ေက်ာင္းသားလက္စြဲ - သင္ခန္းစာမ်ားအား ျပန္လွန္က်က္မွတ္ျခင္း

စာေမးပြဲမ်ား နီးလာတဲ့အခါ ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႕ ေလ့လာသင္ယူထားတဲ့ သင္ခန္းစာေတြကို ျပန္လွန္က်က္မွတ္ၾကရပါတယ္။ ေက်ာင္းသားတေယာက္အတြက္ ဒီအခ်ိန္ဟာ အေရးၾကီးတဲ့ အခ်ိန္ပါ။ တႏွစ္ပတ္လံုး ေက်ာင္းအတူတက္၊ စာအတူက်က္ခဲ့ၾကျပီး ဒီအခ်ိန္ေရာက္မွ အခ်ိန္ကို အက်ိဳးရွိရွိ အသံုးမခ်တတ္မွဳ၊ လြန္မင္းစြာ အသံုးခ်မွဳေတြနဲ႕ အျခားေသာ အေလ့အထမွား တခ်ိဳ႕ဟာ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ စာေမးပြဲရမွတ္ေတြအေပၚမွာ သက္ေရာက္မွဳရွိပါတယ္။ ပညာေရးနဲ႕ သင္ယူမွဳပိုင္းဆိုင္ရာ ေလ့လာသူေတြက ဒီလိုအေလ့အထမွားေတြကို သံုးသပ္ျပီး၊ ဒါေတြကို ဘယ္လိုေက်ာ္လႊားမလဲ ဆိုတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ေတြးေတာအၾကံေပးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလိုအၾကံျပဳခ်က္ေလးေတြထဲက တခ်ိဳ႕အခ်က္ေလးကို စာေရးသူရဲ႕ အေတြ႕အၾကံဳတခ်ိဳ႕နဲ႕ ေပါင္းစပ္ျပီး ေရးသားတင္ျပပါမယ္။

(၁) စာေတြကို ထပ္ခါထပ္ခါဖတ္ျပီး၊ မွတ္စုေတြ ထပ္တလဲလဲ ထုတ္ေနျခင္း

တခ်ိဳ႕ေသာ ေက်ာင္းသားေတြက စာေမးပြဲနီးလာတဲ့အခါမွာ သင္ရိုးစာအုပ္ေတြကို ထပ္ခါတလဲလဲ ဖတ္ေနတတ္ၾကပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ သင္ရိုးစာအုပ္ေတြကို ေလ့လာသင္ယူေနတဲ့ အခ်ိန္မွာကတည္းက နားလည္ေအာင္ ၾကိဳတင္ဖတ္ထားသင့္ပါတယ္။ ျပန္လွန္က်က္မွတ္တဲ့အခ်ိန္က်မွ နားလည္ေအာင္ လိုက္လုပ္ေနရတယ္ဆိုတာ သင္ခန္းစာေတြကို ေက်ညက္ေအာင္ မေလ့လာထားလို႕ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လဲ ျပန္လွန္က်က္မွတ္တဲ့အခ်ိန္ေရာက္မွ မွတ္စုေတြ ထပ္တလဲလဲ ထုတ္ေနျခင္းပါ။ စာေရးသူလဲ ျဖစ္ဖူးပါတယ္။ စစ္မဟာဗ်ဴဟာနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ စာေမးပြဲတခု ေျဖစဥ္တုန္းကပါ။ တကယ္ေတာ့ စစ္ဗ်ဴပညာရွင္ကေလာ့၀စ္ရဲ႕ အဆိုအမိန္႕၊ အေတြးအျမင္ေတြကို စာေမးပြဲမတိုင္မီ သံုးလေလာက္ကတည္းက မွတ္စုထုတ္ျပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ရဲ႕သေဘာသဘာ၀ေတြ၊ သီအိုရီေတြ၊ ဗ်ဴဟာေတြကို က႑အလိုက္ခြဲျပီး ေလ့လာျပီးသားပါ။ ဘာေၾကာင့္မ်ား စာေမးပြဲေျဖခါနီး ႏွစ္ရက္အလိုက်မွ အဲဒီစစ္က်မ္းၾကီးကို ျပန္ေကာက္ကိုင္မိတယ္မသိဘူး။ ရလာဒ္ကေတာ့ စာအုပ္ကို ေကာက္ကိုင္လိုက္၊ မွတ္စုေတြ ျပန္လွန္လိုက္၊ ဟိုဟာေလးထပ္ျဖည့္ရင္ေကာင္းမလား၊ ဒီဟာေလးမ်ား လိုေနမလားနဲ႕ ေတာ္ေတာ္ဗ်ာမ်ားခဲ့ဖူးပါတယ္။ အခ်ိန္ကုန္၊ လူပင္ပန္းနဲ႕ စာေမးပြဲခန္းေရာက္မွ တခ်ိဳ႕ quotation ေတြကို မနည္းျပန္စဥ္းစားယူရျပီး ေနာင္တရခဲ့ဖူးပါတယ္။

