့ပါတယ္။

ဆရာမၾကီးတို႕က ခရစ္ယာန္ဘာသာ၀င္ေတြပါ။ စႏၵယားတီးတာလဲ သိပ္ေတာ္တာပဲတဲ့။ အိမ္က ေျပာတာေတာ့ ငယ္ငယ္တုန္းကဆို က်ြန္မက ေက်ာင္းသြားရတာကို သိပ္စိတ္ဆိုးဆိုပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာင္းေရာက္ရင္ ဆရာမၾကီးတို႕က ခ်ီသြားျပီး၊ ဆရာမၾကီး ေဒၚပန္းေရႊရဲ႕ ေပါင္ေပၚမွာ တင္ျပီး စႏၵယားတီးျပရတယ္ ေျပာတယ္။ က်ြန္မကေတာ့ မမွတ္မိေတာ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ စႏၵယားနဲ႕နီးတဲ့ ၀န္းက်င္မွာ ၾကီးျပင္းခဲ့တာမဟုတ္ပဲ၊ စႏၵယားသံကို အေတာ္ခံုမင္ စြဲလမ္းေနတာကေတာ့ အဲဒီတုန္းက မ်ိဳးေစ့ေၾကာင့္ပဲ ထင္ပါတယ္။ ဆယ္တန္းျပီးတုန္းက ေမေမ့ဆီခြင့္ပန္ျပီး စႏၵယားအတီးသင္ခဲ့ေသးတယ္။ က်ြန္မလက္ေခ်ာင္းေလးေတြက ပုတိုတိုေလးေတြမို႕လို႕ သိပ္မကိုက္ညီတာနဲ႕ သင္တာရပ္လိုက္ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေရွးေဟာင္းဂီတ စႏၵယားသံေတြကို ခံုမင္ေနဆဲပဲ။ တခါက က်ြန္မသူငယ္ခ်င္းတေယာက္က ဘာစီဒီေခြေတြရွိလဲဆိုျပီး အိမ္က စီဒီေတြကို စပ္စပ္စုစုၾကည့္တယ္။ ျပီးေတာ့ သူ႕မွတ္ခ်က္က “ငါေပါင္းေနတာ လူငယ္တေယာက္နဲ႕လား၊ အဖြားၾကီးေပါက္စ တေယာက္နဲ႕လားဆိုတာ မသိေတာ့ဘူး” တဲ့။ က်ြန္မကလဲ က်ြန္မပါပဲေလ။ က်ြန္မ၀ယ္ျပီး သိမ္းထားတဲ့ စီဒီေလးေတြက Mozart, Beethoven, Tchaikovsky တို႕ေတြရဲ႕ စႏၵယားသံစဥ္ေလးေတြ ျဖစ္ေနတာကိုး။ ဘာပဲေျပာေျပာ က်ြန္မရဲ႕ အတြင္းစိတ္ထဲမွာ ဂီတ၀ိညာဥ္ေလး ရွင္သန္လာေအာင္ မ်ိဳးေစ့ခ်ေပးခဲ့တဲ့ ဆရာမၾကီးတို႕ကို အျမဲတမ္း ေက်းဇူးတင္ေနမွာပါပဲ။ ဂီတဆိုတာ လူတေယာက္ရဲ႕ စိတ္ေတြကို ေအးခ်မ္းေစပါတယ္။

ဆရာမၾကီးတို႕နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေနာက္တခု မွတ္မွတ္ထင္ထင္ျဖစ္ေနတာကေတာ့ မိဘမဲ့ ကေလးေလးေတြ ကိစၥပါ။ ဆရာမၾကီး ေဒၚျမတ္ေရႊနဲ႕ေတြ႕တုန္းက မိဘမဲ့ကေလးေတြရဲ႕ ဘ၀ေလးေတြ၊ သူတို႕ရဲ႕ စိတ္ခံစားမွဳေလးေတြ၊ လိုအပ္ခ်က္ေလးေတြကို ေသခ်ာရွင္းျပပါတယ္။ လူအား၊ ေငြအား တဘက္တလမ္းကေန မိဘမဲ့ကေလးေလးေတြ အမိုးအကာေအာက္မွာ ေနထိုင္ရေရး၊ ပညာသင္ၾကားခြင့္ရေရး ၾကိဳးပမ္းတာဟာ လူ႕ေလာကၾကီးကို ဘယ္ေလာက္အလွဆင္ေပးႏိုင္လဲ ဆိုတာေလးေတြကို ၾကင္နာမွဳရွိတဲ့ မ်က္ႏွာေပၚမွာ ႏူးညံ့တဲ့ အျပံဳးေလး ဆင္ျမန္းျပီး ေျပာျပခဲ့တယ္။ တခ်ိန္ဘ၀မွာ ေအာင္ျမင္ရင္ မိဘမဲ့ကေလးေတြရဲ႕ အက်ိဳးအတြက္ တဘက္တလမ္းကေန လုပ္ပါလို႕လဲ ေျပာတယ္။ တိုက္တိုက္ဆိုင္ဆိုင္ပဲ။ ဟိုလြန္ခဲ့တဲ့ ရွစ္ႏွစ္ေလာက္တုန္းက ေတာင္ေပၚဘုရားေလးမွာ ခ်စ္သူနဲ႕ အနာဂတ္ဘ၀ေလးေတြအေၾကာင္း ေျပာၾကစဥ္တုန္းကလဲ သူကေျပာဖူးတယ္။ ႏွစ္ကိုယ္တူဘ၀ တည္ေဆာက္ျပီးတဲ့အခါ ေငြအနည္းအက်ဥ္းေလးစုျပီး၊ ေတာင္ၾကီး ဘုရားျဖဴဘက္မွာ ျခံ၀ိုင္းေလးတခု ၀ယ္ထားရေအာင္တဲ့။ ဘာလုပ္ဖို႕လဲေမးေတာ့ အသက္ေတြၾကီးလာလို႕ မိသားစုတာ၀န္ေတြ မရွိေတာ့တဲ့အခါ မိဘမဲ႕ကေလးေလးေတြကို ေမြးစားျပီး ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ဖို႕တဲ့။ အခုလက္ရွိမွာ က်ေတာ့ တတ္ႏိုင္တဲ့ ေငြအားေလးေတြနဲ႕ သူမ်ားေတြလုပ္တာမွာ အနည္းအက်ဥ္း ပါ၀င္ႏိုင္ေနေပမယ့္၊ လူအားေတာ့ စိုက္မထုတ္ႏိုင္ေသးဘူး။ ဘ၀ရဲ႕ ဆႏၵေလးေတြထဲမွာေတာ့ တခုအပါအ၀င္ေပါ့ေလ။ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာေတာ့ မိဘမဲ့ေဂဟာ ေသးေသးေလးတခုေလာက္ လုပ္ခ်င္ပါေသးတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဆရာမၾကီး ေဒၚၾကီးေဒၚငယ္ေက်ာင္းက ဆရာမၾကီးတို႕ရဲ႕ ပံုရိပ္ေလးေတြဟာ က်ြန္မႏွလံုးသားမွာေတာ့ ထင္က်န္ရစ္ေနဆဲပါပဲ။ လူျဖစ္ရတဲ႕ ခဏတာ ဘ၀မွာ လူေပါင္းမ်ားစြာကို ၾကင္နာမွဳအရိပ္ေတြ ေပးသြားခဲ့တဲ့ ဆရာမၾကီးတို႕ရဲ႕ ေမတၱာ၊ ေစတနာေတြကို ဆရာမၾကီးတို႕ သင္ေပးခဲ့လို႕ တတ္ေျမာက္ခဲ့ရတဲ့ ကၾကီး၊ ခေခြး စကားလံုးေလးေတြကို အသံုးျပဳျပီး ဒီပို႕စ္ေလးနဲ႕ မွတ္တမ္းတင္ ဂုဏ္ျပဳအပ္ပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၂၊ ၁၊ ၂၀၀၉)

