အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျခင္း

" ဒီေန႕တေန႕လံုး အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပတာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ငါစဥ္းစားေနခဲ့တယ္။ လူအမ်ားက ခႏၶာကိုယ္ အေၾကာင္းကို အေျပာ မ်ားၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ မယံုၾကည္ၾကဘူး "
ေဘာ္ဘီဆဲင္ဒ္ (၁၉၈၁ ခုႏွစ္)

(၁၉၈၁) ခုႏွစ္က အိုင္ယာလန္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေထာင္တြင္း အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပပြဲၾကီးဟာ အိုင္ယာလန္ ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းမွာ မွတ္တိုင္ၾကီးတခု ျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီဆႏၵျပပြဲမွာ ရီပတ္ပလင္ကန္ အက်ဥ္းသား ေဘာ္ဘီဆဲင္ဒ္ အပါအ၀င္ အက်ဥ္းသား ဆယ္ဦး ေသဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ဒီအစာငတ္ခံ ဆႏၵျပပြဲနဲ႕ ေထာင္တြင္းတိုက္ပြဲေတြဟာ ျဗိတိသွ်အစိုးရရဲ႕ အက်ဥ္းေထာင္ဆိုင္ရာ မူ၀ါဒေတြ ျပင္ဆင္မွဳကို ဦးတည္ေစခဲ့ျပီး၊ ေျမာက္ပိုင္းအိုင္ယာလန္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနကို ကမၻာကို မီးေထာင္ထိုးျပခဲ့ပါတယ္။ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပပြဲမွာ အဓိက သံုးခဲ့ၾကတဲ့ လက္နက္ကေတာ့ လူ႕ခႏၶာကိုယ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။



လူ႕ခႏၶာကိုယ္ကို လက္နက္အျဖစ္ အသံုးျပဳျခင္း (The body as a weapon) ဆိုတဲ့ သေဘာတရားဟာ ႏိုင္ငံေရးအန္တုမွဳ (political defiance) နဲ႕ လူမွဳေဗဒ (sociology)၊ မႏုႆေဗဒ (anthropology) ဘာသာရပ္ စတာေတြမွာ အေရးၾကီးတဲ့ သေဘာတရားတရပ္ျဖစ္ျပီး၊ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျခင္းကေန အေသခံ ဗံုးခြဲ တိုက္ခိုက္ျခင္းအထိ အက်ံဳး၀င္ပါတယ္။ အေသခံဗံုးခြဲ တိုက္ခိုက္မွဳမွာေတာ့ ျပည္သူလူထု အၾကားမွာ ဗံုးခြဲမွဳေတြက အၾကမ္းဖက္မွဳ (Terrorism) ျဖစ္ျပီး၊ တဘက္ရန္သူရဲ႕ ပစ္မွတ္ကို ေခ်မွဳန္းတာကေတာ့ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး (Armed Struggle) ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီေဆာင္းပါးမွာ ထည့္သြင္းေဆြးေႏြးျခင္း မျပဳပါဘူး။ အၾကမ္းမဖက္ တိုက္ပြဲနည္းနာ တခုျဖစ္တဲ့ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျခင္းကိုပဲ သီးျခားေဆြးေႏြးတင္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။



အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျခင္း အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မ်ား

အိုင္စီအာစီလို႕ လူသိမ်ားၾကတဲ့ International Committee of the Red Cross က Hern´an Reyes ဆိုသူက အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျခင္းမွာ အစာျဖတ္ေတာက္ျခင္း၊ မိမိသေဘာဆႏၵျဖင့္ ျပဳလုပ္ျခင္းနဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ ေဖာ္ျပျခင္းဆိုတဲ့ အပိုင္း (၃) ပိုင္း ပါ၀င္တယ္လို႕ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕အဆိုအရ အက်ဥ္းေထာင္မွာ အစားအစာ မစားသူမ်ားမွာ အစားအစာကို ျငင္းဆန္သူမ်ား (food refuser)မ်ား နဲ႕ အမွန္တကယ္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပသူမ်ား (real hunger strikers) ဆိုျပီး ႏွစ္မ်ိဳးကြဲျပားပါတယ္။