ေကာင္းတာကေတာ့ စာေမးပြဲနည္းလာျပီဆိုတာနဲ႕ အဓိက အခ်က္အလက္ေတြပါတဲ့ ကတ္ျပားေတြ (ဒါမွမဟုတ္) မွတ္စုစာအုပ္ေတြကိုပဲ ျပန္ဖတ္သင့္ပါတယ္။ mindmaps ေတြ၊ ရုပ္ပံုေတြနဲ႕ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို မွတ္သားသင့္ပါတယ္။ အတိုေကာက္စာလံုးေလးေတြနဲ႕ မွတ္သားထားရင္ စာေမးပြဲခန္းထဲမွာ ျပန္မွတ္မိႏိုင္တာမို႕ အက်ိဳးရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အားလံုးကိုခ်ည္းပဲ အတိုေကာက္ေတာ့ မမွတ္ပါနဲ႕ရွင္။ အစျပန္ေဖာ္လို႕ မရေတာ့တာေတြလဲ ၾကံဳဖူးလို႕ပါ။

(၂) အက္ေဆးမ်ားကို အလြတ္က်က္မွတ္ျခင္း

က်ြန္မတို႕ ျမန္မာေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေတြ လုပ္တတ္ၾကပါတယ္။ ေမးခြန္းေတြကို စေပါ့ရိုက္ျပီး၊ အလြတ္က်က္ၾကတာပါ။ တခ်ိဳ႕ေသာ အာရွတိုက္ကလာတဲ့ ေက်ာင္းသားမ်ားလဲ အလြတ္က်က္ၾကတာ ေတြ႕ဖူးပါတယ္။ အခ်ိန္ကုန္၊ လူပင္ပန္းလြန္းလွပါတယ္။ ေမးခြန္းက ကိုယ္က်က္ထားတဲ့ ပံုစံမ်ိဳး လာခ်င္မွ လာမွာပါ။ ေမးခြန္းပံုစံမ်ားကို ေလ့လာျပီး၊ ဘယ္လိုေမးခြန္းလာရင္၊ ဘယ္လိုေျဖမယ္ဆိုတာမ်ိဳးကိုပဲ ျပင္ဆင္ထားျပီး၊ အခ်က္အလက္ေတြ မွတ္သားထားသင့္ပါတယ္။ စာေမးပြဲခန္းေရာက္မွ ေမ့သြားတာမ်ိဳးလဲ ရွိတတ္တာမို႕ ဒီလိုအေလ့အထမ်ိဳးကို ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။

