COIN အေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

ညေနက အာဖဂန္စစ္မ်က္ႏွာကေန ျပန္လာတဲ့ သူငယ္ခ်င္း မတ္ခ္နဲ႕ စားေသာက္ဆိုင္တခုမွာ dinner အတူစားျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ မေတြ႕ရတာၾကာျပီျဖစ္တဲ့အတြက္ စကားေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာျဖစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး အစံုအလင္ပါပဲ။ စစ္ပြဲက ျပန္လာသူတေယာက္နဲ႕ ဆံုေတြ႕ရင္ စစ္ပြဲစကားေတြဟာ ေျပာျဖစ္ၾကစျမဲမို႕ မတ္ခ္တို႕ရင္ဆိုင္တိုက္ပြဲ၀င္ေနရတဲ့ အာဖဂန္ေတာင္ပိုင္း အေျခစိုက္ တာလီဘန္ေတြအေၾကာင္း ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။


အာဖဂန္ေတာင္ပိုင္းမွာ လွဳပ္ရွားေနတဲ့ တာလီဘန္ေတြဟာ ေဒသခံ ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူ လယ္သမားေတြနဲ႕ သေဘာတူညီမွဳယူျပီး လွဳပ္ရွားေနတာေၾကာင့္ အာဖဂန္သမၼတ Karsai ဦးေဆာင္တဲ့ အစိုးရအဖြဲ႕နဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ တပ္ေပါင္းစုေတြအတြက္ ေခ်မွဳန္းဖို႕ ခက္ခဲတဲ့အေၾကာင္းေတြ မတ္ခ္က ေျပာျပပါတယ္။ သူတို႕ကို ေခ်မွဳန္းေရးက တနည္းပဲရွိတယ္။ တာလီဘန္အုပ္စုနဲ႕ ဒီေတာင္သူလယ္သမားေတြကို ခြဲထုတ္ပစ္ရမယ္။ ဒီေနရာမွာ ခက္ေနတာက ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူေတြဟာ ဘိန္းစိုက္ျပီး အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း ျပဳေနတာျဖစ္တဲ့အတြက္၊ သူတို႕အတြက္ တျခား livelihood မလုပ္ေပးႏိုင္မခ်င္း၊ ေအာင္ျမင္ႏိုင္တဲ့ ဘိန္းအစားထိုးသီးႏွံစိုက္ပ်ိဳးမွဳအေပၚ ေဒသခံေတြ စိတ္ပါ၀င္စားလာေအာင္ မဆြဲေဆာင္ႏိုင္မခ်င္း၊ လူထုနဲ႕ ခြဲထုတ္ေခ်မွဳန္းရမယ္ဆိုတဲ့ နည္းဗ်ဴဟာကို သံုးလို႕ မရေသးေၾကာင္း ေဆြးေႏြးေျပာဆိုျဖစ္ၾကတယ္။ ဒီလိုေျပာၾကရင္း စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ဘြဲ႕ၾကိဳ၊ ဘြဲ႕လြန္သင္တန္းေတြမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ စစ္ဦးစီးတကၠသိုလ္သင္တန္းေတြမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အေရးၾကီး သင္ရိုးညႊန္းတမ္းအျဖစ္ ျပဌာန္းေလ့ရွိတဲ့ စစ္သံုးစကားအေနနဲ႕ဆိုရင္ COIN လို႕ေခၚတဲ့ အေၾကာင္းအရာအေၾကာင္း ဆက္ေျပာျဖစ္ၾကပါတယ္။


COIN ဆိုတာက Counterinsurgency ကို အတိုေကာက္ေခၚတဲ့ စကားျဖစ္ပါတယ္။ counterinsurgency ဆိုတာက insurgency ဆိုတဲ့ ပုန္ကန္ျခားနားမွဳ ကို တုန္႕ျပန္မွဳျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀ရာစုကာလတေလွ်ာက္ ကမၻာတ၀ွမ္းမွာ အေတြးအေခၚ၊ အယူအဆအေပၚ အေျခခံလို႕ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ျပည္ပက်ဴးေက်ာ္မွဳကို တြန္းလွန္မွဳအေပၚ အေျခခံလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ မတရားဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မွဳကို တြန္းလွန္ဖို႕ပဲျဖစ္ျဖစ္ ပုန္ကန္မွဳေတြ အမ်ားအျပား ေပၚေပါက္ခဲ့ပါတယ္။ ျမန္မာစကားမွာ အဓိပၸာယ္မွားယြင္းေနတဲ့ စကားတခုရွိပါတယ္။ “သူခိုးၾကီးရင္ ဓားျပ၊ ဓားျပၾကီးရင္သူပုန္” ဆိုတဲ့စကားပါ။ ဒါက ပုန္ကန္ျခားနားသူေတြျဖစ္တဲ့ သူပုန္ေတြရဲ႕ သိကၡာကို ေစာ္ကားေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။


တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ပုန္ကန္ျခားနားမွဳဆိုတာက လက္ရွိအစိုးရ (သို႕) အာဏာသိမ္းအစိုးရ (သို႕) ျပည္ပက်ဳးေက်ာ္အုပ္ခ်ဳပ္မွဳ စတာေတြကို ဆန္႕က်င္ဖို႕ စနစ္တက်စုဖြဲ႕ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရးလွဳပ္ရွားမွဳကို ေခၚဆိုတာျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ပုန္ကန္ျခားနားမွဳ ျဖစ္လာတဲ့အခါက်ရင္ေတာ့ တရား၀င္အစိုးရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တရားမ၀င္အစိုးရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ျပည္ပအစိုးရပဲျဖစ္ျဖစ္ Counterinsurgency (COIN) ကို ျပဳလုပ္ဆင္ႏႊဲၾကပါတယ္။ ဒီလိုျပဳလုပ္ရာမွာ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ စိတ္ဓာတ္စစ္ဆင္ေရး စတဲ့ စစ္မ်က္ႏွာေပါင္းစံုကို ဖြင့္လွစ္ေဆာင္ရြက္ေလ့ရွိပါတယ္။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ပညာရွင္မ်ားကလဲ COIN ကင္ပိန္းေတြ ေအာင္ျမင္စြာ ဆင္ႏႊဲႏိုင္ဖို႕ လိုအပ္မယ့္ အခ်က္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေရးသားၾကပါတယ္။


ဒီေနရာမွာ strategic theorists မ်ားရဲ႕ အခန္းက႑ကို ထည့္သြင္းေျပာခ်င္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က သူတို႕ေတြကို သီအိုရီသမားေတြ၊ စာအုပ္ထဲက စာေတြဖတ္ျပီး၊ လက္ေတြ႕နဲ႕ ကင္းကြာေနသူေတြလို႕ ထင္ျမင္ေလ့ရွိၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ theorists လို႕ သူတို႕ကို ေခၚဆိုမွဳက ဒီအခ်က္ကို ေထာက္ျပေနျပီးသားမို႕ ဘာမွ ထပ္ေဆာင္း ေျပာစရာမလိုအပ္ေတာ့ဘူး။ သူတို႕အလုပ္က ဘာလဲဆိုေတာ့ သမိုင္းေၾကာင္း အခ်က္အလက္ေတြ၊ သေဘာတရားေတြ၊ အေတြးအေခၚေတြနဲ႕ သီအိုရီေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေရးသားၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ပညာရွင္ ကေလာ့၀စ္ဆိုခဲ့သလိုပဲ၊ ဒီလိုေပၚထြက္လာတဲ့ သီအိုရီေတြဟာ ေလ့လာခ်င္သူေတြအတြက္ guideline ေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။ ဖတ္ရွဳေလ့လာသူေတြကို အေတြးအေခၚ၊ အျမင္သစ္ေတြ ပံ့ပိုးေပးလာႏိုင္တယ္။ သမိုင္းအျဖစ္အပ်က္ေတြကို သင္ခန္းစာယူျပီး၊ အမွားအယြင္းေတြကို ေရွာင္ရွားႏိုင္လာတယ္။ ဒါေပမယ့္ သီအိုရီသမားေတြ ေျပာသမွ် အားလံုးလုပ္လို႕ရမယ္လို႕လဲ မဆိုလိုႏိုင္ပါဘူး။ သီအိုရီအရ ၾကည့္ရင္ေတာ့ သီအိုရီနဲ႕ လက္ေတြ႕ဟာ ကြာျခားမွဳမရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႕က်ေတာ့ ကြာျခားမွဳေတြ ရွိလာႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သီအိုရီနဲ႕ လက္ေတြ႕လုပ္ေဆာင္သူေတြအၾကား သူေတာ္တယ္၊ ငါေတာ္တယ္ အျငင္းပြားမွဳေတြဟာ အဖိုးတန္တဲ့ အခ်ိန္ေတြကို သက္သက္မဲ့ ျဖဳန္းပစ္ေနတာျဖစ္တယ္။ ခႏၶာေဗဒ မသိပဲ ခြဲစိတ္ကုသမွဳလုပ္လို႕မရသလို၊ ခႏၶာေဗဒသိျပီးတိုင္းလဲ ခြဲစိတ္ကုသမွဳ လုပ္လို႕မရဘူး။ အဓိကကေတာ့ common sense ပါပဲ။