အစားအစာကို ျငင္းဆန္သူမ်ားမွာ အေျခအေန အေၾကာင္းတစံုတရာေၾကာင့္ ရုတ္ျခည္း ျငင္းဆန္သူမ်ားနဲ႕ အစားအစာကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ျငင္းဆန္သူမ်ားဆိုျပီး ႏွစ္မ်ိဳး ထပ္ကြဲပါတယ္။ အက်ဥ္းေထာင္ရဲ႕ အစားအစာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ ေထာင္၀န္ထမ္းဆက္ဆံေရးေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ၊ တစံုတရာ စိတ္ရွဳပ္ေထြးမွဳမ်ားနဲ႕ ေဒါသစိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္ေစ အစားအစာကို ရုတ္ျခည္းျငင္းဆန္ လိုက္သူေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီလို အက်ဥ္းသားေတြဆီမွာ ရည္ရြယ္ခ်က္ တစံုတရာ မရွိတာေၾကာင့္ ဆာေလာင္မွဳေၾကာင့္ျဖစ္ေစ၊ အေျခအေနတခုေၾကာင့္ ျဖစ္ေစ အလြယ္တကူ အစာျပန္စားသြားေလ့ ရွိပါတယ္။

ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ ေထာင္ထဲမွာ အျမန္ေသဆံုးသြားရင္လဲ ေသဆံုးသြားပါေစ သေဘာထားျပီး၊ ဘ၀ကို အရွံဳးေပးစိတ္နဲ႕ အစားအစာကို ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ျငင္းဆန္တာျဖစ္ပါတယ္။ ေရာဂါဘယ ခံစားရသူမ်ားနဲ႕ ဘ၀မွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေပ်ာက္ေနသူမ်ားမွာ ဒီလို ျငင္းဆန္မွဳေတြ ရွိလာတတ္ပါတယ္။ ဒီလို အစားအစာကို ျငင္းဆန္သူမ်ားမွာ တစံုတရာ ႏိုင္ငံေရး ဖိအားကို အသံုးျပဳမွဳ မရွိပါဘူး။ တခ်ိန္တည္းမွာ အမ်ားအျပားရွိႏိုင္ေပမယ့္ တဦးခ်င္းသီးျခား ျငင္းဆန္မွဳေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာပိုင္မ်ားနဲ႕ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မွဳသ႑ာန္၊ တိုက္ပြဲသ႑ာန္ မပါ၀င္ပါဘူး။ အုပ္စုဖြဲ႕မွဳ မရွိပါဘူး။

အမွန္တကယ္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပသူမ်ားမွာလဲ ေနာက္ဆံုးအဆင့္ ေသဆံုးဖို႕အထိ ရည္ရြယ္သူမ်ား ရွိသလို၊ တိုက္ပြဲေရခ်ိန္ေပၚ မူတည္ျပီး အတိုးအေလွ်ာ့ လုပ္သူမ်ား ဆိုျပီး ႏွစ္မ်ိဳးထပ္ ကြဲျပားပါတယ္။ ဘယ္လိုကြဲျပားမွဳေတြ ရွိေပမယ့္ အမွန္တကယ္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပသူမ်ားမွာ ႏိုင္ငံေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိပါတယ္။ အက်ဥ္းသားအခြင့္အေရး အျပည့္အ၀ ရရွိေရး၊ ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပမ္းမွုမ်ား ေလွ်ာ့ခ်ေရး၊ အက်ဥ္းေထာင္ မတရားမွုမ်ား ေဖာ္ထုတ္ေရး စတာေတြကေန ႏိုင္ငံေရးေတာင္းဆိုခ်က္စသည္အထိ ရည္ရြယ္ခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိႏိုင္ပါတယ္။ အမွန္တကယ္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပသူမ်ားဟာ တစံုတရာ ႏိုင္ငံေရး ဖိအားကို အုပ္စုလိုက္ အသံုးျပဳၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပသူမ်ားဆိုင္ရာ ေၾကျငာစာတမ္း (Declaration on Hunger Strikers – Declaration of Malta) မွာေတာ့ World Medical Association က အစာငတ္ခံဆႏၵျပသူဆိုတာ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပမယ္လို႕ မိမိကုိယ္ပိုင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႕ ဆံုးျဖတ္ျပီး၊ အစားအစာကို အခ်ိန္အတိုင္းအတာတခုအထိ ျငင္းဆန္တဲ့ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အရ က်န္းမာသူမ်ားလို႕ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုထားခဲ့ပါတယ္။ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပသူမ်ားရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်မွတ္ႏိုင္ျခင္းစြမ္းရည္ (decision-making capacity) ကို ဒီဖြင့္ဆိုခ်က္က အဓိက မီးေမာင္းထိုးျပထားခဲ့ပါတယ္။