(၃) ျပန္လွန္ေလ့လာမွဳကို အာရံုစိုက္လြန္းျခင္း

တခ်ိဳ႕ေက်ာင္းသားေတြက်ေတာ့ အလြန္အက်ြံကို လုပ္တတ္ၾကျပန္ပါတယ္။ စာေမးပြဲနီးရင္ စာကို အလြန္အက်ြံလုပ္တတ္တဲ့ ေက်ာင္းသားႏွစ္မ်ိဳး ရွိပါတယ္။ ပထမတမ်ိဳးကေတာ့ စာရရဲ႕သားနဲ႕ စာေမးပြဲကို ေၾကာက္စိတ္၀င္ျပီး၊ မအိပ္ႏိုင္၊ မစားႏိုင္၊ စာအုပ္နဲ႕ မ်က္ႏွာနဲ႕ မျပတ္ျဖစ္တတ္သူေတြပါ။ ဒုတိယတမ်ိဳးကေတာ့ တႏွစ္ပတ္လံုး လုပ္ခ်င္ရာလုပ္၊ ျဖစ္ခ်င္ရာျဖစ္ေနျပီး၊ စာေမးပြဲနီးမွ အလြန္အက်ြံ စာက်က္တတ္သူေတြပါ။ က်န္းမာေရးထိခိုက္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ေကာင္းမြန္တဲ့ အေလ့အထေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာျပည္မွာတုန္းက ဆယ္တန္းမို႕လို႕ တႏွစ္လံုး တီဗြီမၾကည့္ရ၊ ကက္ဆက္နားမေထာင္ရလို႕ အတင္းအၾကပ္ပိတ္ပင္တဲ့ မိဘမ်ိဳးေတြလဲ ေတြ႕ခဲ့ဖူးပါတယ္။ လူဆိုတာ စက္ရုပ္မဟုတ္ပါဘူး။ တစံုတခုထဲမွာပဲ တခ်ိန္လံုးအာရံုႏွစ္ထားတာဟာ စိတ္က်န္းမာေရးအတြက္ မေကာင္းပါဘူး။ စာေမးပြဲနီးလို႕ စိတ္အနားယူအပန္းေျဖေရးနဲ႕ ပတ္သက္တာေတြ လံုး၀မလုပ္ဘူး ဆိုတာဟာလဲ မေကာင္းပါဘူး။ ဒါေတြကို ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ အသံုးခ်တတ္ရင္ ေဆးေတာင္ ျဖစ္ပါေသးတယ္။ သီခ်င္းၾကိဳက္သူတေယာက္အတြက္ တဘာသာဖတ္ျပီး၊ ေနာက္တဘာသာ စမဖတ္ခင္ အခ်ိန္ေလးအတြင္းမွာ နာရီ၀က္ေလာက္ သီခ်င္းနားေထာင္လိုက္တာဟာ စိတ္လန္းဆန္းမွဳ အတြက္ကိုေတာင္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစပါေသးတယ္။ တခါတေလလဲ စာေတြ ဖတ္မွတ္ရင္း ျငီးေငြ႕လာတဲ့ အခ်ိန္ေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ သူငယ္ခ်င္းတခ်ိဳ႕နဲ႕အတူ စာတူတူ ဖတ္မွတ္ေဆြးေႏြးတဲ့ အခ်ိန္ေလးေတြရွိရင္ ပိုေကာင္းပါတယ္။