မဟာဗ်ဴဟာေရးဆြဲသူ သီအိုရီသမားေတြဘက္ကလဲ ကိုယ့္ေရးသားထားတဲ့အတိုင္း လက္ေတြ႕မွာ အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕ ျဖစ္တာလဲရွိမယ္၊ မျဖစ္ႏိုင္တာလဲ ရွိမယ္ဆိုတာ နားလည္သေဘာေပါက္ဖို႕ လိုအပ္သလို၊ လက္ေတြ႕သမားေတြဘက္ကလဲ သီအိုရီသမားေတြ ေဖာ္ထုတ္ေရးသားတာကို လိုတာယူ၊ မလိုတာပယ္ျပီး ကိုယ့္အတြက္ အသံုး၀င္မယ့္ အခ်က္ေတြကို ေရြးႏုတ္အသံုးခ်လိုက္မယ္ဆိုရင္ တေယာက္ကိုတေယာက္၊ လက္ညွိဳးထိုးေနၾကတဲ့ အခ်ိန္ေတြ အလဟႆျဖစ္မွဳ နည္းသြားပါလိမ့္မယ္။ ကားေမာင္းနည္း စာအုပ္ဖတ္ျပီး၊ ကားတက္ေမာင္းလို႕မရႏိုင္သလို၊ သီအိုရီက လီဘာနင္းရင္ ဘယ္လိုျဖစ္မယ္၊ ဘရိတ္နင္းရင္ ဘယ္လိုျဖစ္မယ္ဆိုတာ မယံုလို႕ဆိုျပီး၊ ေခ်ာက္ေရွ႕မွာ လီဘာနင္းမယ္ဆိုရင္ ဘာျဖစ္သြားႏိုင္မလဲ ဆိုတာကိုလဲ စဥ္းစားရပါလိမ့္မယ္။


အခုဆက္လက္ျပီး COIN နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရး ပညာရွင္ၾကီးေတြျဖစ္တဲ့ David Galula, Robert Thompson တို႕ေရးသားခဲ့ၾကတဲ့ classical literature ေတြနဲ႕၊ ယေန႕ေခတ္ ပညာရွင္ Schnaubelt, Daniel Marston, Carter Malkasian တို႕ေရးသားခဲ့တဲ့ literature ေတြထဲက အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္တခ်ိဳ႕ကို ေကာက္ႏွဳတ္တင္ျပလိုပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဒီအခ်က္ေတြကို တင္ျပရလဲဆိုရင္ အခုလက္ရွိ စာေရးသူတို႕ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ ရန္သူစစ္အုပ္စုဟာ စစ္ေရးအေတြးအေခၚနဲ႕ပဲ အရာရာကို ရွဳျမင္သံုးသပ္ေနလို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးေတြမွာ တဘက္ရန္သူ၊ တဘက္ျပိဳင္ဘက္ရဲ႕ intentions (ရည္ရြယ္ခ်က္), interests (စိတ္ပါ၀င္စားမွဳ), commitment (ခံယူခ်က္), value (တန္ဖိုးထားမွဳ) စတဲ့ အခ်က္ေလးခ်က္ကို အရင္ေလ့လာျပီးမွ၊ သင့္ေလ်ာ္တဲ့ မဟာဗ်ဴဟာေတြ၊ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ခ်မွတ္ရပါတယ္။ အဲဒီလိုမဟုတ္ပဲ ကိုယ့္ဘက္က ကိုယ္ျဖစ္ေစခ်င္တာေတြ၊ ကိုယ္လုပ္ႏိုင္တာေတြ၊ ကိုယ့္အယူအဆေတြကိုပဲ ေဇာင္းေပးလုပ္ေဆာင္ေနမယ္ဆိုရင္ ခုတ္ရာတျခား၊ ရွရာတျခားနဲ႕ လုပ္လိုက္သမွ် တလြဲေတြျဖစ္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပုန္ကန္ျခားနားသူေတြကိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြကိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေခ်မွဳန္းေရးလုပ္ရာမွာ အသံုးျပဳတဲ့ စစ္ေရးနည္းဗ်ဴဟာမ်ားကို ေရးသားတင္ျပေပးပါမယ္။

(၁) Legitimacy ရရန္ ေဆာင္ရြက္ျခင္း

ေဒးဗစ္ဂါလုလား အဆိုအရ ဘယ္လိုအသြင္သ႑ာန္ေဆာင္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ပုန္ကန္မွဳပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အတိုက္အခံေတြဘက္က သံုးတဲ့စကားလံုးက “ျပည္သူ႕အတြက္” ဆိုတဲ့ စကားလံုးပဲ ျဖစ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ကမၻာတ၀ွမ္းလံုးက ေတာ္လွန္ေရးတိုင္း၊ စစ္ပြဲတိုင္းမွာ ဒီစကားလံုးက ထိပ္ဆံုးမွာ ေနရာယူေလ့ရွိပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ လူထုေတြအၾကား၊ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရေတြအၾကားမွာ legitimacy ရဖို႕က အေရးၾကီးပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ႏိုင္ဖို႕အတြက္ legitimacy ဟာ အစိုးရနဲ႕သာ ထိုက္တန္တယ္။ ပုန္ကန္သူေတြ၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြနဲ႕ မထိုက္တန္ဘူးဆိုတဲ့ အခ်က္ကို လူထုလက္ခံလာေအာင္ လုပ္ဖို႕ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံတကာက အသိအမွတ္ျပဳလာဖို႕ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္း COIN နည္းဗ်ဴဟာက ေထာက္ျပထားပါတယ္။


အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ နအဖ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြကို ၾကည့္လိုက္ေတာ့ နအဖဟာ စစ္အစိုးရပီပီ ဒါကို တိတိက်က် လိုက္နာခဲ့ေၾကာင္း သိသာပါတယ္။ ၾက႕ံဖြတ္၊ စြမ္းအားရွင္တို႕လို သူတို႕ ေနာက္လိုက္ေနာက္ပါ အင္အားစုေတြ ေမြးယူတာေတြ၊ သတင္းစာ၊ တီဗြီေတြကေန ၀ါဒျဖန္႕ခ်ိေရးလုပ္တာေတြ၊ ၀န္ထမ္းေတြကို မတက္မေနရ ျပည္သူ႕၀န္ထမ္းသင္တန္းေတြ ေခၚေပးတာေတြဟာ ဒီနည္းဗ်ဴဟာနဲ႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ရွစ္ေလးလံုးအေရးေတာ္ပံုမွာ ခ်က္ခ်င္းအာဏာျပန္မသိမ္းပဲ၊ လူထုထဲကို သူတို႕လူေတြလႊတ္ျပီး၊ ေခါင္းျဖတ္သတ္ပြဲေတြ ဖန္တီးတာေတြ၊ လုယက္မွဳေတြ၊ ဖရိုဖရဲေတြျဖစ္ေအာင္ လုပ္တာဟာလဲ ဒီဗ်ဴဟာ အခင္းအက်င္းပံုစံပါပဲ။ သမိုင္း၀င္ လူထုေတာ္လွန္ေရးတရပ္ကို အေရးအခင္းပံုစံအသြင္ျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲယူျပီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္မွာ သူတို႕အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႕ လိုအပ္တယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚကို လူထုထဲ ရိုက္သြင္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။