တုန္႕႔ျပန္မွဳမ်ားႏွင့္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားေလ့ရွိေသာ အခ်က္အလက္မ်ား

အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျခင္းနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းေၾကာင္းေတြက ကမၻာမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ရွိခဲ့ျပီး၊ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပမွဳကို သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံ အစိုးရေတြက တုန္႕ျပန္မွဳေတြက ရွဳျမင္သံုးသပ္ပံုေပၚ မူတည္ျပီး အမ်ိဳးမ်ိဳးကြဲျပားပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ အက်ဥ္းေထာင္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပမွဳနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး သံုးသပ္ေလ့ရွိတဲ့ ရွဳေထာင့္ေတြကေတာ့ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပသူမ်ားဆီမွာ political expression ကို ေဖာ္ထုတ္ရန္ အခြင့္အေရးရွိသလား ဆိုတာနဲ႕ ပတ္သက္ပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီ ေထာင္ေတြမွာေတာ့ ဒီအခြင့္အေရးကို အသိအမွတ္ျပဳျပီး ညွိႏွိဳင္းမွဳေတြ ရွိေပမယ့္၊ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံေတြ မွာေတာ့ ဒီအခြင့္အေရးကို အသိအမွတ္မျပဳပဲ အတင္းအၾကပ္ အစာေကၽြးတာ၊ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ တာေတြနဲ႕ တိုက္ပိတ္ျပစ္ဒဏ္ေပးတာေတြ လုပ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျခင္းရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြဟာ ႏိုင္ငံနဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အက်ိဳးျပဳ မူ၀ါဒေတြနဲ႕ ကိုက္ညီမွဳ ရွိသလား၊ တရား၀င္မွဳ ရွိေစသလား ဆိုတဲ့ အခ်က္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

တခါတရံမွာ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပသူေတြဘက္က အဖ်က္မူ၀ါဒေတြ ျဖစ္ေနတတ္ျပီး၊ တခါတရံမွာေတာ့ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပသူေတြက ႏိုင္ငံနဲ႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အက်ိဳးျပဳေရးကို လုပ္ေဆာင္ေနသူမ်ား ျဖစ္ျပီး၊ အာဏာပိုင္ေတြက ႏိုင္ငံကို ဖ်က္ဆီးေနသူမ်ားလဲ ျဖစ္ေနတတ္ျပန္ပါတယ္။ အမွန္အမွားကေတာ့ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးစနစ္၊ အစိုးရအဖြဲ႕ရဲ႕ တရား၀င္မွဳ (legitimacy)၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး စတာေတြေပၚမွာပဲ မူတည္ပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပသူမ်ားဟာ အေသခံဖို႕အထိ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိမရွိနဲ႕ အေသခံလိုက္တဲ့အခါ ႏိုင္ငံေရးအရ အေျခအေန မည္၍ မည္မွ် ျဖစ္သြားႏိုင္ျခင္း ရွိမရွိ ဆိုတာေတြနဲ႕ သက္ဆိုင္ပါတယ္။

အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပမွဳေတြမွာ အေျခအေနျပ အခ်က္အလက္ေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျခင္းဟာ တဦးခ်င္းအေနနဲ႕လား၊ အုပ္စုအေနနဲ႕လားဆိုတာကို အေျခအေနေပၚ မူတည္ျပီး တိုက္ပြဲသ႑ာန္ သတ္မွတ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ အုပ္စုဖြဲ႕သ႑ာန္က ဆႏၵျပပြဲရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႕ ခံယူခ်က္ေတြကို ပိုျပီး ထိထိမိမိ မီးေမာင္းထိုးျပႏိုင္ျပီး၊ credibility ကို တိုးျမွင့္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အုပ္စုဖြဲ႕ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျခင္း (collective hunger strikes) ေတြကို အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပသူေတြနဲ႕ အာဏာပိုင္ ႏွစ္ဘက္စလံုးက ေလးေလးနက္နက္ အာရံုစိုက္ၾကပါတယ္။ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျခင္းမွာ ပါ၀င္သူေတြရဲ႕ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ အက်ဥ္းခ်ျခင္းခံရေသာ အမွဳ၊ အစာငတ္ခံဆႏၵျပျခင္းကို အေရးယူမွဳ အေျခအေန စတာေတြကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။