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

For Sayargyi UTin Moe

(ဆရာၾကီး ဦးဘဂ်မ္း (ဆရာၾကီးဦးတင္မိုး) ကြယ္လြန္ျခင္း ႏွစ္ႏွစ္ျပည့္ ေအာက္ေမ့သတိရဖြယ္ အစီအစဥ္ေနနဲ႕ ဆရာၾကီး ဆံုးပါးစဥ္က ေရးဖြဲ႕ထားခဲ့တဲ့ အမွတ္တရ စာစုေလးကို ျပန္တင္လိုက္ပါတယ္။)

ရိုးသားေသာဖန္မီးအိမ္ရွင္၏ထာဝရအလင္း

(၂ဝဝ၄)ခုႏွစ္၊ ႏိုဝင္ဘာလ(၂၇)။ လန္ဒန္ျမိဳ႔။

ထိုတစ္ေန႔ကို စာေရးသူဘဝတြင္ မည္သို႔မွ် ေမ့ေပ်ာက္ႏိုင္မည္ မဟုတ္ပါ။ ကမၻာေလာကၾကီး၏ လွပေသာ ထိုတစ္ေန႔တြင္ ရိုးသားေသာ ဖန္မီးအိမ္ရွင္ကို စာေရးသူ ဆံုေတြ႔ခြင့္၊ ဂါဝရေရွ႔ထားျပီး ရွိခိုးကန္ေတာ့ခြင့္ ရရွိခဲ့ပါသည္။ အဆိုပါဖန္မီးအိမ္ရွင္ကား ကဗ်ာဆရာၾကီး ဦးဘဂ်မ္း(သို႔မဟုတ္) ဆရာၾကီးဦးတင္မိုး။

လန္ဒန္တြင္ က်င္းပေသာ အမ်ိဳးသားေန႔ စာေပေဟာေျပာပြဲသို႔ ဆရာၾကီး ၾကြေရာက္ေဟာေျပာခဲ့ျခင္းျဖစ္ျပီး ဆရာၾကီးႏွင့္ သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုခြင့္ရခဲ့သည္မွာ နာရီဝက္ခန္႔ပင္ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေပမယ့္ ဆရာၾကီး၏ ရိုးသားမွဳ၊ ျဖဴစင္မွဳ၊ စိတ္ေကာင္းရွိမွဳမ်ားမွာ သိသာထင္ရွားစြာ ေပၚလြင္လွပါသည္။ဆရာၾကီး မည္မွ်တိုင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္ စာေပခ်စ္စိတ္ ၾကီးမားလွသည္ကုိ ဆရာၾကီး၏ ရွင္းလင္းၾကည္သန္႔ေသာ မ်က္ဝန္းအစံုက ေဖာ္က်ဴးေနခဲ့ပါသည္။ ဆရာၾကီးစကားမ်ားကို နာၾကားရင္း၊ အမိျမန္မာျပည္အေၾကာင္း ေျပာေနစဥ္၊ စာေရးသူမွေန၍ ‘ျဖစ္ခ်င္ေသာဘဝဆႏၵက၊အမိျမန္မာျပည္ တကၠသိုလ္တစ္ခုဆီက ဆရာမအျဖစ္ႏွင့္ ေက်ာင္းသားမ်ားကို စာသင္ေပးရင္း သုေတသနျပဳသူ၊ ေက်ာင္းမွအားလပ္ခ်ိန္မ်ားတြင္ ကဗ်ာစာေပေရးသူ၊ ျဖစ္ေနေသာဘဝက တိုင္းတပါးမွာ ေနထိုင္ရင္း အမိျမန္မာျပည္ရဲ့ ဒုတိယလြတ္ေျမာက္ေရးတိုက္ပြဲတြင္ က်ရာေနရာမွ ပါဝင္ေနရသူျဖစ္ေနေၾကာင္း၊ ေတာ္လွန္ေရးတြင္ တဘက္တလမ္းမွ ဆက္လက္ပါဝင္ေနရင္း ျမန္မာျပည္ လြတ္လပ္သည့္အခါတြင္ လိုအပ္လွေသာ ပညာရွင္ဘဝသို႔ ေရာက္ေအာင္လဲ က်ားကုတ္က်ားခဲ ၾကိဳးစားသြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ သို႔ေပမယ့္ အခုေနမ်ား ဒီမိုကေရစီ ခ်က္ခ်င္းရလိုက္ရင္ျဖင့္ ပန္းဆိုးတန္းျမန္ျမန ္ေျပးသြားျပီး စာအုပ္အေဟာင္းဆိုင္ေလးမ်ားတြင္ ရွားပါးစာအုပ္ေလးမ်ား သြားေမႊခ်င္ေၾကာင္း။ ေမြးရပ္ဇာတိေျမကို ျပန္ျပီး အိမ္အျပန္လမ္း ပီတိစာေလးမ်ား ေရးခ်င္ေၾကာင္း” မထင္မွတ္ပ ဲရင္ဖြင့္မိေတာ့၊ စာေရးသူလက္ကို အားပါးတရဆုပ္ကိုင္ျပီး ၾကိဳးစားရန္ အားေပးစကား ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။ လက္ဖ်ားမွတဆင့္ ေသြးေၾကာထဲသို႔ စီးဆင္းသြားခဲ့ေသာ ထိုတစ္ေန႔က အားမာန္သည္ စာေရးသူ၏ ေတာ္လွန္ေရး ခရီးတစ္ေလွ်ာက္၊ ဘဝခရီးတစ္ေလွ်ာက္အတြက္ ေနာက္မဆုတ္တမ္း စိတ္ဓာတ္ခြန္အားတို႔ကို ေပးသြားမည္မွာ ေသခ်ာလွပါသည္။ ဆရာၾကီးေက်းဇူးကား ၾကီးမားလိုက္ပါဘိ။

အမွန္စင္စစ္ဆရာၾကီး၏ ေက်းဇူးတရားသည္ကား ျမန္မာ့ေရေျမတြင္ ၾကီးျပင္းလူလားေျမာက္ခဲ့ရေသာ စာေရးသူတို႔အားလံုးအတြက္ မူၾကိဳအရြယ္လူမမယ္ကပင္ ရွိေနခဲ့ပါသည္။ ဆရာၾကီးသည္ သင္ဆရာ မဟုတ္ခဲ့ေသာ္လဲ ျမင္ဆရာ၊ ၾကားဆရာ ျဖစ္ခဲ့သည္ကေတာ့ ေသခ်ာလွေပသည္။ မူၾကိဳအရြယ္၊ ကၾကီးခေကြးဘဝက အသံျပဲၾကီးမ်ားျဖင့္ ရြတ္ဆိုခဲ့ရသည့္

“ကၾကီးကၾကီး၊ဖိုးကၾကီး

တစ္ခါတုန္းက ကသစ္သီး

ေဟာဒီေလာက္ၾကီး။

ခေကြးခေကြးလျခမ္းေကြး

တခါတုန္းကခရုေလး

ေဟာဒီလိုေကြး”