ဒါေပမယ့္ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ သမိုင္းကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ နအဖဟာ ဒီဗ်ဴဟာကို ႏိုင္နင္းစြာ မကႏိုင္ပါဘူး။ ခင္ညြန္႕နဲ႕ စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြကို အခ်င္းခ်င္း ျဖဳတ္ထုတ္သတ္လုပ္ျပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒါေတြက ပိုထင္ရွားျမင္သာလာပါတယ္။ အခုလဲ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႕ political legitimacy ရယူဖို႕ ျပင္ဆင္ေဆာင္ရြက္ေနပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာ စစ္မ်က္ႏွာအတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ လူထုၾကားထဲမွာ legitimacy မရႏိုင္ေတာ့ဘူးဆိုတာ စစ္တင္ဘာေတာ္လွန္ေရးမွာ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ထင္သာျမင္သာသြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လဲ ၂၀၁၀ ကို အတင္းတြန္းလုပ္ခဲ့ၾကတာပါ။


ဒါကိုေတာ့ က်ြန္မတို႕အတိုက္အခံေတြ ဂရုတခ်က္စိုက္ရပါလိမ့္မယ္။ ၂၁ ရာစုရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ အခင္းအက်င္းပံုစံေတြကို နားလည္ရပါလိမ့္မယ္။ က်ြန္မတို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက တတိယဒီမိုကေရစီ လွိဳင္းလံုးၾကီးမွာ ပါမသြားပဲ က်န္ခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံပါ။ ၂၁ရာစုသစ္မွာ ဒီလွိဳင္းလံုးၾကီးက ၂၀ရာစု ေႏွာင္းပိုင္းကလို အင္အားသိပ္မၾကီးေတာ့ပါဘူး။ အီရတ္နဲ႕ အာဖဂန္နစ္စတန္ ကိစၥရပ္ေတြ ေနာက္ပိုင္းမွာ Military Intervention ဆိုတဲ့ သေဘာတရားအေပၚမွာ ေ၀ဖန္မွဳေတြ အမ်ားၾကီး ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးမွာ economic sanctions ဆိုတဲ့ သေဘာတရားနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး၊ အျပန္အလွန္ျငင္းခံုမွဳေတြ၊ ထင္ျမင္ခ်က္ေတြက အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ တဘက္က ဒီမိုကေရစီကို ေဇာင္းေပးေျပာဆိုၾကသလို၊ ဒီမိုကေရစီဟာ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးကို အားနည္းေစတယ္ဆိုတဲ့ စြဲခ်က္ေတြကလဲ ျဖစ္ေနၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ ဇာတ္ခံုၾကီးဟာ အေတြးအေခၚေပါင္းစံု၊ အယူအဆေပါင္းစံု၊ လုပ္နည္းေဆာင္တာမ်ိဳးစံုနဲ႕ သပြတ္အူၾကီးလို ရွဳပ္ေထြးေနပါတယ္။


ဒီလိုရွဳပ္ေထြးေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာဇာတ္ခံုၾကီးေပၚမွာ အာရွတိုက္ထဲက ႏိုင္ငံငယ္ေလးတခုျဖစ္တဲ့ (ျဖစ္ေနတဲ့ ပကတိတရားကို အမွန္အတိုင္း လက္ခံဖို႕လိုပါတယ္) ျမန္မာျပည္အေရးေလာက္ကို ေရးၾကီးခြင္က်ယ္ ကိစၥၾကီးတခုအေနနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရမ်ားက အသိအမွတ္မျပဳပါဘူး။ ကုလသမဂၢလံုျခံဳေရးေကာင္စီမွာ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ ျပႆနာတိုင္းသာ အေျဖထြက္လာႏိုင္ခဲ့ရင္ အခုကမၻာမွာ ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ သတင္းဆိုးေတြရဲ႕ ေလးပံုသံုးပံုေလာက္ကို ၾကားရမွာေတာင္ မဟုတ္ပါဘူး။ အီရတ္ကို အေမရိကန္နဲ႕ မဟာမိတ္တပ္ေတြ ၀င္ႏိုင္ဖို႕ ဆယ္စုႏွစ္ေတြ ဘယ္ေလာက္ၾကာခဲ့သလဲဆိုတာ ျပန္တြက္ခ်က္ၾကည့္ေစလိုပါတယ္။ ေသခ်ာတာတခုကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဒုတိယအီရတ္ လံုး၀ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးပထ၀ီ၀င္ အေနအထားအရ ဒုတိယေတာင္အာဖရိကလဲ ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါဟာ ပကတိအေျခအေနမွန္ပါ။

ျပီးေတာ့ ကမၻာေပၚမွာ ျမန္မာ့အေရးထက္ ပိုအေရးၾကီးတဲ့ ကိစၥရပ္မ်ားစြာ ကလဲ ရွိေနပါေသးတယ္။ ဒါေတြကို မျမင္လို႕ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တမင္တကာ မ်က္စိပိတ္ျပီးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ျမန္မာျပည္က စစ္အုပ္စုကို ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေတြေပးျပီး၊ ဒိုင္ယာေလာ့ခ္လမ္းေၾကာင္း ေပၚတက္လာေအာင္လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ မဟာဗ်ဴဟာၾကီးေတြ ခ်မွတ္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနတာကေတာ့ တလြဲဆံပင္ေကာင္း လုပ္ေနတာနဲ႕ အတူတူပါပဲ။ ႏိုင္ငံတကာဇာတ္ခံုမွာ legitimacy နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး state actors နဲ႕ non-state actors ျပိဳင္ပြဲေတြ ျဖစ္တဲ့အခါ ဘယ္သူကႏိုင္ျပီး၊ ဘယ္သူေတြက ရွံဳးတတ္တယ္ဆိုတာ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေရး သမိုင္း စာမ်က္ႏွာေတြမွာ အတိအလင္း ေလ့လာေတြ႕ရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒီမဟာဗ်ဴဟာၾကီးနဲ႕ပဲ ဆက္လက္ တိုက္ပြဲ၀င္ေနရင္ေတာ့ အဲဒီအတိုင္းေတြပဲ ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ ေျပာမထြက္ရက္လို႕ က်ြန္မ မေျပာခ်င္ပါဘူး။ အခ်ိန္က စကားေျပာလာပါလိမ့္မယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အစိုးရေတြရဲ႕ ေျခလွမ္းေတြကို ေနာက္ႏွစ္ႏွစ္အတြင္းမွာ ေစာင့္ၾကည့္လိုက္ပါ။