(၄) မိမိကိုယ္ကို အတင္းကာေရာ စာထဲ အာရံုစိုက္ခိုင္းျပီး၊ ျငီးေငြ႕ေစျခင္း

လူတေယာက္နဲ႕ တေယာက္မွာ စိတ္ပါ၀င္စားတာ၊ အာရံုစိုက္ႏိုင္တာေတြ မတူပါဘူး။ စာေရးသူဆိုရင္ တခုတည္းကို အာရံုစိုက္လုပ္ရတာကို လံုး၀ႏွစ္ျမိဳ႕သူ မဟုတ္ပါဘူး။ စာတအုပ္ထဲကို ဖတ္ဖို႕လာေပးထားရင္ ဘယ္ေတာ့မွ ျပီးေအာင္ မဖတ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ စာအုပ္ႏွစ္အုပ္လာေပးရင္ေတာ့ တအုပ္ကိုဖတ္လို႕ ျငီးေငြ႕လာရင္၊ ေနာက္တအုပ္ကို ေကာက္ဖတ္လို႕ရတဲ့ အသိနဲ႕ အလုပ္ခြဲေ၀လိုက္တာေၾကာင့္ ဖတ္လို႕ျပီးသြားပါတယ္။ ကိုယ့္အေၾကာင္းကိုယ္သိဖို႕ အေရးၾကီးပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က တခုတည္းမွာ နာရီမ်ားစြာ ႏွစ္ျပီး အလုပ္လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က မလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္စိတ္ကမပါပဲ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ အတင္းအၾကပ္အမိန္႕ေပးျပီး မခိုင္းပါနဲ႕။ ေနာက္ေန႕မွာ စာေမးပြဲေျဖရမွာ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ တဘာသာတည္းကို နာရီေပါင္းမ်ားစြာ ဖတ္ေနတာထက္စာရင္ ဒီတဘာသာကို ေခါင္းစဥ္တခုဖတ္၊ ေနာက္တဘာသာကို ေခါင္းစဥ္တခုဖတ္နဲ႕ အာရံုေျပာင္းေပးျပီး၊ ျပန္လွန္က်က္မွတ္တာက ပိုအက်ိဳးရွိမယ္ထင္ပါတယ္။ ေရတိုရည္မွန္းခ်က္ေလးေတြ ခ်သင့္ပါတယ္။ သိပ္ျပီး ျငီးေငြ႕လာရင္ အာရံုေျပာင္းလိုက္ပါ။ လမ္းထြက္ေလွ်ာက္တာ၊ အစားတခုခုစားတာ၊ သီခ်င္းနားေထာင္တာေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ေန႕လည္ေန႕ခင္း နာရီ၀က္ေလာက္ အိပ္စက္အနားယူလိုက္တာကလဲ အင္အားျဖစ္ေစပါတယ္။

(၅) စာေမးပြဲေၾကာက္စိတ္၀င္လာျခင္း

တခ်ိဳ႕ေက်ာင္းသားေတြက တႏွစ္လံုးေပါ့ေပါ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ေနလာျပီး စာေမးပြဲနီးမွ ေၾကာက္လန္႕တၾကား၊ စိုးရိမ္တၾကီးနဲ႕ ပ်ာယာခတ္ေနတတ္ၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က်ေတာ့လဲ စာရရဲ႕သားနဲ႕ ပ်ာယာပ်ာယာ ျဖစ္ေနၾကတာပါ။ စာေမးပြဲဆိုတဲ့ အရွိန္က အေတာ္ကို ၾကီးပါတယ္။ ဘယ္သူမဆို အနည္းနဲ႕ အမ်ားေတာ့ ေၾကာက္ၾကတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အလြန္အမင္း ေၾကာက္စိတ္၀င္ျပီး ပ်ာယာခတ္လာျပီဆိုရင္ စာဖတ္ေနတာကို ရပ္ျပီး၊ မိသားစု၀င္ေတြ၊ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႕ စကားစေျပာသင့္ပါတယ္။ စာေမးပြဲနဲ႕ မဆိုင္တဲ့ အေၾကာင္းေတြေျပာရင္ ပိုေကာင္းပါလိမ့္မယ္။