အစာငတ္ခံဆႏၵျပျခင္းဟာ ဥပေဒေရးရာ မူ၀ါဒေတြကို သက္ေရာက္မွဳ ရွိေစပါတယ္။ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျခင္းဟာ စာနယ္ဇင္းနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြရဲ႕ အာရံုစိုက္မွဳကို ခံရတာေၾကာင့္ ဥပေဒေရးရာ မူ၀ါဒေတြရဲ႕ strategic turning point ကို ျဖစ္ပြားေစပါတယ္။ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္ အိုင္ယာလန္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပပြဲမွာ ရီပတ္ပလီကန္ပါတီက ေဘာ္လီဆဲင္ဒ္ဟာ ေျခာက္ဆယ့္ကိုးရက္တိတိ ဆႏၵျပခဲ့ျပီး၊ အျခားရဲေဘာ္ ကိုးေယာက္နဲ႕အတူ က်ဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေရးဟာ ျဗိတိသွ်အစိုးရရဲ႕ အက်ဥ္းေထာင္ ဆိုင္ရာ မူ၀ါဒေတြ ျပင္ဆင္မွဳကို ဦးတည္ေစခဲ့ပါတယ္။ အစာငတ္ခံဆႏၵျပျခင္းနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အျခားအခ်က္ေတြကေတာ့ တဦးခ်င္းေရးရာ အခ်က္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြမွာ အသက္အရြယ္၊ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ ယဥ္ေက်းမွဳ၊ ဓေလ့ထံုးစံ စတာေတြနဲ႕ ဆက္စပ္ပါတယ္။ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က တုန္႕ျပန္မွဳေတြမွာလဲ ဒီတဦးခ်င္းေရးရာ အခ်က္ေတြက လႊမ္းမိုးမွဳ ရွိပါတယ္။

ျမန္မာ့သမိုင္းမွ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျခင္းမ်ား

ျမန္မာ့သမိုင္းမွ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျခင္းမ်ားမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရး ၾကိဳးပမ္းမွဳရဲ႕ ရဲရဲေတာက္ သံဃာ့အာဇာနည္တပါးျဖစ္တဲ့ ဆရာေတာ္ ဦး၀ိစာရရဲ႕ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျခင္းဟာ သမိုင္းေမာ္ကြန္းတြင္ရစ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၂၇ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ (၁) ရက္ေန႕တုန္းက နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရမွ ရာဇသတ္ပုဒ္မ (၁၂၄) (က) အစိုးရအား အၾကည္ညိဳပ်က္ေအာင္ ေဟာေျပာမွဳ နဲ႕ သာယာ၀တီေထာင္မွာ မတရား ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားစဥ္မွာ ဆရာေတာ္ဦး၀ိစာရက သိမ္တခုခုမွာ ဥပုဒ္ျပဳခြင့္ေတာင္းခဲ့ပါတယ္။ ျငင္းဆိုခံခဲ့ရတဲ့ အတြက္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပခဲ့ရာမွာ ရန္ကုန္ေထာင္ကို ေျပာင္းေရႊ႕ခံခဲ့ရျပီး၊ ရက္ေပါင္း ေလးဆယ္အထိ ရန္ကုန္ေထာင္မွာ ဆက္လက္ဆႏၵျပမွဳေၾကာင့္ နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရ အာဏာပိုင္ေတြက ဥပုဒ္ျပဳခြင့္ ျပဳခဲ့ရပါတယ္။