အစရွိသည့္ကဗ်ာေလးမ်ားမွာ ဆရာၾကီး၏ ‘ပ်ိဳးခင္းေတးသံ’ကဗ်ာ စာအုပ္ထဲမွပင္ မဟုတ္ပါလား။

မူလတန္းအရြယ္ေရာက္ျပန္ေတာ့လဲ

‘ေဆးလိပ္လဲတို

ေနလဲညိဳျပီ

ငါ့ကိုျပန္ပို႔ၾကပါေလ။’ဟူေသာ ‘ဧည့္သည္ၾကီး’ကဗ်ာေလးႏွင့္ ဖန္မီးအိမ္စာအုပ္ထဲမွ ကဗ်ာေလးမ်ားသည္ ျမန္မာစာေပအား စတင္စိတ္ဝင္စားေစခဲ့သည့္ တြန္းအားမ်ားပင္ျဖစ္သည္။

အလယ္တန္း၊ အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘဝ။ စာေရးသူမွတ္မိပါေသးသည္။ မေတာက္တေခါက္ ကဗ်ာေလးမ်ား၊ စာစုေလးမ်ား စေရးျပီး၊ ေရႊေသြး ေတဇ၊ မဂၤလာေမာင္မယ္တို႔မွာ ပါ၍ရရွိေသာ စာမူခ(၅ဝ)၊ (၁ဝဝ)မ်ားကို အေၾကာ္မ်ားဝယ္၍ လူတကာကိုလိုက္ေက်ြး၊ လိုက္ၾကြား လုပ္ေနေသာ ကာလမ်ားက သြားေလရာ ပါေနက်ျဖစ္ေသာ ‘စိမ္းလန္းေသာအိပ္မက္၊ ပန္းေစ်းခင္း၊ အေမ့ေက်ာင္းကဗ်ာမ်ား၊ ထီးကေလးနဲ႔မနီ၊ ပုဂံေက်ာင္းက ေခါင္းေလာင္းသံ အစရွိေသာ ကဗ်ာစာအုပ္မ်ား၊ ပိေတာက္မွသရဖီသို႔ဟူေသာ စကားေျပကဗ်ာစာအုပ္’ တို႔မွာလဲ ဆရာၾကီး၏ လက္ရာမ်ားပင္ျဖစ္ပါသည္။

ဘဝခရီးကို ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ အမွန္တရားဘက္မွ ရပ္တည္ေလွ်ာက္လွမ္းရန္ ဆံုးျဖတ္စဥ္ကာလမ်ားတြင္လဲ၊ ဆရာၾကီး၏

‘ကိုယ့္ဓားကိုယ္ပိုးျပီး

ကိုယ့္ခါးကို္ယ္ခ်ိဳး

ကိုယ့္အားကို္ယ္ကိုး။

ကိုယ့္အလုပ္ကိုယ့္စခန္း

ကိုယ့္အထုပ္ကိုယ္ထမ္း

ကိုယ့္လမ္းကိုယ္ေလွ်ာက္

ကိုယ္ႏွာေခါင္းေပါက္ကိုယ္ရွဳ

ကိုယ့္ထူကိုယ္ထမွ

အလိုက်လိမ့္မယ္ဗ်ိဳ႔။’

ဟူေသာ ‘ကိုယ့္အားကိုယ္’ကဗ်ာတစ္ပုဒ္သည္ မည္မွ်တန္ဖိုးရွိသည္ကုိ ခံစားဖူးသူတိုင္း နားလည္ႏိုင္ပါလိမ့္မည္။

ဤသို႔ႏွယ္ လူသားတစ္ေယာက္၏ ဘဝအလင္းေရာင္ႏွင့္ စိတ္ဓာတ္ခြန္အားမ်ား ေပးတတ္ေသာ ဆရာၾကီးသည္ လူသားတစ္ဦးခ်င္း တင္မက လူသားမ်ားစြာအတြက္လဲ မီးရွဴးတန္ေဆာင္ပမာ အလင္းျပခဲ့ပါေသးသည္။ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၏ ေဆာင္ပုဒ္ျဖစ္ေသာ ‘အာဇာနည္မ်ိဳး၊ေသရိုးမရွိ’ကို ေရးခဲ့သူ ဆရာၾကီးသည္ တိုင္းခ်စ္ျပည္ခ်စ္ ကဗ်ာဆရာၾကီး ျဖစ္သည့္အားေလ်ာ္စြာ အမ်ိဳးသားေရးအတြက္ အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္လွေသာ ကဗ်ာစာေပေပါင္း ေျမာက္ျမားစြာကို ေရးသားခဲ့ေလသည္။

ဘဝသစ္ရြက္ကေလးေတြ

တစ္ရြက္ျပီးတစ္ရြက္ေၾကြက်။

ေၾကြက်ေနတဲ့သစ္ရြက္ကေလးေပၚမွာ

အေတြးမွတ္တမ္းေလးေတြေရးမိတယ္’

ဟူ၍အစခ်ီထားေသာ ‘သစ္ရြက္ေၾကြေလးေပၚမွာ ေရးတဲ့မွတ္တမ္းမ်ား’ထဲတြင္ ပါရွိသည့္

လူ႔သမိုင္း အရိုင္း စိတ္ဝင္လာလွ်င္ ၾကာပြတ္သံ၊ေျခက်င္းသံ ၾကားရစျမဲတည္း။ႏိုင့္ထက္စီးနင္း ျပဳက်င့္ျခင္းသည္ လူ႔ကမၻာ၏ သာယာေသာေတးသီခ်င္းမဟုတ္တံု။ (အရိုင္းကမၻာမွၾကာပြတ္သံ)

အားနည္းသူေတြဟာ ေက်ာခ်င္းကပ္၊ရင္ခ်င္းကပ္ ေပါင္းစည္းရမယ္လို႕ ၾကယ္ကေလးေတြကို ဘယ္သူက သင္ေပးသလဲ။ ရံေရြတာရာမပါရင္ လမင္းဘယ္ေလာက္သာသာ၊ညျပာျပာနဲ႔ မတင့္တယ္ႏိုင္ေပဘူးလို႔ ဘယ္သူကသင္ေပးသလဲ။ သူ႔အလိုလိုျဖစ္လာတာပါ။ သဘာဝရဲ႔သင္ျပခ်က္ပါ။ (အလိုလိုညီညြတ္ျခင္း)

တက္မေညာင္း၊ လက္မေညာင္းခင္ ပန္းတိုင္ျမင္ဘို႔လိုသည္။ ေရာင္နီေပၚစ မွဳန္ပ်ပ်တြင္ ေမာဟဖိစီးေန၍ မသင့္ေတာ္ျပီ။ ေနာက္ကိုခ်န္မွန္ခဲ့ျပီ။ ေရွ႔ကိုေလွာ္ေပ်ာ္ခဲ့ျပီ။ လက္ငင္းလုပ္ဟုတ္ခဲ့ျပီ။ အလုပ္မွန္လွ်င္ ဧကန္ပန္းတိုင္ေရာက္မည္တည္း။ (ပန္းတိုင္ခရီးဆီသို႔ေလွာ္ခတ္စို႔)

စေသာ စကားေျပကဗ်ာေလးမ်ားသည္ ျမန္မာ့ေတာ္လွန္ေရးအတြက္ အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေအာင္ပင္ တန္ဖိုးၾကီးမားလွေပသည္။