အဲဒီလိုအျဖစ္မခံပဲ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတိုးတက္မွဳကို တကယ္ျဖစ္ေစခ်င္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ legitimacy နည္းနဲ႕ တိုက္ခိုက္ေနတဲ့ စစ္အစိုးရကို အႏိုင္ယူေအာင္ပြဲခံႏိုင္ေစတဲ့ အင္အားၾကီးတခုကေတာ့ ရွိေနပါတယ္။ ဒါကေတာ့ ျပည္သူလူထုပါ။ ျပည္သူလူထုဟာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ ခ်ဳပ္ျငိမ္းေရးကိုပဲ လိုလားၾကပါတယ္။ စစ္အုပ္စုရဲ႕ မတရားမွဳေတြကိုလဲ ေန႕စဥ္နဲ႕ အမွ် ခံစားေနၾကရတာမို႕ ခံျပင္းစိတ္ေတြ လူတိုင္းရဲ႕ရင္ထဲမွာ ရွိေနပါတယ္။ စစ္အုပ္စုရွိေနသေရြ႕၊ ေနာက္ကြယ္က ၾကိဳးကိုင္ေနသေရြ႕ ျမန္မာျပည္ၾကီး တိုးတက္မွာမဟုတ္ဘူး ဆိုတာကိုလဲ အမ်ားစုက နားလည္ၾကပါတယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ႕အားကို ယူျခင္းကသာ ေအာင္ပြဲဆီကို ဦးတည္ႏိုင္ပါေစလိမ့္မယ္။ စစ္အုပ္စုဟာ COIN နည္းဗ်ဴဟာအတိုင္း Legitimacy ရဖို႕အေရးကို အသည္းအသန္ ၾကိဳးစားေနဆဲ ျဖစ္ေပမယ့္ ျပည္သူလူထုၾကားမွာေတာ့ အခုအခ်ိန္ထိ legitimacy မရေသးပါဘူး။ ဒီအခ်က္ကို ေဇာင္းေပးျပီး လုပ္သင့္တာလုပ္ၾကဖို႕ လိုပါတယ္။ ျပင္ဆင္သင့္တာကို တညီတညြတ္တည္း ျပင္ဆင္ၾကဖို႕ လိုပါလိမ့္မယ္။ စစ္ပြဲဆိုတာ စစ္ေျမျပင္မွာပဲ တိုက္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ စစ္ေျမျပင္လို႕ က်ြန္မဆိုလိုတာက ျပည္တြင္းကို ေျပာတာျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ စစ္ေရးနဲ႕ လူထုတိုက္ပြဲ ဟန္ခ်က္ညီ ေပါင္းစပ္ႏိုင္ဖို႕ ေတာ္လွန္ေရးစစ္မ်က္ႏွာ ငါးရပ္ျဖစ္တဲ့ စစ္ေရးစစ္မ်က္ႏွာ၊ ႏိုင္ငံေရးစစ္မ်က္ႏွာ၊ လူမွဳစီးပြားေရး စစ္မ်က္ႏွာ၊ အေတြးအေခၚ ခံယူခ်က္ စစ္မ်က္ႏွာ၊ ႏိုင္ငံတကာစစ္မ်က္ႏွာစတဲ့ စစ္မ်က္ႏွာအားလံုး လိုအပ္လွပါတယ္။ တေနရာတည္းမွာ အားသာေနတာမဟုတ္ပဲ အားလံုးဟန္ခ်က္ညီေပါင္းစပ္မွဳကို ဆိုလိုတာျဖစ္ပါတယ္။ အေျမာက္ပစ္ကူတခ်က္ ေပးဖို႕အေရး၊ အေျမာက္လုပ္ဖို႕ သံတံုးထိုင္ေသြးေနသူေတြရဲ႕ လက္ထဲကို စစ္ပြဲတခုလံုးရဲ႕ ကံၾကမၼာကို မထည့္လိုက္မိပါေစနဲ႕။ စခန္းကုန္းေလးတခု သိမ္းပိုက္ႏိုင္တာနဲ႕ပဲ ေအာင္ပြဲရျပီ။ ဒါေလးကိုပဲ မေပ်ာက္မပ်က္ေအာင္ ထိန္းထားမယ္ဆိုသူေတြရဲ႕ လက္ထဲကိုလဲ command power မထည့္လိုက္မိပါေစနဲ႕။

အဲဒီလို ျဖစ္လာရင္ လူထုဟာ သူတို႕ လက္မခံႏိုင္တဲ့ အစိုးရတရပ္ရဲ႕ legitimacy ကို အသိအမွတ္မျပဳေပမယ့္၊ ပုန္ကန္ျခားနားသူေတြ၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြနဲ႕လဲ ကင္းကြာ သြားႏိုင္ပါတယ္။ လူထုနဲ႕ တသားတည္းမရွိတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးဟာ ေအာင္ပြဲနဲ႕ လြဲေနမွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ အခုဆက္လက္ျပီး COIN နည္းဗ်ဴဟာတရပ္ျဖစ္တဲ့ လူထုနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးကင္းကြာေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း အခ်က္ကို ဆက္လက္တင္ျပပါမယ္။ ဒီနည္းဗ်ဴဟာကိုလဲ စစ္အုပ္စုက က်င့္သံုးေနပါတယ္။

(၂) လူထုႏွင့္ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားအား ကင္းကြာေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္း

ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ပတ္သက္ျပီး၊ နာမည္ေက်ာ္ၾကားလွတဲ့ theorist တဦးျဖစ္တဲ့ ေမာ္စီတုန္းရဲ႕ အဆိုအမိန္႕ကို ထည့္သြင္းေျပာၾကားလိုပါတယ္။ ေမာ္စီတုန္းက ပင္လယ္ထဲမွာ ငါးေလးေတြ ကူးခတ္ေနသလိုပဲ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားဟာလဲ လူထုထဲမွာ လွဳပ္ရွားရမယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ လူထုနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးဟာ ကင္းကြာလို႕မရပါဘူး။ ဒီေနရာမွာ လူထုနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးနီးကပ္မွဳ၊ တသားတည္းျဖစ္မွဳဆိုတာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အေတြးအေခၚအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ ခံယူခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေနတတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က လူထုထဲမွာပဲ ေတာ္လွန္ေရးသမားက ေနရမယ္၊ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လဲ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး စစ္မ်က္ႏွာမွာပဲ ေနရမယ္၊ တခ်ိဳ႕ကက်ေတာ့လဲ တျခားစစ္မ်က္ႏွာေတြမွာလဲ ပါ၀င္ရမယ္စသျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ဆိုတတ္ၾကပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေတာ္လွန္ေရးစစ္မ်က္ႏွာ ငါးရပ္ျဖစ္တဲ့ စစ္ေရးစစ္မ်က္ႏွာ၊ ႏိုင္ငံေရးစစ္မ်က္ႏွာ၊ လူမွဳစီးပြားေရး စစ္မ်က္ႏွာ၊ အေတြးအေခၚ ခံယူခ်က္ စစ္မ်က္ႏွာ၊ ႏိုင္ငံတကာစစ္မ်က္ႏွာစတဲ့ စစ္မ်က္ႏွာ တရပ္ရပ္မွာ ပါ၀င္ေနမွဳအားလံုးဟာ ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ အင္အားေတြပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစစ္မ်က္ႏွာအားလံုးမွာ ဟန္ခ်က္ညီေနဖို ့ အထူး လိုအပ္လွပါတယ္။ ဘယ္လိုစစ္မ်က္ႏွာမ်ိဳးမွာပါတာပဲျဖစ္ျဖစ္ အဓိကကေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးအေပၚမွာ လူထုရဲ႕ ေထာက္ခံမွဳ ရွိေနဖို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ လူထုနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရး တသားတည္း ရွိေနသေရြ႕၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြအေပၚမွာ လူထုက ေလးစားမွဳရွိေနသေရြ႕၊ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ အေပၚမွာ လူထုက ယံုၾကည္မွဳရွိေနသေရြ႕ ေတာ္လွန္ေရး ခ်ိန္ခြင္လွ်ာက ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဘက္မွာ ရွိမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုမဟုတ္ေတာ့ပဲ လူထုက ေတာ္လွန္ေရးကို ယံုၾကည္မွဳ အားနည္းလာခဲ့ရင္၊ ခ်ိန္ခြင္လွ်ာက COIN operations ဆင္ႏႊဲတဲ့ အစိုးရပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အာဏာရွင္ေတြပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သူတို႕ဘက္ကို ယိမ္းသြားတတ္ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လဲ COIN နည္းဗ်ဴဟာက လူထုနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးကို ခြဲထုတ္ရမယ္လို႕ ဆိုထားပါတယ္။ ဒီလိုကင္းကြာေအာင္ လုပ္ရာမွာ ပထမ တနည္းကေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ အ၀င္အထြက္ရွိတဲ့ ရြာေတြကို ေျပာင္းေရႊ႕မွဳပါ။ ဘိုအင္းစစ္ပြဲကာလ၊ မေလးရွားနိုင္ငံအေရးေပၚကာလေတြမွာတုန္းက ျဗိတိသွ်စစ္တပ္က ဒီနည္းလမ္းေတြကို အမ်ားဆံုးအသံုးျပဳခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုေနာက္ပိုင္းကာလေတြမွာက်ေတာ့ ဒီနည္းလမ္းအသံုးျပဳမွဳေတြကို ႏိုင္ငံတကာကေရာ၊ ျပည္တြင္းျပည္သူလူထုေတြကပါ လက္မခံၾကေတာ့ပါဘူး။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလ့လာေရးပညာရွင္ Kilcullen ကေတာ့ ဒီဘက္ေခတ္ေတြမွာ ဒီနည္းလမ္းေတြ အသံုးမျပဳသင့္ေတာ့ဘူးလို႕ ဆိုထားပါတယ္။ သူက ဒီလိုလုပ္ျခင္းအားျဖင့္ လူထုနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးကို လူခ်င္းကြဲကြာေအာင္လုပ္လိုက္ႏိုင္ေပမယ့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာမွာက်ေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြကို လူထုက ပိုမိုေထာက္ခံမွဳေပးသြားႏိုင္တယ္လို႕ ဆိုထားပါတယ္။


ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ ေတာ္လွန္ေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ လူထုကို ကင္းကြာေအာင္ ျပဳလုပ္နည္းပါ။ ဒီနည္းကေတာ့ ပိုမိုသိမ္ေမြ႕ျပီး၊ ရြာေတြေျပာင္းေရႊ႕မွဳလိုမ်ိဳး လူအမ်ားကို ထိခိုက္တာမဟုတ္ေပမယ့္ လက္ေတြ႕မွာ ပိုမိုထိေရာက္ပါတယ္။ အေရးပါတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မွဳ (targeted assassinations)နဲ႕ ႏွစ္ရွည္လမ်ား ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်မွဳ (long-term imprisonment) နည္းလမ္းေတြနဲ႕ လူထုနဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ကင္းကြာေအာင္ လုပ္တာေတြကို COIN ဆင္ႏႊဲတဲ့ အစိုးရေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ျပဳလုပ္ေလ့ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းဟာ လူပုဂၢိဳလ္ကိုးကြယ္မွဳ ျပဳလုပ္တတ္ေလ့ရွိတဲ့ အာရွနဲ႕ အာဖရိကႏိုင္ငံတခ်ိဳ႕မွာ ပိုျပီးထိေရာက္ပါတယ္။ ဒီလိုလူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာဆိုရင္ ေပၚေပါက္ခဲ့ဖူးတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြအေပၚမွာပဲ သစၥာရွိမွဳ၊ ယံုၾကည္ကိုးကြယ္မွဳေတြ ရွိေနတတ္တာျဖစ္တဲ့အတြက္ ဒီေခါင္းေဆာင္ေတြ က်ဆံုးသြားရင္၊ အက်ဥ္းက်သြားရင္ ေတာ္လွန္ေရးတခုလံုးဟာ ဖရိုဖရဲျဖစ္ေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေတြကို ျပန္လည္ထိန္းသိမ္းႏိုင္မယ့္ ေခါင္းေဆာင္ေတြေပၚလာဖို႕ဆိုတာ အလြန္ပဲ ခဲယဥ္းတတ္သလို၊ ေပၚေပါက္လာခဲ့ရင္လဲ အရင္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းရဲ႕ ေနာက္လိုက္ေတြက သူတို႕ေခါင္းေဆာင္ကို အစားထိုးတယ္လို႕ ယူဆျပီး၊ တိုက္ခိုက္ခြဲထြက္မွဳေတြ ျဖစ္လာေတာ့တာပါပဲ။ အာရွ၊ အာဖရိကတိုက္မွာ COIN operations ေတြ ေအာင္ျမင္ခဲ့မွဳဟာ အစိုးရေတြရဲ႕ အရည္အခ်င္းဆိုတာထက္ ဒီနည္းဗ်ဴဟာရဲ႕ ထိေရာက္မွဳေၾကာင့္လို႕ ဆိုရင္ မမွားပါဘူး။ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္း၊ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း အတြင္းမွာရွိတဲ့ ဒီလိုစိတ္ဓာတ္ေတြကို မျပင္ႏိုင္သေရြ႕ ေတာ္လွန္ေရးခ်ိန္ခြင္လွ်ာဟာ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဘက္ကို ေရာက္ဖို႕ မလြယ္ပါဘူး။

ေနာက္နည္းလမ္းတခုကေတာ့ လူထုက ေတာ္လွန္ေရးအေပၚ ယံုၾကည္မွဳ ကင္းမဲ့ေအာင္ ျပဳလုပ္တဲ့ နည္းလမ္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုျပဳလုပ္ရမွာ အနိမ့္ဆံုးပုဂၢိဳလ္ေရးရာ အပုပ္ခ်မွဳေတြကေန အျမင့္ဆံုးေတာ္လွန္ေရးတရပ္လံုးရဲ႕ image ကို ပ်က္စီးေစတဲ့အထိ အဆင့္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္မွဳေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုလုပ္ရာမွာ ပထမဆံုးအေနနဲ႕ လူထုရဲ႕ တန္ဖိုးထားမွဳ အသြင္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ေဖာ္ထုတ္ရပါတယ္။ ျပီးတဲ့အခါမွာက်မွ ဒီတန္ဖိုးထားမွဳေတြနဲ႕ ပ႗ိပကၡျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္ေတြကို ရွာေဖြရပါတယ္။ လူအမ်ားနဲ႕ စုဖြဲ႕ထားတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဘယ္လိုမွေရွာင္လႊဲလို႕မရတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေရးအားနည္းခ်က္ ေတြကေတာ့ အမ်ားၾကီးရွိေနတတ္တာပါပဲ။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္၊ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ အမွားအယြင္းေတြ လံုး၀ကင္းစင္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးဆိုတာ ကမၻာေပၚမွာ မရွိခဲ့ေသးပါဘူး။ အေရးၾကီးဆံုးကေတာ့ လူနဲ႕ စနစ္ကို ခြဲထုတ္ျမင္တတ္မွဳပါပဲ။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အဲဒီအျမင္ ခိုင္ခိုင္မာမာ မရွိေသးတဲ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြမွာက်ေတာ့ ပုဂၢိဳလ္ေရးအားနည္းခ်က္ေတြကို အသံုးျပဳျပီး၊ လူထုက ေတာ္လွန္ေရးအေပၚ၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြအေပၚ ယံုၾကည္မွဳကင္းမဲ့ေအာင္ ျပဳလုပ္တဲ့နည္းက ထိေရာက္လွပါတယ္။ ဒီနည္းေၾကာင့္ လူထုက အစိုးရဘက္မွာ ပါသြားတာ မဟုတ္ရင္ေတာင္၊ ေတာ္လွန္ေရးဘက္မွာလဲ မရွိေတာ့ပဲ ၾကားေနဆိုတဲ့ လူတန္းစားၾကီး တရပ္ ထုနဲ႕ထည္နဲ႕ ေပၚေပါက္လာတတ္ေတာ့တာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ေတာ္လွန္ေရးတရပ္မွာ ၀ါဒျဖန္႕ခ်ိေရးယႏၱရားတခု ခိုင္ခိုင္မာမာ ရွိေနသင့္တယ္လို႕ ေတာ္လွန္ေရးေတြနဲ႕ ပတ္သက္တာေတြကို ေလ့လာသူေတြက အဆိုျပဳထားခဲ့ၾကတာပါ။ ဒီလို ေတာ္လွန္ေရးတရပ္မွာ ၀ါဒျဖန္႕ခ်ိေရးယႏၱရားရွိဖို႕လိုအပ္သလို၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဘက္ကလဲ မိမိတို႕ ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ အတြင္းေရးကိစၥေတြကို မေပါက္ၾကားေအာင္ ထိန္းသိမ္းတတ္ႏိုင္မွဳကလဲ လိုအပ္လွပါတယ္။ ဒါနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး တခ်ိဳ႕က ပြင့္လင္းမွဳ၊ လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ဆိုတဲ့ စကားလံုးေတြကို အသံုးျပဳျပိး။ အတြင္းေရးရာ ကိစၥေတြကို ေျပာသင့္တယ္လို႕ ျပန္လွန္ျငင္းဆိုမွဳေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီရွဳေထာင့္ကေန ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ မွန္ေပမယ့္၊ စစ္ေရး၊ နိုင္ငံေရး၊ ကုန္သြယ္ေရးကိစၥေတြမွာ အရာအားလံုးကို လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္ တခုတည္းနဲ႕ တိုင္းတာသတ္မွတ္လို႕မရပါဘူး။ “ငါတို႕ အေမရိကန္တပ္ေတြေတာ့ ဘယ္ေန႕ဘယ္ရက္၊ ဘယ္အခ်ိန္မွာ အီရတ္ကို က်ဴးေက်ာ္ေတာ့မယ္ေဟ့” လို႕ ဘယ္ပင္တဂြန္အရာရွိကမွ ထုတ္ေျပာခဲ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ စစ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ အဖြဲ႕အစည္းေရးရာေတြမွာ လွ်ိဳ႕၀ွက္သင့္တာကို လွ်ိဳ႕၀ွက္ရပါမယ္။ ရိုးသားပြင့္လင္းမွဳဆိုျပီး၊ သမၼတက်မ္းက်ိန္ပြဲက်မွ “ငါ ေလးတန္းတုန္းကေလ၊ သူငယ္ခ်င္း တေယာက္ဆီက ေငြတမတ္ခုိးဖူးတယ္။ အခုမွ ဒါဟာ မရိုးသားမွဳဆိုုျပီး ေနာင္တရေနမိတယ္”လို႕ ထေျပာတဲ့ သမၼတေတြလဲ ကမၻာမွာ ရွိမယ္မထင္ပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ေသာ အေၾကာင္းအရာေတြဟာ မလိုအပ္ပဲနဲ႕ အက်ိဳးမရွိပဲ ေတာ္လွန္ေရးပံုရိပ္ကို ထိုးႏွက္ဖို႕ ရန္သူ႕လက္နက္ေတြ ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။