မွတ္စုစာအုပ္ေတြကို ၾကည့္ျပီး ငါဒါေတြအားလံုး မွတ္မိပါ့မလား၊ ငါေလ့က်င့္ထားတဲ့ ေမးခြန္းေတြေကာ လာပါ့မလား စတဲ့ စိုးရိမ္ပူပန္စိတ္ေတြလဲ ၀င္လာတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအခါက်ရင္ က်န္တာေတြ မမွတ္မိတာအသာထား၊ အခုဖတ္ေနတဲ့ စာကို မွတ္မိရင္ျပီးေရာ ဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္ကို ျပန္သြင္းရပါမယ္။ စီမံခန္႕ခြဲေရးဘာသာေတြနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး၊ ဂိုက္လုပ္စဥ္တုန္းက ဆယ့္ငါးမိနစ္အတြင္းမွာတင္ ေျဖရမယ့္ ေလးဘာသာရဲ႕ စာအုပ္ေတြကို ဟိုဟာေကာက္ကိုင္လိုက္၊ ဒီဟာေကာက္ကိုင္လိုက္နဲ႕ လူကိုျပဴးတူးျပဲတဲ ၾကည့္တတ္တဲ့ ကေလးတေယာက္ကို ေတြ႕ဖူးပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ စာအုပ္တအုပ္ထဲကို ေပးျပီး၊ က်န္တဲ့သံုးအုပ္ကို အံဆြဲထဲ ထည့္သိမ္းထားလိုက္ရပါေတာ့တယ္။ တနာရီခြဲေလာက္ၾကာမွ ေနာက္တအုပ္ကို ထုတ္ေပးျပီး၊ အရင္ဖတ္ေနတဲ့ တအုပ္ကို ျပန္သိမ္းရပါတယ္။

စိတ္သက္သာရာရေစမယ့္ နည္းလမ္းေတြကိုလည္း ရွာၾကံေတြးေတာသင့္ပါတယ္။ စာေရးသူလဲ ဆယ္တန္းေလာက္အထိ စာေမးပြဲဆို ပူပန္ေၾကာင့္ၾကတတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီတုန္းကေတာ့ စာေမးပြဲမွာ ရမွတ္မ်ားဖို႕၊ အဆင့္ေကာင္းဖို႕ေတြပဲ သိနားလည္ခဲ့တာေၾကာင့္ပါ။ ဆယ္တန္းေအာင္ျပီး၊ လူ႕ေလာကထဲ လက္ေတြ႕ေရာက္လာေတာ့မွ စာေမးပြဲေအာက္လက္မွတ္ေတြဆိုတာ အေရးၾကီးတာ မွန္ေပမယ့္ ဘ၀ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခုပဲဆိုတာ နားလည္လာခဲ့ရပါတယ္။ ဒီေတာ့ သိပ္ပူပန္စိတ္မ်ားလာရင္ ကိုယ့္ဘက္က အတတ္ႏိုင္ဆံုးၾကိဳးစားခဲ့သလားဆိုတာ ကိုယ့္ဟာကို ျပန္ေမးလိုက္ပါ။ အခ်ိန္ေတြကို အလဟႆ မျဖဳန္းခဲ့ပဲ လုပ္သင့္တာေတြ လုပ္ခဲ့ျပီးျပီဆိုမွေတာ့ ရွံဳးမွာကို ေၾကာက္စရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ အမွတ္နည္းမွာ၊ မ်ားမွာကိုလဲ စိုးရိမ္စရာမလိုပါဘူး။ ကိုယ့္ဘက္က တာ၀န္ေက်တယ္ဆိုရင္ သူတပါးဆံုးျဖတ္ခ်က္ေၾကာင့္ ေပၚထြက္လာမယ့္ ရလာဒ္ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားစရာ မလိုအပ္ပါဘူး။ က်သြားရင္လဲ ေအာင္ေအာင္ ထပ္ၾကိဳးစားလို႕ရပါတယ္။ ကိုယ္ကျဖစ္ခ်င္စိတ္ရွိတယ္ဆိုရင္ စိတ္မေလွ်ာ့ေသးသေရြ႕ မရွံဳးေသးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စာေမးပြဲနီးရင္ ရလာဒ္နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ ပူပန္ေၾကာင့္ၾကစိတ္ေတြကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ျပီး၊ ေသြးေအးေအးနဲ႕ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္မွဳေတြ လုပ္သင့္ပါတယ္။

(၆) အခ်ိန္မလံုေလာက္သလို ခံစားရျပီး၊ လုပ္ခ်င္တာမ်ားေနျခင္း၊ ကုန္သြားေသာအခ်ိန္မ်ားအား ျပန္လည္တမ္းတေနျခင္း