အမွဳစစ္ေဆးျပီး ေထာင္ခ်ခံခဲ့ရတာေၾကာင့္ အင္းစိန္ရံုးကေန ေထာင္ဘူး၀ျပန္အေရာက္မွာ အာဏာပိုင္ေတြက ေထာင္၀တ္စံု နံငယ္ပိုင္းကို လဲလွယ္ေစခဲ့ရာမွာလဲ သကၤန္းမွ လြဲ၍ မည္သည့္အ၀တ္မွ မ၀တ္ႏိုင္လို႕ ဆိုခဲ့တာေၾကာင့္ သကၤန္းဆြဲခၽြတ္ျပီး အ၀တ္ဗလာနဲ႕ တိုက္ပိတ္ခံရျပန္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္ ၁၉၂၇ ခုႏွစ္၊ ေမလ (၈) ရက္ေန႕မွာ ဒုတိယအၾကိမ္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပခဲ့ပါတယ္။ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပစဥ္ကာလေတြမွာ နယ္ခ်ဲ႕လက္ပါးေစေတြက ရိုက္ႏွက္ႏွိပ္စက္ျခင္း၊ ကန္ေက်ာက္ျခင္း၊ စိတ္ေရာဂါသည္မ်ားထားရွိရာေထာင္သို႕ ပို႕ေဆာင္ျခင္း၊ စိတ္ေရာဂါသည္မ်ားႏွင့္ အတူထားရွိျခင္း စတာေတြကို ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ နယ္ခ်ဲ႕အစိုးရ လက္ေလွ်ာက္ျပီး ဆရာေတာ္ကို သကၤန္း၀တ္ခြင့္ ျပန္ေပးခဲ့ရပါတယ္။

မၾကာခင္မွာပဲ သကၤန္းျပန္ခၽြတ္ျပန္တာေၾကာင့္ ဆရာေတာ္က တတိယအၾကိမ္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပတဲ့အတြက္ ေထာင္တြင္းတိုက္ပြဲျပင္းထန္လာတာေၾကာင့္ အိႏၵိယေထာင္သို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ျခင္း ခံခဲ့ရပါတယ္။ ၁၉၂၉ မွာ ရန္ကုန္ေထာင္သို႕ ျပန္လည္ေရာက္ရွိျပီး၊ ေထာင္မွ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ရာမွာ ေထာင္မွလြတ္ေျမာက္ျပီး မၾကာခင္မွာပဲ သံုးခြနယ္၊ ဖရံုကန္ရြာ တရားပြဲမွာ အစိုးရ အၾကည္အညိဳ ပ်က္ေစရန္ ေဟာေျပာမွဳနဲ႕ ထပ္မံ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရပါတယ္။ ရဟန္းေတာ္တို႕ ရသင့္ရထိုက္ေသာ အခြင့္အေရးမ်ားကို ေတာင္းဆိုရာမွာ မရတဲ့အတြက္ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပျပီး ထပ္မံ ေတာင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ အစာငတ္တ္ခံဆႏၵျပရာမွ ရက္ေပါင္း (၁၆၆) ရက္ေျမာက္တဲ့ ၁၉၂၉ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ (၁၉) ရက္ေန႕မွာ ဆရာေတာ္ ဦး၀ိစာရ ပ်ံလြန္ေတာ္မူခဲ့ပါတယ္။ ဆရာေတာ္ေနာက္ဆံုးမိန္႕ၾကားခဲ့တဲ့ လိမ္မာရစ္ၾကပါ ဆိုတဲ့ စကားလံုးဟာ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္းမွဳ အရွိန္ကို ျမွင့္တင္ေပးခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္ စစ္အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး သမိုင္းမွတ္တိုင္မ်ားထဲက ကိုးကိုးကၽြန္းအစာငတ္ခံ ဆႏၵျပတိုက္ပြဲမ်ားဟာလဲ အာဏာရွင္ဆန္႕က်င္ေရး ျပည္သူ႕သူရဲေကာင္း စိတ္ဓာတ္ေတြ မ်ိဳးဆက္သစ္ ေတာ္လွန္ေရး သမားေတြဆီမွာ ပ်ံ႕ႏွံ႕လာေအာင္ စိတ္ဓာတ္အေမြေပးခဲ့ပါတယ္။ ကိုးကိုးကၽြန္း တိုက္ပြဲမ်ားရဲ႕ ပထမဦး ပြဲဦးထြက္ ငါးပိတိုက္ပြဲမွာတုန္းက ေထာင္အာဏာပိုင္မ်ားက ငါးပိပုပ္ေတြကို ေပးျပီး၊ ေပးတာယူ-ေကၽြးတာစား သေဘာမ်ိဳးနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြကို အကဲစမ္း အညႊန္႕ခ်ိဳးခဲ့တာေၾကာင့္ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားကို အစာငတ္ခံ တိုက္ပြဲနဲ႕ တုန္႕ျပန္ခဲ့ရာမွာ အာဏာပိုင္တို႕ လက္ေလွ်ာ့ေပးခဲ့ရပါတယ္။