COIN နည္းဗ်ဴဟာကေတာ့ ဒီလိုနည္းမ်ိဳးစံုကို အသံုးခ်ျပီး လူထုနဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးကို ကင္းကြာေအာင္လုပ္ဖို႕ လမ္းညႊန္ထားပါတယ္။ ဒီလိုျပဳလုပ္ဖို႕ အေကာင္းဆံုးလူေတြကေတာ့ လက္နက္ခ်လာသူေတြပါ။ သူတို႕ကို အသံုးျပဳရင္ ပိုျပီးေအာင္ျမင္ႏိုင္တယ္လို႕ အဆိုရွိထားပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ လက္နက္ဆိုတာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး၊ ျငင္းခုန္မွဳေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ လက္နက္ဆိုတာက လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး၊ စစ္ေရး စစ္မ်က္ႏွာမွာဆိုရင္ လက္နက္ခဲယမ္းမီးေက်ာက္ေတြကို ဆိုလိုတာျဖစ္ျပီး၊ ႏိုင္ငံတကာစစ္မ်က္ႏွာမွာဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ႕ ေထာက္ခံမွဳရယူဖို႕ စည္းရံုးလွံဳ႕ေဆာ္ေရးဆိုင္ရာ နည္းလမ္းေတြကို ဆိုလိုပါတယ္။ ကိုယ္လုပ္တာကို ေထာက္ခံမွဳလို႕ က်ြန္မဆိုထားပါတယ္။ သူတို႕ လုပ္ခိုင္းတာကို လိုက္လုပ္မွဳ၊ သူတို႕ပဲ လုပ္ေပးပါဆိုျပီး အားကိုးမွဳကို က်ြန္မဆိုလိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။ လူမွဳ၊ စီးပြား စစ္မ်က္ႏွာမွာဆိုရင္ေတာ့ ရံပံုေငြရွာေဖြေရး၊ ရဲေဘာ္ရဲဘက္မ်ားအခ်င္းခ်င္း သာေရး၊ နာေရးကိစၥရပ္ေတြမွာ ကူုညီေဆာင္ရြက္ေရး၊ တဘက္ရန္သူရဲ႕ စီးပြားေရးယႏၱရားကို ထိုးႏွက္ေရးဆိုင္ရာ နည္းလမ္းေတြကို ဆိုလိုပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးစစ္မ်က္ႏွာမွာဆိုရင္ေတာ့ လူထုစည္းရံုးေရး၊ ေျမေအာက္ ကလာဘ္စည္းတည္ေဆာက္ေရး၊ သတင္းအခ်က္အလက္စုေဆာင္းေရး စတဲ့ နည္းလမ္းေတြကို ဆိုလိုပါတယ္။ အေတြးအေခၚခံယူခ်က္ ေရးရာ စစ္မ်က္ႏွာကေတာ့ ၀ါဒျဖန္႕ခ်ိေရး၊ ႏိုင္ငံေရးအယူအဆအေတြးအေခၚမ်ား ျပန္႕ႏွံ႕ေရး၊ စာေပျဖင့္ စည္းရံုးလွံဳ႕ေဆာ္ေရးစတဲ့ နည္းလမ္းေတြကို ဆိုလိုပါတယ္။ ဒီလိုစစ္မ်က္ႏွာမ်ိဳးစံုက နည္းလမ္းေတြကို အသံုးျပဳျပီး ေတာ္လွန္ေရးမွာ ပါ၀င္တာမဟုတ္ေတာ့ပဲ၊ ေဘးထြက္ထိုင္ေနတာလဲ မဟုတ္ေတာ့ပဲ၊ မိမိရဲ႕ အေတြးအေခၚ ခံယူခ်က္ေတြမွားယြင္းခဲ့ပါတယ္ဆိုျပီး၊ တဘက္ရန္သူထံကို အညံ့ခံလိုက္တဲ့အခါမွာ ေတာ္လွန္ေရးသမားတေယာက္ လက္နက္ခ်သြားတယ္လို႕ သတ္မွတ္ပါတယ္။ COIN နည္းဗ်ဴဟာကေတာ့ ဒီလို လက္နက္ခ်လာသူေတြကို ေတာ္လွန္ေရးပံုရိပ္က်ဆင္းေစရန္ ထိုးႏွက္မွဳေတြအတြက္ အသံုးျပဳရမယ္လို႕ ဆိုထားပါတယ္။

(၃) အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားခိုင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ျခင္း


တိုင္းျပည္မွာျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့ အေျခအေနေတြကို မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့အစိုးရဟာ လူထုရဲ႕ ေထာက္ခံအားေပးမွဳရဖို႕ မလြယ္ပါဘူး။ စစ္ေရးပညာရွင္ Thompson ဆိုခဲ့သလိုပဲ သင့္ေလ်ာ္ထိေရာက္တဲ့ အစိုးရယႏၱရားမရွိပဲ COIN operations ေအာင္ျမင္ဖို႕ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို ခိုင္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ဖို႕က အေရးၾကီးဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႕ ေဒသဆိုင္ရာ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားမွာ နားလည္တတ္က်ြမ္းတဲ့ အရပ္သားပညာရွင္ေတြ ခန္႕အပ္ျပီး၊ bureaucratic routines, fiscal responsibility, legal procedures ဆိုတဲ့ အေရးၾကီးလုပ္ငန္းတာ၀န္ၾကီးေတြကို စနစ္တက် အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။