ဆရာၾကီးသည္ကား ေလာဘ၊ေဒါသေမာဟမ်ား ေပါမ်ားရာ၊ လူယုတ္မာမ်ား တစတစမ်ားျပားလာရာ ဤကမၻာေလာကၾကီးတြင္ အလြန္ပင္ရွားပါးလွေသာ ရိုးသားျဖဴစင္ စိတ္ေကာင္းရွိသူ တစ္ဦးျဖစ္ပါသည္။ဘဝတေလွ်ာက္ကာလမ်ားတြင္ ကိုယ္က်င့္တရားတည္ၾကည္စြာ၊ မွန္ကန္ေျဖာင့္မတ္စြာ ေလွ်ာက္လွမ္းသူမ်ားကိုသာ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာရွိသူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္ပါသည္။လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ ဆိုသည္မွာ တိုက္၊ ကား၊ စိန္ေရႊရတနာမ်ားကို ေခၚသည္မွ မဟုတ္သည္ပဲကိုး။ ဤသည္ကို နားမလည္ပဲ ေရႊသမင္ အလိုက္မွားသူမ်ားမွာ ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ က်က္သေရကင္းမဲ့သူမ်ား အျဖစ္သာ လူတို႔၏ သတ္မွတ္ျခင္း ခံၾကရပါသည္။

ဆရာၾကီးကား ဘဝတေလွ်ာက္ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာရွိစြာ ေနထိုင္ရင္း လူအမ်ားၾကည္ညိဳ ေလးစားခံခဲ့ရသည့္၊ စာေပအႏုပညာ၊ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာကို ထိန္းသိမ္းသူ ပုဂၢိဳလ္ျမတ္ၾကီးပင္ ျဖစ္ေပသည္။

ဆရာၾကီးအား (၁၉၃၃)ခု၊ ႏိုဝင္ဘာ(၁၉)တြင္ ျမင္းျခံခရိုင္၊ ေတာင္သာျမိဳ႔နယ္၊ ကန္ျမဲရြာတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ပါသည္။ အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘဝမွ စတင္ကာ ကန္ျမဲရြာလူငယ္ စာၾကည့္တိုက္ တည္ေထာင္သူ၊ ေရစၾကိဳ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴး၊ ေရစၾကိဳကေလာင္ရွင္အသင္း တည္ေထာင္သူႏွင့္ အတြင္းေရးမွဴး စသည္ျဖင့္ စာေပတာဝန္မ်ား ထမ္းေဆာင္ခဲ့ပါသည္။ (၁၉၅ဝ) သီတင္းက်ြတ္အထူးထုတ္ မႏၱေလးဗဟိုရ္စည္ သတင္းစာတြင္ ဝါက်ြတ္သဘင္ကဗ်ာကို ကန္ျမဲသက္ႏွင္း အမည္ျဖင့္ေရးဖြဲ႔ျပီး စာေပေလာကသို႔ စတင္ဝင္ေရာက္လာခဲ့သည္။ (၁၉၅၁)တြင္ ကန္ျမဲနန္းျမင့္ႏြယ္ အမည္ျဖင့္ အထက္ဗမာႏိုင္ငံ စာေရးဆရာအသင္း၏ စာဆိုေတာ္မဂၢဇင္းတြင္ လယ္ထဲက ေတးသံခ်ိဳကဗ်ာအား ေရးသားခဲ့သည္။ (၁၉၅၅၊၁၉၅၈)ကာလတြင္ ကိုရင္ဂ်မ္း၊ စန္းေရာင္ အမည္မ်ားျဖင့္ ကဗ်ာမ်ားေရးသားခဲ့ျပီး၊ (၁၉၅၈) ေဖေဖာ္ဝါရီလမွစ၍ တင္မိုးဟူေသာ ကေလာင္အမည္ကို စတင္ခံယူခဲ့ပါသည္။ (၁၉၅ရ)မွ(၁၉၅၈)အထိ မႏၱေလးပြဲကုန္းေက်ာင္း၊ (၁၉၅၈)မွ(၁၉၅၉)အထိ မႏၱေလးေရႊမန္းတကၠသိုလ္ေက်ာင္း၊ (၁၉၆၁)မွ(၁၉၆၂)အထိ ဗီအီးေအ အလြတ္ပညာသင္ေက်ာင္းႏွင့္ (၁၉၆၂)မွ(၁၉၆၇)အထိ မႏၱေလးေနျပည္ေတာ္ အထက္တန္းေက်ာင္းတို႔တြင္ ျမန္မာစာပို႔ခ်ခဲ့သည္။

(၁၉၅၉)တြင္ ဆရာၾကီး၏ ပထမဆံုးေသာ ကဗ်ာစာအုပ္ျဖစ္သည့္ ဖန္မီးအိမ္ကဗ်ာစာအုပ္ျဖင့္ စာေပဗိမာန္ဆုရရွိခဲ့သည္။ စာေပဗိမာန္၏ ပထမဆံုးကဗ်ာဆုရ စာအုပ္ျဖစ္ျပီး အလြန္ပင္ေက်ာ္ၾကားခဲ့သည္။ စာေပမ်ားေရးသားရင္း၊ မႏၱေလးတကၠသိုလ္ ကေလာင္ရွင္အသင္း ဒုဥကၠဌတာဝန္အား (၁၉၅၇)မွ(၁၉၅၉) အထိလည္းေကာင္း၊ ဥကၠဌတာဝန္အား ၁၉၆ဝတြင္ လည္းေကာင္း၊ အထက္ဗမာႏိုင္ငံ စာေရးဆရာအသင္း အမွဳေဆာင္တာဝန္အား (၁၉၆၃)မွ(၁၉၆၉) အထိလည္းေကာင္း၊ မႏၱေလးလူထုသတင္းစာ၏ ကဗ်ာအယ္ဒီတာတာဝန္အား (၁၉၆၆)မွ(၁၉၆၇) အထိလည္းေကာင္း၊ တကၠသိုလ္ ဘာသာျပန္ဌာန စာျပဳႏွင့္ လက္ေထာက္အယ္ဒီတာ တာဝန္အား (၁၉၆၇)မွ(၁၉၆၈) အထိလည္းေကာင္း၊ အေျခခံပညာ သင္ရိုးညႊန္းတမ္း အဖြဲ႔ဝင္ တာဝန္အား (၁၉၈ဝ)မွ(၁၉၈၄)အထိ လည္းေကာင္း ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။