ရဲနီဦးတင္ျငိမ္း ကိုးကိုးကၽြန္းမွာ ဆံုးပါးသြားတာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္ပြားလာခဲ့တဲ့ ကိုးကိုးကၽြန္း ရက္ေလးဆယ္ တိုက္ပြဲၾကီးဟာလဲ ေတာင္းဆိုခ်က္ (၅) ရပ္နဲ႕အတူ အာဏာပိုင္ေတြကို တုန္လွဳပ္ေစခဲ့ပါတယ္။ ဒီေတာင္းဆိုခ်က္ (၅) ရပ္ကေတာ့ ရဲနီတင္ျငိမ္း အေလာင္း ျပည္မျပန္ပို႕ေပးေရး၊ နာတာရွည္ေရာဂါသည္ (သို႕မဟုတ္) ကၽြန္းမွာ ကုလို႕မရေသာ ေရာဂါသည္မ်ားကို ျပည္မျပန္ပို႕ေပးေရး၊ စည္သြတ္ဗူးအစား အသားစိုေပးေရး၊ တရား၀င္ထုတ္ေ၀ေသာ စာနယ္ဇင္းမ်ား ဖတ္ခြင့္ရရွိေရးနဲ႕ အိမ္ႏွင့္ စာေရးဆက္သြယ္ခြင့္ရရွိေရး စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမေတာင္းဆိုခ်က္ျဖစ္တဲ့ အေလာင္းကိုေတာ့ အာဏာပိုင္မ်ားက အတင္းအဓမၼလုယူျပီး သျဂိဳလ္လိုက္ပါတယ္။ ေနာက္ေတာင္းဆိုခ်က္ (၄) ခ်က္ကိုေတာ့ ရက္ေပါင္း (၄၀) အၾကာမွာ အာဏာပိုင္ေတြဘက္က လိုက္ေလ်ာခဲ့ရပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ေပၚထြက္လာခဲ့တဲ့ (၅၃) ရက္ အစာငတ္ခံတိုက္ပြဲၾကီးကေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးသမား ေတြကို ကိုးကိုးကၽြန္းကို ပို႕ျပီး၊ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ႏိွပ္စက္ျခင္း အေျခခံျဖစ္တဲ့ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ မူ၀ါဒၾကီးကို ဆန္႕က်င္တိုက္ခိုက္ခဲ့တဲ့ သမိုင္းမွတ္တိုင္ၾကီး ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္ထူကိုယ္ထစနစ္ ဖ်က္သိမ္းေပးေရးနဲ႕ ျပည္မေထာင္အခြင့္အေရးမ်ား ကိုးကိုးကၽြန္းမွာလဲ ရရွိေရး ေတာင္းဆိုခ်က္မ်ားနဲ႕ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကရာမွာ အသက္ေပးခဲ့ၾကေသာ ရဲေဘာ္မ်ားရဲ႕ အေလာင္းစင္ေတြေရွ႕က ပိုစတာေတြေပၚ ေထာင္ခဲ့ၾကတဲ့ သူတို႕ေျပာခဲ့တဲ့ စကားေတြမွာ သူတို႕ရဲ႕ ေတာ္လွန္ေရး စိတ္ဓာတ္နဲ႕ ယံုၾကည္ခ်က္ေတြကို ေတာ္လွန္ေရးလမ္းညႊန္သဖြယ္ မီးေမာင္းထိုးျပေနခဲ့ပါတယ္။

ဆံျခည္တမွ်င္ေတာင္မွ ေနာက္မဆုတ္နဲ႕။ ဆက္တိုက္။ (ရဲေဘာ္သိန္းၾကည္)

လယ္သမားဟာ ထယ္ထိုးတဲ့အခါ အငုတ္အျမစ္ပါ မက်န္ေအာင္ထိုးရသလို၊ ရန္သူကိုတိုက္ရာမွာလည္း အငုတ္အျမစ္ မက်န္ေအာင္ တိုက္ရမယ္။ (ရဲေဘာ္အုန္းေမာ္)

