အာဏာရွင္စနစ္၊ ဒို႕တာ၀န္ အေရးသံုးပါးႏွင့္ ကၽြႏ္ုပ္တို႔ တာ၀န္ (အပိုင္း - ၁)

နိဒါန္း


ျပည္ေထာင္စု မျပိဳကြဲေရး.............................................................ဒို႕အေရး

တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္မွဳ မျပိဳကြဲေရး.....................................ဒို႕အေရး

အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ တည္တံ့ ခိုင္ျမဲေရး …........................................ဒို႕အေရး


ဆိုတဲ့ စာတမ္းေတြကို ျမိဳ႕အႏွံ႕၊ နယ္အႏွံ႕မွာ ဆိုင္းဘုတ္တင္ထားတာေတြ၊ တိုင္း၊ တပ္မ၊ တပ္ရင္းနဲ႔ အစိုးရဌာနဆိုင္ရာ အသီးသီးမွာ ဆိုင္းဘုတ္တင္ ခ်ိတ္ဆြဲ ထားတာေတြ၊ ရုပ္ျမင္သံၾကား၊ ေရဒီယိုနဲ႔ ေဖ်ာ္ေျဖေရး မီဒီယာေတြမွာ ထည့္သြင္းထားတာေတြကို ကၽြႏု္ပ္တို႔ အားလံုး ေတြ႕ျမင္ေနၾကရပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္မူ၀ါဒျဖစ္တဲ့ ဒီစကားလံုးေတြဟာ အႏွစ္သာရ အေနနဲ႕ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ေကာင္းမြန္ပါတယ္။ သို႔ေပမယ့္ ဒီမူ၀ါဒေတြဟာ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာ သံုးရပ္ျဖစ္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၊ ဥပေဒျပဳအာဏာနဲ႔ တရားစီရင္ေရး အာဏာတို႔မွာ အမွန္တကယ္ က်င့္သံုးေနတဲ့ မူ၀ါဒေတြ ျဖစ္ပါရဲ႕လား။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို ရယူထားတဲ့ အစိုးရအဖြဲ႔နဲ႔ တပ္မေတာ္၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ ဒို႔တာ၀န္အေရးသံုးပါး ဆိုတာကို ဦးထိပ္ထားျပီး အမွန္တကယ္ ေဆာင္ရြက္ေနတာ ျဖစ္ပါရဲ႕လား။


ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ အာဏာရွင္စနစ္

ဒီမိုကေရစီ သေဘာတရားမ်ားအရ အာဏာဟာ ျပည္သူထံမွ သက္ဆင္းရပါတယ္။ ျပည္သူထံမွ မသက္ဆင္းတဲ့ အာဏာဟာ သက္ဆင္းလာတဲ့ အရင္းခံေနရာကိုပဲ အက်ိဳးျပဳျပီး၊ ျပည္သူကို အက်ိဳး မျပဳႏိုင္ပါဘူး။ စစ္အာဏာဟာ အာဏာသိမ္းယူထားတဲ့ စစ္အုပ္စုကိုပဲ အက်ိဳးျပဳပါတယ္။ လူတစုကေန ဆင္းသက္လာတဲ့ အာဏာဟာ လူတစုကိုပဲ အက်ိဳးျပဳပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ သက္ဦးဆံပိုင္ဘုရင္စနစ္၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္နဲ႕ ေရြးေကာက္ခံ အာဏာရွင္စနစ္ (လြတ္လပ္မွဳႏွင့္ တရားမွ်တမွဳ မရွိေသာ အာဏာရွင္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပျပီး အာဏာယူထားေသာ စနစ္) စတဲ့ စနစ္ဆိုးေတြကို ကမၻာတ၀ွမ္းမွာ ဆန္႕က်င္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာသံုးရပ္ျဖစ္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၊ ဥပေဒျပဳ အာဏာနဲ႕ တရားစီရင္ေရး အာဏာတို႕မွာ သိသာထင္ရွားေသာ အာဏာအပိုင္းအျခား (separation of powers) ရွိျခင္းဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒရဲ႕ ကြန္စတီးက်ဴးရွင္းဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္း တရပ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို တဦးတေယာက္၊ တစု၊ တဖြဲ႕က ထိန္းခ်ဳပ္ထားျခင္း မရွိေစေရးအတြက္ အာဏာအပိုင္းအျခား ဆိုတဲ့ စည္းမ်ဥ္း ေပၚထြက္လာခဲ့တာ ျဖစ္ျပီး၊ ကမၻာ့ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံအမ်ားစုမ်ား က်င့္သံုးေနၾကပါတယ္။

အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာဟာ အစိုးရအဖြဲ႕နဲ႕ တပ္မေတာ္၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕ စတာေတြနဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရတဲ့ ပါတီဟာ အစိုးရအဖြဲ႕ကို ဦးေဆာင္ဖြဲ႕စည္း ရမွာ ျဖစ္ျပီး၊ အစိုးရအဖြဲ႕ဟာ အစိုးရမူ၀ါဒမ်ား ခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ရပါတယ္။ တပ္မေတာ္ကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးတာ၀န္၊ ရဲတပ္ဖြဲ႕ကေတာ့ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး တာ၀န္ေတြကို ထမ္းေဆာင္ျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ ရပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႕ဟာ ျပည္သူလူထုက ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ထားတဲ့ အမတ္မ်ား ပါ၀င္တဲ့ ပါလီမန္ (လႊတ္ေတာ္) ကို တာ၀န္ခံမွဳ ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ သက္ဆိုင္ရာ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒေပၚမွာ မူတည္ျပီး ပါလီမန္ ပါ၀င္မွဳႏွင့္ ဖြဲ႕စည္းမွဳ သ႑ာန္ေတြ ကြဲျပားပါတယ္။ ဥပေဒျပဳအာဏာဟာ ပါလီမန္အမတ္မ်ားနဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ပါလီမန္ အမတ္မ်ားကို တရားဥပေဒျပဳသူမ်ား (law-makers) ေတြလို႔ သတ္မွတ္ၾက ပါတယ္။ တရားစီရင္ေရးအာဏာကေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံရဲ႕ တရားရံုးအဆင့္ဆင့္က တရားသူၾကီးမ်ားနဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ တရားသူၾကီးမ်ားဟာ ပါလီမန္က ခ်မွတ္လိုက္တဲ့ အက္ဥပေဒမ်ားအတိုင္း တရားစီရင္ေရးမွာ က်င့္သံုးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တရားစီရင္ေရးအာဏာဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာနဲ႕ ေရာေထြးျခင္း မရွိရပါဘူး။ တရားသူၾကီးမ်ားဟာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ဘက္လိုက္မွဳေတြ၊ အဖြဲ႕အစည္းေရးနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ဘက္လိုက္မွဳေတြ၊ အဂတိ လိုက္စားမွဳေတြက ကင္းေ၀းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ ရယူထားတဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕က တရားသူၾကီးမ်ားကို အသံုးျပဳျပီး ႏိုင္ငံေရးယံုၾကည္ခ်က္၊ အေတြးအေခၚ မတူသူမ်ားကို ျပစ္ဒဏ္ေပးဖို႕ အသံုးခ်ခြင့္ မရွိပါဘူး။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တိုင္းတပါးသားေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တဲ့ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ့စနစ္နဲ႕ ဖက္ဆစ္ စနစ္ေတြကို ဖယ္ရွားလိုက္ရင္ သက္ဦးဆံပိုင္ ဘုရင္စနစ္ နဲ႔ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ေတြကသာ ကာလအတန္ၾကာ ၾကီးစိုးခဲ့တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရးရျပီးစ ပါလီမန္စနစ္က်င့္သံုးတဲ့ ကာလမွာကလဲ အာဏာ လုပြဲေတြနဲ႔ စစ္မက္ေတြ ျဖစ္ေနခဲ့တာေၾကာင့္ အာဏာအပိုင္းအျခား တိတိပပ မရွိခဲ့ပါဘူး။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာနဲ႔ ဥပေဒျပဳအာဏာ၊ တရားစီရင္ေရးအာဏာ တို႕အၾကားမွာ ေရာေထြးမွဳေတြ၊ တရားစီရင္ေရးမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ ဘက္လိုက္မွဳေတြ၊ အဂတိလိုက္စားမွဳေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။