(၁၉၇ဝ)တြင္ ထီးကေလးနဲ႔မနီ ကဗ်ာစာအုပ္ျဖင့္ အမ်ိဳးသားစာေပဆုရရွိခဲ့ျပီး၊ (၁၉၉၁)မွ(၁၉၉၅)အထိ ေပဖူးလႊာမဂၢဇင္း အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ တာဝန္ယူစဥ္ စစ္အစိုးရ၏ ဖမ္းဆီးမွဳခံခဲ့ရျပီး ေထာင္ဒဏ္(၄)ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရသည္။ ဆရာၾကီးမတရားဖမ္းဆီး ေထာင္ခ်ခံေနရစဥ္ ကာလကျဖစ္ပါသည္။အလယ္တန္း ေက်ာင္းသူဘဝ ျမန္မာစာသင္ယူေနရစဥ္ စာေရးသူတို ႔ျမန္မာစာဆရာမသည္ ျမန္မာကဗ်ာအား သင္ၾကားပို႔ခ်ရင္း၊ ဆရာၾကီး၏ ကဗ်ာမ်ား အေၾကာင္း ေျပာျပရင္း၊ ‘အခုေတာ့၊အခုေတာ့’ဆိုကာ မ်က္ႏွာနီလာျပီး အတန္းကို ခဏခြင့္ပန္ကာ အလ်င္စလို ထြက္သြားခဲ့ပါသည္။ ဆရာမတစ္ခုခုကို စိတ္ဆိုးသြားသည္ အထင္ႏွင့္ အတန္းေနာက္တြင္ ပံုခိုးဆြဲေနသူမ်ား၊ အိပ္ငိုက္ေနသူမ်ား၊မုန္႔ခိုးစားေနသူမ်ား လန္႔ထိတ္သြားကာ တစ္တန္းလံုး ျငိမ္သက္သြားေသာ္လဲ ေရွ့ဆံုးတန္းမွ ဆရာမႏွင့္ အနီးဆံုးေနရာတြင္ ထိုင္ျပီး ဆရာမစကားေျပာဟန္၊ သင္ၾကားဟန္မ်ားကို စကၠန္႔မလပ္ ထိုင္ၾကည့္ေနသူ၊ စာေရးသူအဖို႔ေတာ့ မ်က္ရည္ဝဲသြားေသာ မ်က္ဝန္းအစံုႏွင့္၊ အံၾကိတ္ထိန္းသိမ္းလိုက္ေသာ နာက်ည္းမွဳ မ်က္ႏွာတို႔ကို အမွတ္မထင္ ေတြ႔ျမင္လိုက္ရပါသည္။ ထိုစဥ္ကေတာ့ မတရားေသာ အာဏာရွင္စနစ္၏ ဖိႏွိပ္ထိန္းသိမ္းမွဳကို ခံထားရေသာ ဆရာၾကီးအား ၾကည္ညိဳေလးစားသူ ျမန္မာစာျပ ေက်ာင္းဆရာမ တစ္ေယာက္၏ ေျပာမထြက္ခဲ့ေသာ ရင္ထဲမွစကားသံမ်ားကို စာေရးသူ နားလည္ႏိုင္စြမ္း မရွိခဲ့ေသးပါ။

ဤသို႔ လူအမ်ား၏ ေလးစားျခင္းကို ခံခဲ့ရေသာ ဆရာၾကီးကား လူ႔ေလာကအတြင္းမွ မထင္မွတ္ပဲ ရုတ္တရက္ ထြက္ခြာသြားေလျပီ။ ျပည္ပတြင္ကား စာေရးသူတို႔၏ ရင္ထဲမွေၾကကြဲမွဳမ်ားကို ကဗ်ာ၊ေဆာင္းပါး၊ အမွတ္တရစကား အသြင္သ႑ာန္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ေဖာ္ထုတ္ခြင့္ရၾကပါသည္။ ျပည္တြင္းတြင္လဲ ဆရာမကဲ့သို႔ေသာ ရင္ထဲမွ ၾကိတ္ငိုေၾကြးေနၾကမည့္ ျပည္သူအမ်ား ေထာင္ေသာင္းမ်ားစြာ ရွိေနၾကမည္မလြဲပါ။ ဆရာၾကီး မီးထြန္းခဲ့ေသာ ဖန္မီးအိမ္သည္ ထာဝရ လင္းလက္ေနမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။ ဆရာၾကီးအား လြမ္းဆြတ္ သတိရသည္ဆိုလွ်င္ ဆရာၾကီးေျပာၾကားခဲ့ေသာ စကားမ်ားကို မွတ္သားက်င့္ၾကံျပီး၊ ဆရာၾကီးေရးခဲ့ေသာ၊ ကဗ်ာစာေပမ်ား၏ အႏွစ္သာရမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ကာ၊ ဆရာၾကီးျဖစ္ခ်င္ခဲ့ေသာ ဆႏၵမ်ား အေကာင္အထည္ ေပၚလာေစရန္ ဆက္လက္ၾကိဳးစား ေနၾကရမည္ပင္ ျဖစ္ေပသည္။

နိဂံုးခ်ဳပ္အေနျဖင့္၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရး၊ ပညာေရး ပညာရွင္မ်ားအား စစ္အစိုးရမွ နည္း မ်ိဳးစံုျဖင့္ ဆြဲေဆာင္သိမ္းသြင္းေနေသာ ယခုအခ်ိန္ကာလ အေျခအေနမ်ိဳးတြင္ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဆရာၾကီးေျပာၾကားခဲ့ေသာ စကားစုေလးအား၊ ဧရာဝတီမဂၢဇင္း၌ ကိုစိုးေရးသားသည့္ ‘ကဗ်ာဆရာၾကီး ဦးတင္မိုးႏွင့္ ေတြ႔ဆံုျခင္း’ အင္တာဗ်ဴးေဆာင္းပါးမွ ေကာက္ႏွဳတ္ေဖာ္ျပလိုပါသည္။

“ပညာရွင္ဆိုတာကေတာ့ မ်ားေသာအားျဖင့္ ပညာနဲ႔ေမြ႔ေလ်ာ္တတ္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြပါ။ ပညာနဲ႔ ေမြ႔ေလ်ာ္တယ္ဆိုတာ သန္႔ရွင္းပါတယ္။ သန္႔သန္႔ရွင္းရွင္း ျဖစ္တာ မ်ားပါတယ္။ တကယ္လို႔ အုပ္စိုးတဲ့ အာဏာပိုင္ေတြကို မ်က္ႏွာလိုအားရ မလုပ္ဘူးဆိုရင္၊ အခြင့္အေရး မေမွ်ာ္လင့္ဘူးဆိုရင္ ပညာရွင္ေတြဆိုတာ သန္႔ရွင္းပါတယ္။ အဲဒီလို အာဏာပိုင္ေတြဆီကေန ဆုေတာ္လာဘ္ေတာ္ ေမွ်ာ္လင့္တာမ်ိဳးတို႔လို စိတ္ဓာတ္ရွိရင္ေတာ့ ပညာရွင္ရဲ့ အခန္းက႑ဟာ ေမွးမွိန္သြားတာပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ ပညာရွင္ေတြဟာ သတၱိရွိဖို႔လိုပါတယ္။ ကိုယ္႔ပညာအေပၚမွာပဲ ယံုၾကည္သင့္တယ္။ ကိုယ့္ကိုခ်ီးျမွင့္တဲ့ ဆုလာဘ္ေတြအေပၚမွာ အာရံုမညြတ္သင့္ဘူးလို႔ ထင္တယ္” ဟူသတည္း။

ခင္မမမ်ိဳး (ဇန္န၀ါရီလ၊ ၂၀၀၇)

(ဆရာၾကီးဦးဘဂ်မ္း(ဆရာၾကီးတင္မိုး)အား ဤစာစုေလးျဖင့္ ကန္ေတာ့ပါသည္။ ဆရာၾကီးေကာင္းရာ သုဂတိ လားပါေစ)

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

ဘ၀နဲ႕ဆႏၵ

ဆရာမေဟာင္းတေယာက္ ေနမေကာင္းဘူးဆိုလို႕ ဖုန္းဆက္သတင္းေမးျဖစ္တယ္။ ဖုန္းခ်ခါနီး “အေ၀းကေနပဲ ကန္ေတာ့ပါတယ္” ဆိုေတာ့ ဆရာမက “ဘ၀နဲ႕ဆႏၵ တထပ္တည္းျဖစ္ပါေစ”တဲ့။