တိုင္းျပည္တခုရဲ႕ ဖရိုမရဲျဖစ္ေနခ်ိန္ေတြမွာ၊ ေတာ္လွန္ေရးကာလေတြမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားက အေရးၾကီးဆံုးပါ။ တခါတရံမွာ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြဘက္က အားသာျပီး၊ အစိုးရဘက္က ရွံဳးနိမ့္ေနတာေတြ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေသာ ႏိုင္ငံေတြမွာ စစ္ေရးနဲ႕ လူထုတိုက္ပြဲ ပူးေပါင္းေဖာ္ေဆာင္မွဳ ရလာဒ္ေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အစိုးရရဲ႕ အာဏာသက္ေရာက္မွဳ ေလ်ာ့နည္းသြားတာမ်ိဳးေတြလဲ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ အသက္သြင္းႏိုင္တဲ့ဘက္က အႏိုင္ရတာပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္လဲ COIN နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ပညာရွင္ေတြက political stability မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံတခုရဲ႕ အစိုးရဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားတခုလံုး ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြ လက္ထဲ မက်ေရာက္ႏိုင္ေအာင္ ေျမျပင္၊ ေ၀ဟင္အတားအဆီးေတြ ျပဳလုပ္ထားရမယ္လို႕ အၾကံျပဳထားၾကပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြအေနနဲ႕ကလဲ အစိုးရျဖဳတ္ခ်ရံုဆိုတာတခုနဲ႕ မျပီးေသးပဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို အခ်ိန္တိုအတြင္း ေမာင္းႏွင္အသက္သြင္းႏိုင္ဖို႕အတြက္ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္မွ စစ္မွန္တဲ့ ေအာင္ပြဲက ကိုယ့္လက္ထဲ ေရာက္မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအထိ မျပင္ဆင္ထားပဲနဲ႕ ဆိုရင္ အခ်ိန္ကုန္၊ လူပမ္းျပီး၊ ေပးဆပ္ရတဲ့ အသက္နဲ႕ ဘ၀ေတြ အလဟႆျဖစ္တာပဲ အဖတ္တင္ပါလိမ့္မယ္။ ကားတစီးကို မိမိတို႕ ယံုၾကည္ရာလမ္းေၾကာင္းေပၚမွာ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္ဖို႕အေရးမွာ ကားကို ေက်ာက္ခဲနဲ႕ လွမ္းထုရံု၊ ကားေပၚတက္ထိုင္ျပီး ေမာင္းမယ့္သူကို ဆြယ္တရားေဟာရံုနဲ႕ ရဖို႕မလြယ္ပါဘူး။ ကားကိုရပ္တန္႕ႏိုင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ျပီး၊ driving seat ကို ၀င္ထိုင္ႏိုင္ေအာင္ ၾကိဳးပမ္းရပါမယ္။ ၀င္ထိုင္ျပီးလဲ ကားေမာင္းတတ္ဖို႕ေတာ့ လိုပါေသးတယ္။ သူတပါးေမာင္းလာတဲ့ ကားကိုရပ္တန္႕ေအာင္လုပ္ႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းရွိတိုင္းလဲ ကားကို က်င္လည္ေအာင္ ေမာင္းတတ္မယ္လို႕ ဘယ္သူမွ မေျပာႏိုင္သလို၊ ကားေမာင္းတတ္သူတိုင္းလဲ သူတပါးေမာင္း လာတဲ့ကားကို ရပ္တန္႕ေအာင္ လုပ္ခ်င္မွ လုပ္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီလိုပဲ အစိုးရျပဳတ္က်ေအာင္ ေတာ္လွန္ေရးလုပ္တတ္တဲ့လူရွိသလို၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားမွာပဲ က်ြမ္းက်င္သူေတြလဲ ရွိပါတယ္။ အခ်ိန္အခါနဲ႕အညီ လူမွန္၊ ေနရာမွန္ ျဖစ္ဖို႕ပါပဲ။


၁၉၅၀ ၀န္းက်င္ ကာလေတြမွာတုန္းက ကမၻာနဲ႕အ၀ွမ္းမွာ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား လြတ္လပ္ေရးရလာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လြတ္လပ္ေရးရစ ႏိုင္ငံတိုင္းလိုလိုမွာ ျပည္တြင္းစစ္ေတြ ေတာက္ေလာင္ခဲ့ပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားေတြကို စနစ္တက် မတည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါဘူး။ အဓိကျပႆနာကေတာ့ အခ်ိန္အခါနဲ႕အညီ၊ လူမွန္၊ ေနရာမွန္ျဖစ္ဖို႕ ကိစၥေတြမွာ သေဘာထားကြဲကုန္ၾကတာပဲ။ သူတပါးတိုင္းျပည္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖို႕လြတ္လပ္ေရး ၾကိဳးပမ္းမွဳေတြမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ မိမိတို႕တိုင္းျပည္တြင္းက အာဏာရွင္လက္ေအာက္က လြတ္ေျမာက္ဖို႕ လြတ္ေျမာက္ေရး ၾကိဳးပမ္းမွဳေတြမွာပဲျဖစ္ျဖစ္ အသက္၊ ေသြး၊ ေခ်ြး ေပးဆပ္ရတာေတြ ရွိပါတယ္။ ဘ၀ေတြ ေပးဆပ္ရတာေတြရွိပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ လြတ္ေျမာက္လာတဲ့အခါ ေပးဆပ္ခဲ့သူေတြမွာလဲ ျဖစ္စဥ္သမိုင္းအတြက္ မိမိကိုယ္ကို ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္မွဳေတြ ရွိေနတတ္သလို၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားမွာ ယခင္အာဏာရွင္ေတြလက္ထက္ကတည္းက ပါ၀င္ေနၾကတဲ့ အရာရွိ၊ ၀န္ထမ္းမ်ားကလဲ ေကာင္းခဲ့သည္ျဖစ္ေစ၊ ဆိုးခဲ့သည္ျဖစ္ေစ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရာယႏၱရားမွာ အေတြ႕အၾကံဳရွိသူေတြအျဖစ္ မိမိကိုယ္ကို ခံယူထားတတ္ၾကပါတယ္။ တခါ ႏွစ္ဖက္စလံုးမွာ မပါ၀င္ခဲ့တဲ့ အသိပညာရွင္၊ အတတ္ပညာရွင္ေတြကလဲ သူတို႕ရဲ႕ တိုင္းေရးျပည္ရာ အသိဥာဏ္ပညာနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး မိမိကိုယ္ကို ဂုဏ္ယူ၀မ္းေျမာက္ေနတာေတြ ရွိေနတတ္ပါတယ္။


ဒီေနရာမွာတင္ ဒီလူတန္းစားသံုးမ်ိဳး ပ႗ိပကၡျဖစ္ၾကေတာ့တာပါပဲ။ ေတာ္လွန္ေရးသမားေဟာင္းေတြက ယခင္အာဏာရွင္ေဟာင္းလက္ထက္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၀န္ထမ္းေတြကို ဗ်ဴရိုကရက္ေတြလို စြပ္စြဲမယ္။ ပညာရွင္ေတြကိုလဲ တကယ္ေပးဆပ္ရတဲ့ကာလတုန္းက မပါခဲ့ပဲ အခုမွ ေရကန္အသင့္ ေနရာလာမယူနဲ႕လို႕ စြပ္စြဲမယ္။ တခါ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ၀န္ထမ္းေဟာင္းေတြကလဲ အစိုးရ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြနဲ႕ ပတ္သက္ရင္ လုပ္ဖူးလို႕လားလို႕ ျပန္လွန္ျငင္းခံုၾကမယ္။ ပညာရွင္ေတြ ကလဲ ဘယ္သူကဘယ္ေလာက္တတ္လို႕လဲ။ သူတို႕က ဘယ္လိုကမၻာေက်ာ္တကၠသိုလ္ေတြက ဆင္းလာတာ၊ ဘာဘြဲ႕ေတြရလာတာလို႕ ျပန္ေျပာတာေတြရွိမယ္။ ဒါမ်ိဳးေတြက အကူးအေျပာင္းကာလေတြရဲ႕ ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ဒါေတြ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ က်ြန္မတို႕ ျမန္မာျပည္မွာလဲ ဦး၊ ဗိုလ္၊ သခင္ အကြဲအျပဲေတြ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ဒါေတြကို သင္ခန္းစာျပန္ယူျပီး၊ ေရွာင္ရွားတတ္ဖို႕ အေရးၾကီးပါတယ္။ ၁၉၆၀ ျပည့္လြန္ကာလမ်ားမွာ လြတ္လပ္ေရးရျပီးစ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ စစ္အာဏာသိမ္းယူမွဳေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အဓိက အေၾကာင္းရင္းဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးယႏၱရားကို စနစ္တက် အသက္သြင္းႏိုင္မွဳမရွိပဲ၊ ႏိုင္ငံေရးေလာကမွာ သူဘာလဲ၊ ငါဘာလဲ ျငင္းခံုေနရာလုမွဳေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဖရိကႏိုင္ငံမ်ားမွာဆိုရင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္လံုး၀မရွိေတာ့ပဲ သူတလူ၊ ငါတမင္းျဖစ္ကုန္တဲ့အထိ ျဖစ္ခဲ့ရဖူးပါတယ္။ စစ္အာဏာရွင္ေတြအတြက္ေတာ့ ဒါေတြဟာ အာဏာသိမ္းယူဖို႕ ဖိတ္ေခၚေနတဲ့ အျပဳအမူေတြပါပဲ။