စာေမးပြဲနီးလာတာနဲ႕အမွ် ေက်ာင္းသားေတြဆီမွာ ေနာင္တ တစြန္းတစေလးေတြ ေပၚလာတတ္ပါတယ္။ ဒီစာေတြကို ေစာေစာမ်ားက်က္ခဲ့မိရင္၊ အဲဒီတုန္းကသာ အတန္းမလစ္ခဲ့မိရင္ စတဲ့စတဲ့ စိတ္ေလးေတြပါ။ ဒါေပမယ့္ “ကုန္ဆံုးသြားတဲ့ အခ်ိန္တမိနစ္ကို မကုန္ဆံုးႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္သမုဒၵရာၾကီးက ျပန္လည္ျဖည့္ဆည္း မေပးႏိုင္ပါဘူး” ဆိုတဲ့ အဆိုအမိန္႕လိုပဲ အတိတ္က ကုန္ဆံုးသြားတဲ့ အခ်ိန္ေတြအတြက္ ေနာင္တရျပီး၊ လက္ရွိတန္ဖိုးရွိေနတဲ့ အခ်ိန္ေတြကို ထပ္မံ မျဖဳန္းတီးမိၾကဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္။ အတိတ္ကို ျပန္ေတြးျပီး သင္ခန္းစာယူတာနဲ႕၊ ေနာင္တရတမ္းတေဆြးေျမ့ေနတာနဲ႕ တျခားစီပါ။ ေလာကမွာ လူတိုင္းမွားဖူးပါတယ္။ လူတိုင္း အခ်ိန္ျဖဳန္းတီးဖူးပါတယ္။ ဒါကို တျမည့္ျမည့္နဲ႕ တမ္းတပူေဆြးေနစရာ မလိုအပ္ပါဘူး။ အေရးၾကီးတာက အခုလက္ရွိအခ်ိန္ကို ဘယ္လိုအက်ိဳးရွိေအာင္ အသံုးျပဳမလဲ ဆိုတာပါပဲ။ ျပန္လွန္ေလ့လာရမယ့္ စာေတြကို အပိုင္းပိုင္းခြဲလိုက္ပါ။ လိုအပ္မယ့္ အခ်ိန္ကို တြက္ခ်က္ပါ။ ဘယ္လိုမွ အခ်ိန္မရွိေတာ့ရင္ အေရးၾကီးဆံုးေတြကိုပဲ စိစစ္ထုတ္လိုက္ပါ။ ဖယ္ရွားထားပစ္ခဲ့ရတဲ့ အရာေတြအတြက္ ေနာက္ဆံမတင္းပါနဲ႕။ ဖယ္ထားဖို႕ ဆံုးျဖတ္ျပီးမွ ထားခဲ့ျပီးသားမို႕၊ မေတာ္တဆမ်ား စာေမးပြဲမွာ ဒီအပုဒ္ေတြလာခဲ့ရင္လဲ မေျဖရံုပဲရွိတယ္ လို႕သာ စိတ္ပိုင္းျဖတ္လိုက္ပါ။ ကိုယ္စကာတင္ ေရြးထားတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကိုသာ အာရံုစိုက္မွတ္သားပါ။ တခါတရံ ဘ၀မွာ စကာတင္ေရြးခ်ယ္ ဆံုးျဖတ္လိုက္ရတာေတြ ရွိေနတတ္စျမဲပါ။ မိမိရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ျပတ္သားပါ။ ေကာင္းလာခဲ့ရင္ စံမယ္၊ ဆိုးလာခဲ့ရင္ ရင္ဆိုင္မယ္ စိတ္ကို ေမြးလိုက္ပါ။ ဆန္႕ငင္ဆန္႕ငင္ စိတ္ေလးေတြဟာ ေကာင္းက်ိဳးထက္ ဆိုးက်ိဳးကိုသာ ပိုျဖစ္ေစတတ္ပါတယ္။