ဆရာမကို မေျပာျဖစ္လိုက္တဲ့ ရင္ထဲက စကားလံုးေလးေတြက လွ်ံထြက္လာတယ္။

ပုထုဇဥ္လူသားတေယာက္ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဆႏၵေတြကေတာ့ အမ်ားၾကီးပါပဲ ဆရာမရယ္။ ဒါေပမယ့္ အၾကီးဆံုးဆႏၵတခုကေတာ့
“ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ျဖစ္လာတဲ့အခါ၊ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံတည္ေထာင္မွဳ ပံုစံဟာ ဖဒရယ္ျပည္ေထာင္စုပံုစံ ျဖစ္လာတဲ့အခါ၊ ျမန္မာျပည္က ျပည္သူအားလံုးဟာ တရားမွ်တမွဳ၊ လြတ္လပ္မွဳနဲ႕ တန္းတူညီမွ်မွဳကို ခံစားခြင့္ရတဲ့အခါ။ ေမြးရပ္ေျမေလးဆီ ျပန္လာခ်င္တဲ့ ဆႏၵေလး တခုပါ” လို႕။

ေန႕တိုင္း နားေထာင္ျဖစ္တဲ့ သီခ်င္းေလး တပုဒ္ရွိတယ္။ အဲဒီသီခ်င္းေလးကို ကိုယ္တိုင္သီေၾကြးႏိုင္မယ့္ ေန႕ကို ေစာင့္ေမွ်ာ္တမ္းတရင္း-----။

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

Strategy (article)

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

January Newsletter by Free Burma Federation

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

ေမြးေန႕အမွတ္တရ

ဒီေန႕ အစ္ကို႕ေမြးေန႕။ ျမန္မာေမြးသကၠရာဇ္နဲ႕ေမြးေန႕တြက္တတ္တဲ့ အစ္ကို႕အတြက္ ျမန္မာေမြးေန႕မွာပဲ ကုသိုလ္ေကာင္းမွဳလုပ္ေပးပါတယ္ အစ္ကို။ အစ္ကိုက ကေလးေလးေတြကို သိပ္ခ်စ္တတ္တာမို႕ save the children (UK) မွာ အလွဴေငြ ထည့္ေပးပါတယ္။ ဒီေကာင္းမွဳေတြအတြက္ အစ္ကို အသက္ရာေက်ာ္ရွည္ပါေစလို႕ ဆုေတာင္းေပးရမွာလား။ ေကာင္းရာဘံုဘ၀ ေရာက္ပါေစ ဆုေတာင္းေပးရမွာလား။ ညီမေလး တကယ္ကို မသိပါဘူး အစ္ကိုရယ္။ ဘာလိုလိုနဲ႕ ေျခာက္ႏွစ္ေတာင္ ၾကာသြားခဲ့ျပီပဲ။

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ အစ္ကို႕ေမြးေန႕မွာ ေမြးေန႕လက္ေဆာင္ေလး သံုးခုေပးပါတယ္။ ပထမတခုက ဒီအမွတ္တရ ဘေလာ့ပို႕စ္ေလးပါ။ ဒုတိယတခုက အစ္ကိုေလွ်ာက္ခဲ့တဲ့လမ္း၊ အစ္ကို ညီမေလးအတြက္ ခင္းေပးခဲ့တဲ့လမ္းကို လမ္းဆံုးလို႕ရြာေတြ႕တဲ့အထိ မျဖစ္မေန ေလွ်ာက္ပါမယ္ဆိုတဲ့ ကတိစကားပါ။ တတိယ တခုကေတာ့ သီခ်င္းေလး တပုဒ္ပါ။ ညီမေလး ႏွလံုးသားထဲက အစ္ကိုကို႕ ေျပာခ်င္တဲ့ စကားလံုးေတြဟာလဲ ဒီသီခ်င္းေလးနဲ႕ ထပ္တူထပ္မွ်ပါ။

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>

ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေရးရာ

ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳႏွင့္ တိုင္းရင္းသားေရးရာ

ဒီမိုကေရစီဆိုတာဟာ ျပည္သူလူထုက အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း (rule by the people)နဲ႕ ျပည္သူလူထုအတြက္ အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း (rule for the people) ဆိုတဲ့ စည္းမ်ဥ္းေတြအေပၚမွာ အေျခခံထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးစနစ္တခု ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုဆိုတာကေတာ့ ဟုတ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေမးစရာတခုက ရွိလာပါတယ္။ ျပည္သူလူထုဆိုတာ ဘယ္သူေတြလဲ။ ဒီေမးခြန္းဟာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား စုေပါင္းေနထိုင္တဲ့ တိုင္းျပည္ႏိုင္ငံေတြအတြက္ဆိုရင္ အလြန္ကို အေရးၾကီးတဲ့ ေမးခြန္းျဖစ္ပါတယ္။ multi-ethnicity ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရာကို ၾကိဳတင္စဥ္းစားေတြးေခၚမွဳ၊ ျပင္ဆင္မွဳမရွိရင္ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကေရစီ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတရပ္ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္လာမွဳနဲ႕ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးတည္ျငိမ္မွဳ (political stability) ေတြဟာ အခက္အခဲေတြ ျဖစ္လာေစတတ္ပါတယ္။ multi-ethnic context ေပၚမွာ အေျခခံတ့ဲ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳတရပ္ ေအာင္ျမင္စြာ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ဖို႕ဆိုရင္ လိုအပ္တဲ့ အေျခအေန (conditions) ေတြနဲ႕ ဒါေတြရွိေအာင္ ျပဳလုပ္ဖန္တီးထားရတဲ့ ကြန္စတီက်ဴးရွင္းေတြ၊ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္လိုမ်ိဳးစတာေတြ ရွိရပါတယ္။

ဒါေတြမရွိရင္ ဘာေတြျဖစ္လာႏိုင္မလဲလို႕ ေမးခ်င္စရာပါပဲ။ သမိုင္းအဆက္ဆက္ ႏိုင္ငံေပါင္းမ်ားစြာရဲ႕ သင္ခန္းစာေတြကေတာ့ nationalism ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးသားေရး ၀ါဒအေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ ethnic antagonism ေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တာပါပဲ။ ဒီလိုေတြျဖစ္လာရင္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳဟာ ဘယ္လိုမွ မေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါဘူး။ ကနဦးဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳ (initial democratization) ကေန ဒီမိုကေရစီစနစ္ အျမစ္တြယ္ခိုင္မာမွဳ (democratic consolidation) ျဖစ္လာဖို႕ကို အတားအဆီးေတြ ျဖစ္လာေစတတ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ nationalism ဆိုတဲ့အေၾကာင္းေလးကို ႏိုင္ငံေရး၊ ယဥ္ေက်းမွဳ၊ စိတ္ဓာတ္ေရးရာ အပိုင္းေလးေတြကေန ျမင္ေလ့ရွိၾကတဲ့ ရွဳေထာင့္အျမင္ေလး အနည္းငယ္ကို တင္ျပခ်င္ပါတယ္။