ခိုင္မာတဲ့ သႏၷိဌာန္သာရွိရင္ မိုးေအာက္ေျမျပင္မွာ မလုပ္ႏိုင္တာ မရွိဘူး။ (ရဲေဘာ္ခ်စ္ေဆြ)

ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ အလုပ္သမားလူတန္းစားရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာကို ညွိဳးႏြမ္းေအာင္ ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ဘူး။ (ရဲေဘာ္စိန္ခ်င္း)

ရန္သူ႕ႏွလံုးအိမ္တြင္း စိုက္သြင္းထားတဲ့ ဓားေျမွာင္နီ (ရဲေဘာ္ေလးေမာင္)

ျပည္သူ႕သူရဲေကာင္း ရဲေဘာ္ရွစ္ေယာက္ အသက္ေပးခဲ့ရတဲ့ ၅၃ရက္ တိုက္ပြဲမွာလဲ အာဏာပိုင္ေတြက အေလွ်ာ့ေပးခဲ့ရပါတယ္။
နိဂံုး

မဆလ၊ န၀တ၊ နအဖ၊ ဦးသိန္းစိန္ ရုပ္ေသးအစိုးရ စတဲ့ အာဏာရွင္ အဆက္ဆက္တို႕ရဲ႕ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာလဲ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပပြဲေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး၊ အာဏာပိုင္ေတြကို ဆန္႕က်င္အန္တုခဲ့ၾကပါတယ္။ မတရားမွဳဟာ ဥပေဒျဖစ္ေနသေရြ႕၊ အာဏာတည္ေနသေရြ႕၊ ဆန္႕က်င္ေတာ္လွန္သူဆိုတာ ရွိေနစျမဲပါပဲ။ ဒီလို ေတာ္လွန္သူေတြကို အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ၊ တိုက္ေတြထဲမွာ၊ ကၽြန္းေတြမွာ နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႕ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားရင္လဲ ကိုယ္ခႏၶာကိုပဲ ခ်ဳပ္ေႏွာင္လို႕ရေပမယ့္ ေတာ္လွန္စိတ္ကိုေတာ့ ခ်ဳပ္ေႏွာင္လို႕ မရႏိုင္ပါဘူး။ ေတာ္လွန္စိတ္ကို မီးေမာင္းထိုးျပတဲ့ အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပပြဲေတြ၊ ေထာင္တြင္းတိုက္ပြဲေတြဟာ အခ်ဳပ္ခန္း၊ ေထာင္အေဆာင္မ်ား၊ တိုက္မ်ားနဲ႕ ကၽြန္းေတြကေန ေပၚထြက္ခဲ့၊ ေပၚထြက္ဆဲျဖစ္ျပီး၊ အာဏာရွင္စနစ္ အဆံုးမသတ္သေရြ႕ ဆက္လက္ ေပၚထြက္ေနဦးမွာပဲ ျဖစ္ပါေၾကာင္း ေရးသား တင္ျပအပ္ပါတယ္။
ခင္မမမ်ိဳး (၁၆၊ ၆၊ ၂၀၁၁)
ရည္ညႊန္းကိုးကား။ ။

ရန္ကုန္ျပည္သူမ်ား (၂၀၀၈) သံဃာ့အာဇာနည္ ဆရာေတာ္ဦး၀ိစာရ၊ http://burmesepeople.blogspot.com/2008_07_01_archive.html

ရဲေဘာ္ဖိုးသံေခ်ာင္း (၂၀၀၄) ေက်ာင္းသား၊ ေထာင္၊ ေတာ္လွန္ေရးသမား၊ Study Desk Publication, India

BAUMAN, Z. (1992) Survival as social construct. Theory, Culture and Society. 9(1): 1-36.

SANDS, B. (1998) Writings from Prison. Dublin: Mercier Press.

Reyes, H. (1998) Medical and Ethical Aspects of Hunger Strikes in Custody and the Issue of Torture, in Oehmichen, M., 19 MALTREATMENT AND TORTURE, RESEARCH IN LEGAL MEDICINE

World Med. Ass’n, Declaration on Hunger Strikers, Nov. 1991, rev. Oct. 2006, available at
www.wma.net/en/30publications/10policies/h31/index.html

Yuill, C. (2007) The Body As Weapon: Bobby Sands and the Republican Hunger Strikes, Sociological Research Online, Volume 12, Issue 2