(၄) အခ်ိန္ယူ၍ ေသြးခြဲျခင္း၊ အယူအဆ ကြဲျပားေအာင္ျပဳလုပ္ျခင္း

COIN နည္းဗ်ဴဟာေတြထဲက ေနာက္ထပ္အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္တခ်က္ကေတာ့ အခ်ိန္အတန္ၾကာယူျပီး ေသြးခြဲျခင္းနဲ႕ အယူအဆ ကြဲလြဲေအာင္ ျပဳလုပ္ျခင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ေရးက်ြမ္းက်င္သူေတြက common sense ကို အသံုးျပဳဖို႕ အၾကံျပဳၾကပါတယ္။ စစ္ပြဲရဲ႕ အဆံုးသတ္ေအာင္ပြဲဆိုတာ ရန္သူကို သတ္ျဖတ္ေခ်မွဳန္းတာ၊ ဖမ္းဆီးလိုက္ႏိုင္တာတခုပဲ မဟုတ္ရဘူးလို႕ သူတို႕က ဆိုထားပါတယ္။ အဓိကကေတာ့ အေတြးအေခၚ၊ အယူုအဆေတြကို ေ၀၀ါးေအာင္ ျပဳလုပ္ျပီး ေအာင္ပြဲယူရမယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးခရီးဆိုတာ ၾကမ္းတမ္းပါတယ္။ အခ်ိန္ၾကာပါတယ္။ မ်ိဳးဆက္တဆက္ကေနတဆက္ လက္ဆင့္ကမ္းျပီး လုပ္ၾကရတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးအထိလဲ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မ်ိဳးဆက္တခုနဲ႕ တခုၾကားက အေတြးအေခၚ လက္ဆင့္ကမ္းမွဳေတြကို ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္ရင္ ေတာ္လွန္ေရးခါးဆက္ဟာ ျပတ္သြားတတ္ပါတယ္။ COIN operations ျပဳလုပ္မယ့္သူေတြက ဒီအခ်က္ကို အခြင့္အလမ္းအျဖစ္ သတ္မွတ္ရမယ္လို႕ သူတို႕က ဆိုပါတယ္။

ဒီလို ေတာ္လွန္ေရးခါးဆက္ျပတ္သြားေအာင္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ရင္ ေတာ္လွန္ေရးဟာ တစတစ ပိုျပီး အခ်ိန္ၾကာပါတယ္။ အခ်ိန္ၾကာတာနဲ႕အမွ် မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းေတြအၾကားမွာ အယူအဆကြဲလြဲမွဳေတြ တစတစ ပိုမိုၾကီးထြားလာပါတယ္။ စစ္မ်က္ႏွာအသီးသီးမွာ လွဳပ္ရွားေနသူေတြ အခ်င္းခ်င္း သူ႕စစ္မ်က္ႏွာက ထိေရာက္တယ္၊ သူ႕စစ္မ်က္ႏွာက မထိေရာက္ စသျဖင့္ အျငင္းပြားမွဳေတြ မ်ားျပားလာပါတယ္။ ဟန္ခ်က္ညီလုပ္ေဆာင္ႏိုင္မွဳထက္ ျပိဳင္ဆိုင္မွဳေတြ၊ သူမွန္တယ္၊ ငါမွန္တယ္ ျငင္းခုန္မွဳေတြ၊ အခ်ိန္ၾကာေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး သူ႕အျပစ္၊ ကိုယ့္အျပစ္ပံုခ်မွဳေတြက ပိုမိုၾကီးထြားလာပါတယ္။ ဒါေတြဟာ အခ်ိန္ၾကာေနတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးတိုင္းရဲ႕ ျဖစ္ရိုးျဖစ္စဥ္ ဓမၼတာေတြပါပဲ။ "Walking the walk” လို႕ စစ္မဟာဗ်ဴဟာေလာကမွာ ေခၚဆိုၾကတဲ့ ဒီနည္းလမ္းဟာ အစိုးရေတြအတြက္ေတာ့ အေတာ္ကို ထိေရာက္တဲ့ နည္းလမ္းလို႕ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဘာလို႕လဲဆိုေတာ့ ဒါေတြကို အသံုးျပဳျပီး၊ မ်ိဳးဆက္သစ္နဲ႕ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းေတြအၾကားမွာ ေသြးခြဲမွဳေတြ၊ စိတ္ဓာတ္က်ေစမွဳေတြ၊ အယံုအၾကည္ကင္းမဲ့မွဳ ျဖစ္ေစႏိုင္လို႕ပါပဲ။ အာဖဂန္နစ္စတန္ စကားပံုတခုက ဆိုထားသလိုပဲ "You have the watches, we have the time” ဆိုတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးပါ။ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြအေနနဲ႕ ဒါကို အထူးသတိျပဳဖို႕ လိုအပ္လွပါတယ္။


နိဂံုး


နိဂံုးခ်ဳပ္ဆိုရရင္ အခုက်ြန္မ အထက္မွာ ေရးသားျပထားတဲ့ နည္းလမ္းေတြဟာ စစ္ေရးက်ြမ္းက်င္သူမ်ားက Counterinsurgency နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး အသံုးျပဳဖို႕ ေဖာ္ထုတ္သုေတသနျပဳထားၾကတာေတြပါ။ ႏိုင္ငံေပါင္းမ်ားစြာက ျဖစ္ရပ္ေတြ၊ သင္ခန္းစာယူစရာ အခ်က္မ်ားစြာဟာ ဒီနည္းလမ္းေတြနဲ႕ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ က်ြန္မတို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက စစ္အုပ္စုဟာ စစ္အစိုးရပီပီ ဒီနည္းလမ္းေတြကို အသံုးျပဳခဲ့၊ အသံုးျပဳေနဆဲပဲဆိုတာ သမိုင္းျဖစ္စဥ္ေတြနဲ႕ ယွဥ္ထိုးၾကည့္ရင္ ျမင္သာထင္ရွားလွပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းေတြရဲ႕ ေထာင္ေခ်ာက္ေတြထဲကို မက်ေရာက္ႏိုင္ဖို႕ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြအေနနဲ႕ ေဆာင္သင့္တာေဆာင္၊ ေရွာင္သင့္တာေရွာင္ျပီး၊ ေတာ္လွန္ေရးခ်ိန္ခြင္လွ်ာ ကိုယ့္ဘက္မွာ အေလးပိုသာႏိုင္ဖို႕အေရးအတြက္ ေရွးရွဳလုပ္ေဆာင္သင့္ပါေၾကာင္း တိုက္တြန္းႏွိဳးေဆာ္လိုက္ရပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၂၉၊ ၄၊ ၂၀၀၉)


ရည္ညႊန္းကိုးကား-

Galula, David (2006) Counterinsurgency Warfare: Theory and Practice, Westport: Praeger Security International

Hammes Thomas X. (2006) The Sling and the Stone: On War in the 21st century, St Paul:Zenith Press

Kilcullen, David (2006) “Counterinsurgency Redux”, Survival, Volume 48

Mao Tse-Tung (2000) On Guerrilla Warfare, Translated by Samuel B. Griffith II Urbana, University of Illinois Press
Persson, Per-Ann I. & Nyce, James M (2007) “Intuitive Tools? Design Lessons from the Military Intelligence Community”, American Intelligence Review

Thompson, Robert (1966) Defeating the Communist Insurgency, New York, Hailer Publishing