သက္ဦးဆံပိုင္ဘုရင္စနစ္မွာ အာဏာက ျပည္သူက သက္ဆင္းတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာဟာ မင္းရိုးမင္းႏြယ္က ဆင္းသက္မွဳ၊ စစ္ပြဲမွာ အႏိုင္ရသူ စစ္ဘုရင္က တိုင္းျပည္အုပ္ခ်ဳပ္မွဳ စတာေတြကေန သက္ဆင္းလာပါတယ္။ ဥပေဒျပဳ အာဏာကလဲ ဘုရင္က ခန္႕အပ္မွဳေပၚမွာပဲ မူတည္ျပီး၊ ျပည္သူကို ကိုယ္စားျပဳျခင္း မရွိခဲ့ပါ။ တရားစီရင္ေရး အာဏာကလဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာကေန ထပ္မံသက္ဆင္းလာပါတယ္။

(၁၉၆၂) ခုႏွစ္၊ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အာဏာသိမ္းျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ၊ ဥပေဒျပဳအာဏာနဲ႕ တရားစီရင္ေရး အာဏာ သံုးရပ္စလံုးဟာ ဗိုလ္ေန၀င္းနဲ႕ အေပါင္းအပါ စစ္အုပ္စုကေနပဲ သက္ဆင္းလာပါေတာ့တယ္။ မဆလ ပါတီ လက္ထက္မွာလဲ အာဏာ သံုးရပ္စလံုးဟာ ဗိုလ္ေန၀င္း စစ္အုပ္စုက ဦးစီးတဲ့ တပါတီအာဏာရွင္စနစ္ ကေနပဲ သက္ဆင္းလာခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၈၈) စစ္အာဏာသိမ္းပြဲ အျပီးမွာလဲ အာဏာသံုးရပ္ဟာ စစ္အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ န၀တ၊ နအဖ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ကေနပဲ သက္ဆင္းလာပါတယ္။

ဒီလိုနဲ႕ နအဖက အမ်ိဳးသားညီလာခံ ေခၚယူျပီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ မူၾကမ္းကို ေရးဆြဲခဲ့ပါတယ္။ ဒီမူၾကမ္းကို (၂၀၀၈) ခုႏွစ္မွာ ျပည္သူ႕ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပျပီး၊ အတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ (၂၀၁၀) ခုႏွစ္မွာေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပျပီး၊ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရတဲ့ ၾကံ့ဖြတ္ပါတီက အစိုးရ ဦးေဆာင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီအစိုးရအဖြဲ႕ကို နအဖ စစ္အာဏာရွင္ ေဟာင္း ဗိုလ္သိန္းစိန္ကဦးေဆာင္ျပီး အရပ္သား အစိုးရလို႕ ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။ ဒီၤမိုကေရစီ စနစ္ အသြင္ကူးေျပာင္းမွဳလို႕ ဆိုခဲ့ပါတယ္။

သို႕ေပမယ့္ ဒီမိုကေရစနစ္မွာ အေရးပါတဲ့ အာဏာအပိုင္းအျခား (separation of powers) ကေတာ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒရဲ႕ constitutional principle မျဖစ္ခဲ့သလို၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးစနစ္မွာလဲ အာဏာအပိုင္းအျခား အသြင္သ႑ာန္ေတြ မရွိေနပါဘူး။ ဗိုလ္သိန္းစိန္ ဦးေဆာင္ ၾကံ့ဖြတ္ပါတီကို အႏိုင္ရရွိေစခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကလဲ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။

လူထုကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ဒီမိုကေရစီ (Representative Democracy) စနစ္ အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြဟာ လုံေလာက္တ့ဲ အေျခအေန (sufficient condition) မဟုတ္ရင္ေတာင္ လိုအပ္တ့ဲအေျခအေန (necessary condition) တခုျဖစ္ပါတယ္။ စစ္မွန္ေသာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေဆာင္ဖို႕အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြဟာ စစ္မွန္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္ဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲတခုရဲ႕ စစ္မွန္ျခင္း၊ အတုအေယာင္ ျဖစ္ျခင္းေတြဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပျပဳလုပ္ပံု ေပၚမွာ မူတည္ေနတာေၾကာင့္ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုတဲ့ စကားလံုးကို အသံုးျပဳျပီး သတ္မွတ္ တိုင္းတာၾကပါတယ္။

လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုတာမွာ electoral process ကို တန္းတူညီမွ် အားလံုးပါ၀င္ခြင့္ ရွိမွဳ၊ မဲလံုျခံဳမွဳ နဲ႕ လြတ္လပ္စြာ မဲေပးခြင့္ စတာေတြနဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။ မဲခိုးမွဳေတြ၊ မဲလိမ္မွဳေတြ၊ လြတ္လပ္စြာ မဲေပးခြင့္ မရွိေအာင္ အာဏာရွင္ ဘက္ေတာ္သားေတြက ျခိမ္းေခ်ာက္ ေႏွာင့္ယွက္မွဳေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကေန ေရြးေကာက္ခံ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေတြကို လြတ္လြပ္ လပ္လပ္ ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ခြင့္ မရွိေအာင္ ပိတ္ပင္တားျမစ္မွဳေတြ ရိွေနတ့ဲ ေရြးေကာက္ပဲြကို စစ္မွန္တ့ဲ ေရြးေကာက္ပြဲလို႕ မေခၚဆိုႏိုင္ပါဘူး။ (၂၀၁၀) ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဒီလို အတုအေယာင္ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ သြင္ျပင္၊ လကၡဏာေတြ ရွိေနခဲ့တယ္ဆိုတာ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပေရးေကာ္မရွင္၊ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္မ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အားလံုးက သိျပီး၊ ျမင္ျပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ ရာထူး၊ အာဏာ၊ အေၾကာက္တရား၊ ရွင္သန္ရပ္တည္မွဳ၊ အခ်ိန္အခါ စတာေတြကို ေထာက္ထားျပီး ႏွဳတ္ဆိတ္ေနၾကျခင္းသာ ျဖစ္ပါမယ္။

ဒီအခ်က္ေတြကို ေထာက္မယ္ဆိုရင္ အာဏာဆိုတာ ျပည္သူဆီက အျပည့္အ၀ သက္ဆင္းခဲ့ျခင္း မရွိဘူးဆိုတာ အေသအခ်ာပါပဲ။ တရားဥပေဒျပဳေရး အာဏာ ရရွိထားတဲ့ ပါလီမန္ရဲ႕ ၇၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းမွာ ျပည္သူဆီက အာဏာသက္ဆင္းမွဳ အျပည့္အ၀ မရွိခဲ့သလို၊ ၂၅ ရာခိုင္ႏွဳန္းကေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာကို ေစာင့္ေရွာက္ရမယ့္ တပ္မေတာ္ကေန ေအာ္တိုမက္တစ္ သက္ဆင္းလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာ ရရွိထားတဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕မွာကလဲ ျပည္သူဆီက အာဏာသက္ဆင္းမွဳ အျပည့္အ၀ မရွိခဲ့ပါဘူး။

တရားစီရင္ေရးအာဏာမွာလဲ ႏိုင္ငံေရးအရ ဘက္လိုက္မွဳေတြ ျဖစ္ေစတဲ့ ဥပေဒပုဒ္မေတြကို ျပင္ဆင္သတ္မွတ္ျခင္း၊ ပယ္ဖ်က္ျခင္း မျပဳလုပ္ထားပါဘူး။ စစ္အာဏာသိမ္း အစိုးရ လက္ထက္မွာ ျပဌာန္းထားတဲ့ ဥပေဒေတြကို ဆက္လက္ က်င့္သံုးဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆိုးဆံုးကေတာ့ ဒီအာဏာ သံုးရပ္လံုးကို ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးေကာင္စီက ျပန္လည္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားပါတယ္။ ဒီလို သြင္ျပင္လကၡဏာ ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ရဲ႕ သြင္ျပင္လကၡဏာေတြမဟုတ္ပဲ ေရြးေကာက္ခံ အာဏာရွင္စနစ္ (Electoral authoritarianism) ရဲ႕ သြင္ျပင္လကၡဏာေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ဟာ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ မဟုတ္ပဲ အာဏာရွင္စနစ္ အမ်ိဳးအစား တမ်ိဳး ျဖစ္တဲ့ ေရြးေကာက္ခံ အာဏာရွင္ စနစ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အပိုင္း(၂) ကို ဆက္လက္ တင္ျပပါမည္။

ခင္မမမ်ဳိး