အခုဆက္လက္ျပီး၊ ျပန္လွန္ေလ့က်က္ရာမွာ အက်ိဳးရွိေစမယ့္ နည္းလမ္းေလးေတြကို တင္ျပေပးပါမယ္။

(၁) အျပဳသေဘာစိတ္ႏွင့္ တက္တက္ၾကြၾကြရွိေနပါ။

အခက္အခဲေတြကို စိန္ေခၚမွဳေတြအေနနဲ႕ မွတ္ယူလိုက္ပါ။ အခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ စိတ္ဓာတ္က်မည့္အစား၊ ဘယ္လို ေက်ာ္လႊားေဖာက္ထြက္မလဲ၊ ဘယ္လိုအကူအညီေတြ ရယူသင့္သလဲ ဆိုတာကိုသာ ေတြးပါ။

(၂) အခ်ိန္ကို အက်ိဳးရွိစြာ အသံုးျပဳပါ။

အခ်ိန္ဇယားဆြဲပါ။ အေရးၾကီးသည္အလိုက္ အမွတ္စဥ္တပ္ျပီး ဦးစားေပးရမည္မ်ားကို ဦးစားေပးလုပ္ပါ။ တေန႕တာကို ဘယ္လို အခ်ိန္ကုန္ဆံုးေစမလဲ ဆိုတာ စာနဲ႕ ေရးခ်ပါ။ အနားယူအပန္းေျဖရမယ့္ အခ်ိန္မ်ား ထည့္သြင္းထားပါ။

(၃) သူမ်ားနဲ႕ တြဲလုပ္ပါ။

ဒီအခ်က္ကေတာ့ မိမိအေပၚမွာသာ မူတည္ပါတယ္။ သူမ်ားနဲ႕ တြဲလုပ္ရမွာကို အက်ိဳးရွိတယ္ထင္ရင္ တြဲလုပ္ပါ။ သီးသန္႕လုပ္ရတာမွာ အားသာရင္လဲ မိမိဘာသာပဲ လုပ္ပါ။

(၄) အကူအညီေတာင္းပါ။

တခ်ိဳ႕စာေတြက ဖတ္ျပီး၊ မွတ္စုထုတ္တုန္းက နားလည္ေပမယ့္၊ ျပန္လွန္က်က္မွတ္ခ်ိန္ေရာက္မွ နားမလည္ေတာ့တာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္ေစတတ္တာလဲ ရွိပါတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္လာတဲ့အခါ သူငယ္ခ်င္းေတြ၊ ဆရာေတြဆီကို အကူအညီေတာင္းပါ။

(၅) active learning techniques မ်ားကို အသံုးျပဳပါ။

ရုပ္ပံုကားခ်ပ္ေတြ၊ ဇယားေတြဆြဲျပီး မွတ္သားပါ။ အေရးၾကီးတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို တခုနဲ႕တခု ခြဲျခားမွတ္သားပါ။ အတိုေကာက္စာလံုးေတြ၊ မွတ္မိေစႏိုင္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြနဲ႕ တြဲစပ္မွတ္သားပါ။

(၆) နားနဲ႕ ျပန္လွန္က်က္မွတ္မွဳလုပ္ပါ။

ဒီနည္းလမ္းဟာ ေတာ္ေတာ္ထိေရာက္လာပါတယ္။ စာေရးသူ ဒီနည္းလမ္းကို အသံုးခ်တာမွာ ေအာင္ျမင္တာေတြ႕ရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕စာေတြကို စကားေျပာသလို ထိုင္ေျပာျပီး ဖတ္မွတ္တာပါ။ ကိုယ့္အသံကို ကိုယ္ျပန္နားေထာင္တာဟာ မွတ္ဥာဏ္ကို တိုးတက္ေစတယ္လို႕ အခ်ိဳ႕ပညာရွင္မ်ားက ဆိုထားၾကပါတယ္။