Nationalism

political doctrine အရဆိုရင္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒဆိုတာက ကမၻာေပၚမွာရွိတဲ့ လူအမ်ားဟာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အစိုးရေတြရွိေနတဲ့ nation states ဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ေတြမွာ သီးျခားေနထိုင္ၾကတယ္လို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ Culture ideal အရ ဆိုရင္က်ေတာ့ identities မ်ားစြာ ကြဲျပားျခားနားတဲ့ အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္တရပ္အေနနဲ႕ primary form of belonging ပံ့ပိုးေပးတဲ့ ၀ါဒတရပ္အေနနဲ႕ ျမင္ၾကတယ္။ moral ideal အေနနဲ႕က်ေတာ့ ျပည္တြင္းျပည္ပ အႏၱရာယ္ေတြကေန တိုင္းျပည္ကို ကာကြယ္ေပးတဲ့ သူရဲေကာင္းေတြရဲ႕ အနစ္နာခံေပးဆပ္မွဳ က်င့္၀တ္ေတြကို မီးေမာင္းထိုးျပတတ္ၾကတယ္။

ဒီလိုကမၻာ့သမိုင္းအဆက္ဆက္က အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒေတြကို ေလ့လာျပီး၊ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ Ignatieff က civic nationalism နဲ႕ ethnic nationalism ဆိုတဲ့ အမ်ိဳးအစားႏွစ္မ်ိဳးကို ခြဲျခားရွင္းျပေဖာ္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ ရွိတဲ့ ျပည္သူလူထုဟာ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ အသားအေရာင္၊ ဘာသာစကား ဆိုတာေတြအေပၚမွာ လံုး၀ခြဲျခားမွဳမရွိေတာ့ပဲ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးမူ၀ါဒ (nation's political creed) အေပၚမွာပဲ တညီတညြတ္တည္း လက္ခံက်င့္သံုး ယံုၾကည္ခ်က္ရွိေနတာကို civic nationalism လို႕ေခၚပါတယ္။ အေနာက္ဥေရာပႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳျဖစ္စဥ္အမ်ားစုမွာ ဒီ civic nationalism ကို အေျခခံတဲ့အတြက္ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳျဖစ္စဥ္ေတြမွာ အခက္အခဲေတြ နည္းပါးခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုေတြမဟုတ္ပဲ အာရွ၊ အာဖရိကႏိုင္ငံေတြမွာက်ေတာ့ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳျဖစ္စဥ္ေတြဟာ ၾကာျမင့္တာေတြ၊ အခက္အခဲေတြအမ်ားၾကီး ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ သူတို႕ေတြရဲ႕ nationalism က မ်ားေသာအားျဖင့္ ethnic nationalism ေပၚမွာ အေျခခံတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပါပဲ။

ethnic nationalism ကက်ေတာ့ လူတဦးခ်င္းရဲ႕ ရင္းႏွီးဆက္ႏြယ္မွဳေတြဟာ inherited ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာတရားေပၚမွာ အေျခခံပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတာျဖစ္လာျပီးမွ ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္း စည္းလံုးညီညြတ္မွဳမဟုတ္ပဲ၊ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္မွဳဆိုတာကို လူမ်ိဳးစုအခ်င္းခ်င္း နားလည္မွဳတည္ေဆာက္ျပီးမွ ႏိုင္ငံေတာ္ဆိုတာ ျဖစ္တည္လာတယ္ဆိုတဲ့ အယူအဆျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုအယူအဆအေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြအတြက္က တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရး၊ တန္းတူညီမွ်ေရးဆိုတဲ့ အခ်က္ေတြအေပၚမွာ နားလည္မွဳတည္ေဆာက္ျပီးမွ ႏိုင္ငံေတာ္ျဖစ္တည္မွဳရွိရပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ရင္က်ေတာ့ ethnic antagonism ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာရင္ လူမ်ိဳးအခ်င္းခ်င္းခြဲျခားဆက္ဆံမွဳ (discrimination) ေတြ၊ ျပည္တြင္းစစ္ (Civil Wars) ေတြျဖစ္လာေတာ့တာပါပဲ။ အဆိုးဆံုးအေနနဲ႕ လူမ်ိဳးတုန္းသတ္ျဖတ္မွဳ (Genocide) ေတြအထိ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီအခါမ်ိဳးေတြမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ အခန္းက႑ျမွင့္တင္မွဳေတြ ျဖစ္လာရာက စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေတြ ဆက္တိုက္ထြန္းကားလာျပန္ပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ပ႗ိပကၡေတြမွာ state formation conflict (ႏိုင္ငံေတာ္တည္ေထာင္မွဳဆိုင္ရာ ပ႗ိပကၡ) ဟာ ေျဖရွင္းရအခက္ဆံုးနဲ႕ အရွည္ၾကာဆံုး ပ႗ိပကၡပံုစံတမ်ိဳးျဖစ္တယ္လို႕ ပညာရွင္ေတြက သံုးသပ္ေျပာဆိုၾကတာျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးသိပၸံဘာသာရပ္ဟာ ဒီျပႆနာေတြကို နားလည္မွဳရွိေစဖို႕နဲ႕ ျပႆနာေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြကို consociational democracy ဆိုတဲ့ အိုင္ဒီယာနဲ႕ ေဖာ္ျပလမ္းညႊန္ေပးပါတယ္။

Consociational Democracy

Consociational Democracy ဆိုတာက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား စုေပါင္းေနထိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႕ အျခားေသာ ယဥ္ေက်းမွဴဓေလ့ထံုးစံ ကြဲျပားျခားနားမွဳရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ ႏိုင္ငံေရးလူ႕အဖြဲ႕အစည္းတရပ္ ထူေထာင္တဲ့အခါ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ ျပႆနာေတြကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြကို ရွာေဖြအေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ political arrangement တခုပါ။ ဒီသေဘာတရားဟာ လူမ်ိဳး၊ စာေပ၊ ကိုးကြယ္မွဳနဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္ေတြမွာ နက္နက္ရွိဳင္းရွိဳင္း ျခားနားမွဳရွိေနတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြအတြက္ သင့္ေလ်ာ္မယ့္ democratic rule ပံုစံကို ေဖာ္ညႊန္းတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ ကြဲျပားေနတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြကို ညွိႏွိဳင္းေစ့စပ္ေပးႏိုင္မယ့္ political institutions ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ဟာ အေရးပါသလို၊ လစ္ဘရယ္ဒီမိုကရက္တစ္ အုပ္ခ်ဳပ္မွဳရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပံုမွာလဲ flexibility ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ အေရးၾကီးတာကေတာ့ ကြဲျပားတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတိုင္းကို ဒီဂရီျမင့္မားတဲ့ ေအာ္တိုေနာ္မီ ေပးအပ္ရမွာပါ။ ဒီလိုလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ အတြင္းစည္းမွာ အေျခခံအားျဖင့္ integration ရွိလာပါမယ္။

တကယ္ေတာ့ ဒီသေဘာတရားဟာ ကြဲျပားျခားနားမွဳ (diversity) ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ political arrangements ေတြ တည္ေဆာက္ခဲ့စဥ္က ေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ သာဓကေတြ အေပၚမွာ အေျခခံျပီး ေပၚေပါက္လာခဲ့တာပါ။ ဥပမာအားျဖင့္- ဘယ္လဂ်ီယံႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ Flemings နဲ႕ Walloonsတို႕အၾကားက ကြဲျပားျခားနားမွဳေတြ၊ ေဟာ္လန္မွာဆိုရင္ အျမစ္တြယ္ေနတဲ့ religious cleverages ေတြ၊ ၾသတၾတီးယားမွာဆိုရင္ anti-clerical socialistsနဲ႕ catholic bourgeoisie တို႕အၾကားက ျပင္းထန္တဲ့ antagonism ေတြစတဲ့ ကြဲျပားျခားနားမွဳေတြျဖစ္ပါတယ္။

