လူထုေတာ္လွန္ေရး- အဂၤါေျခာက္ရပ္၊ စစ္မ်က္ႏွာငါးသြယ္
(အပိုင္း-၂)
(၂) ေတာ္လွန္ေရးအေျခအေန
လူထုေတာ္လွန္ေရး၏ ဒုတိယေျမာက္ အဂၤါရပ္မွာ ေတာ္လွန္ေရးအေျခအေနျဖစ္သည္။ ေတာ္လွန္ေရးအေျခအေနတရပ္သည္ အလိုအေလ်ာက္ ေပၚေပါက္လာျခင္းကား မဟုတ္။ ေပၚေပါက္လာေစႏိုင္သည့္ အေျခခံအေၾကာင္းတရားမ်ားရွိေပသည္။
ပထမဆံုးအေၾကာင္းတရားမွာ ႏိုင္ငံေရးအရျဖစ္ေစ၊ ဘာသာေရးအရျဖစ္ေစ အခြင့္အေရးမ်ား ဆံုးရွံဳးျခင္းႏွင့္ လူထု၏ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ား ျမင့္မားလာျခင္းျဖစ္သည္။ အကယ္၍ လူထုသည္ ၄င္းတို႕၏ ဘ၀အေျခအေနတိုးတက္ျမင့္မားႏိုင္မွဳ အခြင့္အေရးမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးစနစ္မွွ ကန္႕သတ္ထိန္းခ်ဳပ္ထားသည္ကို ေတြ႕ျမင္လာပါက၊ စနစ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ တစံုတရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳလိုအပ္သည္ကို သိျမင္လာပါက ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ေစႏိုင္သည့္ အေျခအေနတရပ္ ေပၚေပါက္ေနျပီဟု သတ္မွတ္ႏိုင္ေပသည္။ သို႕ျဖစ္ရာ မိမိတို႕၏ ရပိုင္ခြင့္မ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးစနစ္မွားယြင္းမွဳေၾကာင့္ ဆံုးရွံဳးေနရေၾကာင္းကို လူထုမွ သိျမင္လာေစရန္ မီးးေမာင္းထိုးျပရန္ လိုအပ္လွေလသည္။
ဒုတိယအေၾကာင္းတရားမွာကား လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွ ပ႗ိပကၡမ်ားျဖစ္သည္။ အဆိုပါပ႗ိပကၡမ်ားသည္ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား တိုးခ်ဲ႕ဖြဲ႕စည္းလာႏိုင္ေစရန္ အခြင့္အလမ္းမ်ားစြာကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္။ ဥပမာ- အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားသည္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းတြင္ လူမ်ိဳးေရးအရျဖစ္ေစ၊ ဘာသာေရးအရျဖစ္္ေစ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေနမွဳမ်ား ျပဳလုပ္ေနပါက ဖိႏွိပ္ခံရသူမ်ားဘက္မွ ရပ္တည္၍၊ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားအား ေတာ္လွန္ႏိုင္မည့္ အင္အားစုမ်ား တိုးခ်ဲ့ဖြဲ႕စည္းႏိုင္ေပသည္။
တတိယအေၾကာင္းတရားမွာကား အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ ထိေရာက္မွဳအားနည္းျခင္း၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမွဳမ်ား မ်ားျပားျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ စီီးပြားေရးႏွင့္ လူသား အရင္းအျမစ္မ်ားအား လြဲမွားစြာအသံုးျပဳေနျခင္းတို႕ျဖစ္သည္။ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမွဳမ်ား၊ အရင္းအျမစ္မ်ားအား လြဲမွားစြာ အသံုးျပဳမွဳမ်ားသည္ ရိုးသားမွဳ၊ အမ်ားအက်ိဳးေဆာင္ရြက္မွဳအေပၚတြင္ အေျခခံေသာ လူ႕ဂုဏ္သိကၡာႏွင့္ လူ႕စြမ္းအားမ်ားကို ပ်က္ယြင္းေစႏိုင္သျဖင့္ အာဏာရွင္အစိုးရမ်ားသည္ လူထု၏ အက်င့္စာရိတၱႏွင့္စြမ္းအားမ်ားကို လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမွဳအားေပးျခင္း၊ အမွန္တရား ဘက္တြင္ရပ္တည္ပါက ျပစ္ဒဏ္ေပးျခင္း စသည္တို႕ျဖင့္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို ဖ်က္ဆီးကာ အာဏာျမဲရန္ ၾကံေဆာင္ေလ့ရွိၾကသည္။ ထိုအခ်က္ကို လူထုမွ သိျမင္နားလည္လာေစရန္ မီးေမာင္းထိုး၍၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းကို ကာကြယ္ရန္ စည္းရံုးလွံဳ႕ေဆာ္ရမည္။
စတုတၳအေၾကာင္းတရားမွာကား ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမွဳ မျပဳလုပ္ႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္။ အဆိုပါအေျခအေနတရပ္ ျဖစ္ပြားလာပါက ေတာ္လွန္ေရးစည္္းရံုးလွံဳ႕ေဆာ္သူမ်ားမွ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္စတင္လာေစရန္ ဦးေဆာင္ဖန္တီးေပးရမည္ျဖစ္သည္။ ယင္းအတြက္ တတိယအဂၤါရပ္ျဖစ္ေသာ မွန္ကန္ေသာဦးေဆာင္မွဳႏွင့္ ဦးေဆာင္အဖြဲ႕အစည္းရွိရန္ လိုအပ္လွသည္။ ထိုသို႕မရွိပဲ အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစိုးရမွ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမွဳအနည္းငယ္ျပဳလုပ္ျပီး၊ political control ျပန္လည္ရရွိရန္ လုပ္ေဆာင္သြားပါက ေတာ္လွန္ေရးေႏွာင့္ေႏွး ၾကန္႕ၾကာမွဳမ်ား ျဖစ္ပြားေစႏိုင္သည္။
(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)
ခင္မမမ်ိဳး (၂၁၊ ၉၊ ၂၀၀၈)