(၇) ေမးခြန္းေဟာင္းမ်ားကို ေလ့လာပါ။

ေမးခြန္းေဟာင္းေတြကို ျပန္ၾကည့္ျပီး ဘယ္လိုေမးခြန္းေတြကို ဘယ္လိုေျဖမလဲဆိုတာ စဥ္းစားအေျဖရွာပါ။ အက္ေဆးေမးခြန္းေတြဆိုရင္ ေမးခြန္းရွဳေထာင့္မ်ိဳးစံုအတြက္ ျပင္ဆင္ျပီး plan ခ်ၾကည့္ပါ။ အခ်ိန္သတ္မွတ္ျပီး စာေမးပြဲေျဖၾကည့္ပါ။ ကိုယ့္လက္ေရးရဲ႕ အျမန္ႏွဳန္း၊ ကိုယ့္ဦးေႏွာက္ရဲ႕ မွတ္မိႏိုင္စြမ္းေတြကို စမ္းသပ္ၾကည့္လို႕ရပါတယ္။ လိုအပ္တာေတြကို ထပ္ျဖည့္ဆည္း ျပင္ဆင္မွဳေတြ လုပ္ဖို႕အတြက္ ဒီနည္းက ထိေရာက္လွပါတယ္။
(၈) မိမိကိုယ္ကို ဂရုစိုက္ပါ။

ဒီအခ်က္ကေတာ့ အေရးၾကီးဆံုး အခ်က္ပါပဲ။ ဘ၀ဆိုတဲ့ ခရီးရွည္ၾကီးမွာ ေက်ာင္းစာေမးပြဲေတြ တင္မဟုတ္ပဲ စာေမးပြဲေတြ အေျမာက္အျမား ေျဖဆိုၾကရဦးမွာပါ။ ကိုယ္က်န္းမာေရး၊ စိတ္ခ်မ္းသာေရးကလဲ အေရးၾကီးပါတယ္။ ပညာေတြတတ္၊ စာေမးပြဲေတြအမ်ားၾကီးေအာင္ျပီးမွ လူ႕ေလာကအတြက္ ဘာအက်ိဳးမွ မျပဳႏိုင္ရင္ အလကားပါပဲ။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဂရုစိုက္ဖို႕က အလြန္ပဲ အေရးၾကီးပါတယ္။ ကိုယ္ေတြ႕ေျပာရမယ္ဆိုရင္ တခါတေလမွာ ဒီအခ်က္ကို လုပ္ဖို႕က အေတာ္ပဲ ခဲယဥ္းေနတတ္ပါတယ္။ ေဇာတခုခု ကပ္ေနခ်ိန္ဆိုရင္ ဒီအခ်က္ကို လူေတြက ေမ့ေနတတ္ၾကပါတယ္။ စာေရးသူလဲ အပါအ၀င္ပါ။ ဒါေပမယ့္ ၾကာၾကာ၀ါးမယ့္သြား၊ အရိုးၾကည့္ေရွာင္ဆိုသလိုပဲ အိပ္ေရး၀၀အိ္ပ္ဖို႕၊ အစားအစာအာဟာရျပည့္မွီေအာင္စားဖို႕၊ အပန္းေျဖအနားယူဖို႕၊ အခ်ိန္အားေလးေတြ ထားဖို႕ကိုလဲ ဂရုစိုက္သင့္ပါတယ္။ စာေမးပြဲခန္းေတြမွာ မူးလဲလို႕၊ မူးေမာ္ေခါင္းကိုက္ေနလို႕ “ျမင္းေကာင္းခြာလိပ္” ျဖစ္ခဲ့ရသူေတြ အမ်ားၾကီးပဲဆိုတာ သတိျပဳၾကပါ လို႕ ေရးသားတိုက္တြန္းလိုက္ရပါတယ္။

ခင္မမမ်ိဳး (၄၊ ၄၊ ၂၀၀၉)