Principles and Preconditions

ဒီလိုကြဲျပားျခားနားတဲ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြ စုေပါင္းေနထိုင္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳေတြအတြက္ အသင့္ေလ်ာ္ဆံုးျဖစ္တဲ့ consociational democracy သေဘာတရားမွာ အေျခခံစည္းမ်ဥ္းႏွစ္ခ်က္ ရွိပါတယ္။

ပထမဆံုးလိုအပ္တဲ့ အေျခခံစည္းမ်ဥ္းကေတာ့ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံမွာရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအျမင္နဲ႕ အေတြးအေခၚအမ်ားစုကို ျခံဳငံုဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ပါ၀ါရွယ္ယာအဖြဲ႕အစည္း (executive power-sharing institutions) (သို႕မဟုတ္) ညႊန္႕ေပါင္းအဖြဲ႕အစည္း (grand coalition institutions) ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယလိုအပ္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းကေတာ့ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုအားလံုးအတြက္ autonomy ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ရာမွာ လူဦးေရ အေပၚမွာ မူတည္တြက္ခ်က္ျပီး public offices ေတြကို ခြဲေ၀ရပါမယ္။ propotionality အေပၚ အေျခခံရမွာျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္မ်ားက ဒီလိုအေျခခံစည္းမ်ဥ္းေတြအျပင္ multi-ethnic political system ေတြအတြက္ အသံုး၀င္လွတဲ့ preconditions ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေရးသားခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ လူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ က်င့္သံုးေနတဲ့ လူမ်ိဳးစုတခု မရွိဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြ စုေပါင္းေနထိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံတရပ္မွာ လူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒ က်င့္သံုးတဲ့ လူမ်ိဳးစုတခုရွိေနရင္၊ ဒါမွမဟုတ္ ဒီ၀ါဒကို အားေပးေနတဲ့ ႏိုင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေ၇းစနစ္တရပ္ရွိေနရင္ ဒီႏိုင္ငံက ျပည္သူေတြဟာ ျပည္တြင္းစစ္ရဲ႕ သားေကာင္ေတြ ျဖစ္ရတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုအျဖစ္ေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ဖို႕ အေကာင္းဆံုးစနစ္တခုကေတာ့ ဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ပါပဲ။ ဒီစနစ္မေပၚေပါက္ႏိုင္သေရြ႕ ပ႗ိပကၡေတြဟာ မေျပလည္ႏိုင္ပါဘူး။ စစ္ေရးအင္အား၊ စီးပြားေရးအင္အား ခ်ိန္ခႊင္လွ်ာမညီခ်ိန္မွာ ေခတၱငုပ္လွ်ိဳးေနခဲ့ရင္ေတာင္ မီးပြားေတြဟာ မျငိမ္းတာေၾကာင့္ မီးေတာက္ေတြအျဖစ္ အခ်ိန္မေရြး ျပန္ေပၚလာႏိုင္ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္တခ်က္ကေတာ့ လူမွဳစီးပြားကြာဟမွဳ (socio-economic inequality) ေတြျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ိဳးစုေတြအၾကားမွာ ဒီလိုကြာဟမွဳေတြ သိပ္ၾကီးေနရင္ ႏိုင္ငံတခုလံုးရဲ႕ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွဳေတြကို ထိခိုက္ေစေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေဒသတခုခ်င္းစီအလိုက္ စီးပြားေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွဳပေရာဂ်က္ေတြ ခ်မွတ္ေရးဆြဲေပးဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရးဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မွဳေတြဟာ ဒီမိုကေရစီအသြင္ ကူးေျပာင္းမွဳေတြအတြက္ အထူးပဲအေရးၾကီးလွတဲ့ explanatory factors ေတြျဖစ္တာေၾကာင့္ အထူးအာရံုစိုက္ျပီး စနစ္တက် ျပဳလုပ္ရမွာပါ။

တျခားအေရးၾကီးတဲ့ geographical compactness ေတြ၊ political accomodation ဆိုင္ရာ ယဥ္ေက်းမွဳအစဥ္အလာစတဲ့ အခ်က္ေတြရွိေနေသးေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးက်မ္းတခုမဟုတ္တဲ့အတြက္ အေသးစိတ္မေဖာ္ျပေတာ့ပါဘူး။

နိဂံုး

အခုဒီေဆာင္းပါးဟာ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳနဲ႕ တိုင္းရင္းသားေရးရာေတြမွာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႕လိုအပ္လွတဲ့ consociational democracy သေဘာတရားကို conceptual approach နဲ႕ ေရးသားေဖာ္ျပထားတာသာျဖစ္ပါတယ္။ case-study approach မဟုတ္တဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံခ်င္းအလိုက္ ဥပမာေတြကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ Peter Ferdinand ကေတာ့ ဒီအေျခခံသေဘာတရားေတြကို အသံုးျပဳျပီး Czechoslovakia နဲ႕ Yugoslavia တို႕ရဲ႕ စစ္ေအးတိုက္ပြဲျပီးစကာလ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းမွဳမ်ားရဲ႕ အေျခအေနေတြ၊ ေအာင္ျမင္မွဳမရရွိပဲ ျပိဳကြဲခဲ့ရျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းေတြ၊ အားနည္းခ်က္၊ လိုအပ္ခ်က္ေတြကို ေလ့လာေဖာ္ထုတ္ထားခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပညာရွင္ V. Bogdanor ကလဲ multi-ethnic context အတြက္ consociational democracy အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို အေသးစိတ္ေရးသားျပဳစုထားခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီသေဘာတရားေတြဟာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ား စုေပါင္းေနထိုင္ျပီး၊ ျပည္တြင္းစစ္မီးအမ်ိဳးမ်ိဳး ေတာက္ေလာင္မွဳေတြ၊ ေတာ္လွန္ေရးအသြင္မ်ိဳးစံုေတြ၊ အာဏာရွင္စနစ္ရဲ႕ လူမ်ိဳးၾကီး၀ါဒက်င့္သံုးမွဳေတြ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္လဲ တစံုတရာ အက်ိဳးျပဳႏိုင္မယ္ ယူဆျပီး၊ ဗဟုသုတအေနနဲ႕သာ တင္ျပေရးသားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသံုးသပ္ခ်က္စာတမ္းမဟုတ္ပါ။ ဒီသေဘာတရားေတြအေပၚ အေျခခံျပီး၊ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေပၚ သံုးသပ္ခ်က္သုေတသနမ်ား ဆက္လက္ျပဳလုပ္ၾကမယ္ဆိုရင္ အက်ိဳးရွိေစႏိုင္မယ့္ သေဘာတရားေတြလို႕ေတာ့ ေတြးထင္မိပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၁၀၊ ၁၊ ၂၀၀၉)

ရည္ညႊန္းကိုးကား

Anderson, B. (1991) Imagined Communities, 2^nd edition, Verso, London

Bogdanor, V. (ed.) (1991) The Blackwell Encyclopaedia of Political Science, Blackwell, Oxford

Ferdinand, P. (1997) 'Nationalism, Community and democratic transition in Czechoslovakia and Yugoslavia” in Potter, D., GoldBlatt, D. (eds) Democratization,Polity Press, Cambridge

အျပည့္အစံုဖတ္ခ်င္ရင္..>>>

ျပန္ေခါက္ထားခဲ့ပါ..>>>