တစစီ ျပန္႕က်ဲလို႕

၀ါး..............။
သားေလးရဲ႕ စူးစူး၀ါး၀ါး ေအာ္ငိုသံေၾကာင့္၊ သူေဆာ့ဖို႕ လုပ္ထားေပးတဲ့ အခန္းေလးဆီ ကၽြန္မ အေျပးအလႊား သြားမိပါတယ္။ ကစားေနရင္း တခုခုလိုခ်င္လာရင္ သူက ကၽြန္မဆီ ေျပးလာေနၾက၊ တခါတေလက်ေတာ့လဲ အေမကို သတိရလို႕ဆိုျပီး လာႏွဳတ္ဆက္ျပီးမွ ျပန္သြားကစားတတ္ေသးတာ။ ကစားရင္း ငိုတယ္ဆိုေတာ့ ကၽြန္မေတာ္ေတာ္လန္႕သြားမိတယ္။



ဒီလိုနဲ႕ သားကစားေနတဲ့ အခန္းထဲ ေရာက္ေတာ့ ျမင္လိုက္ရတဲ့ ျမင္ကြင္းေၾကာင့္ ကၽြန္မေတာ္ေတာ္ စိတ္ညစ္သြားပါတယ္။ အခန္းထဲမွာ ေျခခ်စရာေနရာမရွိေအာင္ jigsaw အပိုင္းအစေလးေတြက ျပန္႕က်ဲလို႕ ေနပါတယ္။ jigsaw ကစားရင္ ကေလးေတြရဲ႕ ဆက္စပ္ေတြးေခၚမွဳဥာဏ္ကို တိုးျမွင့္ေပးႏိုင္တာေၾကာင့္ သားေလးအတြက္ jigsaw ဘူးေလးေတြ ဆယ္ဘူးေလာက္ ၀ယ္ထားေပးပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ဘူးေလးေတြထဲက အပိုင္းအစေလးေတြက ဆက္လိုက္ရင္ စက္ရုပ္ပံု၊ တခ်ိဳ႕က ေလယာဥ္ပ်ံ၊ တခ်ိဳ႕က ေမာ္ေတာ္ကား ပံုေလးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပံုတမ်ိဳးမ်ိဳး ထြက္လာဖို႕ဆိုရင္ သူ႕ဘူးနဲ႕ သူ႕အပိုင္းအစေလးေတြကိုက္ညီမွ ျဖစ္ႏိုင္မွာပါ။

ဒါေၾကာင့္လဲ အပိုင္းအစ ၂၀၀ ေက်ာ္၊ ေလးရာေက်ာ္စီရွိေနတတ္တဲ့ ဘူးေလးေတြကို ကၽြန္မက သီးျခားစီ ခြဲထားေပးပါတယ္။ ကစားရင္လဲ အေမနဲ႕သား၊ တူတူကစားေလ့ရွိတာမို႕ ဘူးေလးေတြထဲက အပိုင္းအစေလးေတြ ထုတ္ျပီးရင္၊ ဆက္စပ္တဲ့ ပံုရိပ္တခုခုကေတာ့ ထြက္လာတာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အခုေတာ့ သားေပါက္စေလးက ဘယ္လို ေရႊဥာဏ္ေတာ္ စူးေရာက္တယ္မသိ။ ဘူးဆယ္ဘူးထဲက ရွိသမွ် အပိုင္းအစေလးေတြအားလံုးကို သြန္ခ်ေရာေႏွာျပီးမွ ကစားဖို႕ ၾကိဳးစားေနတာပါ။ ဒီလိုနဲ႕ ဟိုနားမွာလဲ အပိုင္းအစ ေလးငါးခု၊ ဒီနားမွာလဲ ဆယ္ခုေလာက္ေတြကို သူလိုက္ဆက္ျပီး ပံုရိပ္ေဖာ္ဖို႕ ၾကိဳးစားရင္း မရေတာ့တာေၾကာင့္ ေဒါသတၾကီးနဲ႕ ထငိုေနတာပါ။

ဒါနဲ႕ သားေလးကို ဒီအပိုင္းအစေလးအားလံုးဟာ ပံုရိပ္ေတြ အမ်ားၾကီး ျဖစ္ႏိုင္ေစေပမယ့္၊ ေရာေႏွာျပီး ပံုေဖာ္လို႕ မရဘူးဆိုတာ ေသခ်ာ ရွင္းျပရပါေတာ့တယ္။ ဘယ္လိုပဲ ေျပာေပမယ့္ သားေလးကေတာ့ သူဆက္လို႕ ရထားတဲ့ အပိုင္းအစေလးတခ်ိဳ႕ကို ကိုင္ျပီး၊ ၀မ္းနည္းေနဆဲပါပဲ။

သားေလးကို ရွင္းျပရင္း ကၽြန္မရဲ႕ အေတြးေတြက political ideologies သင္တန္းတခုဆီကို ျပန္ေရာက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီတုန္းက communism, socialism, liberalism, conservatism, fascism စတာေတြ ပါ၀င္တဲ့ linear spectrum၊ Social Democracy, New Right, New Left, Anarcho-capitalism စတာေတြ ပါ၀င္တဲ့ alternative spectrum၊ national communism, international communism, national socialism, international socialism, social democratism, social republicanism, capital democratism, capital republicanism, Progressive Neoliberalism, Conservative Neoliberalism, Nationalism, Activism, Fundamentalism စတာေတြ ပါ၀င္တဲ့ Moral Matrix စတာေတြကို ပေရာ္ဖက္ဆာက သင္ၾကားပို႕ခ်ေပးခဲ့ပါတယ္။

ပေရာ္ဖက္ဆာက ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ရွင္သန္ခိုင္မာဖို႕နဲ႕ stable government ျဖစ္ဖို႕အတြက္ တူညီတဲ့ political ideologies ေတြေပၚမွာ အေျခတည္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ေပၚထြက္လာဖို႕ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ဒီလို ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြက ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ျပိဳင္ျပီး ၊ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရ ပါတီက အစိုးရဖြဲ႕တဲ့အခါ အဲဒီပါတီနဲ႕ political ideologies မတူတဲ့ ပါတီေတြက အတိုက္အခံ ပါတီေတြ ျဖစ္လာေၾကာင္း၊ မတူညီတဲ့ ႏိုင္ငံေရး၀ါဒေတြေပၚ အေျခခံတဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမွဳေရး ပံုရိပ္ေတြကို ပါလီမန္မွာ ေဆြးေႏြးမွဳ၊ ျငင္းခုန္မွဳေတြလုပ္ၾကျပီး ပံုေဖာ္ၾကေၾကာင္း၊ မိမိတို႕ လိုခ်င္တဲ့ ပံုရိပ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ဖို႕အတြက္ အစိုးရျဖစ္ဖို႕ လိုအပ္တယ္ဆိုတာကို နားလည္ျပီး၊ အစိုးရျဖစ္ဖို႕အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရဖို႕ လိုအပ္တယ္ဆိုတာကိုလဲ သိျမင္တဲ့အတြက္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးေလ်ာ့နည္းလာျပီး ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရေရးကို ၾကိဳးပမ္းၾကတာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးတည္ျငိမ္မွဳလဲ ရွိလာေၾကာင္း စတာေတြကိုလဲ ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။

ပေရာ္ဖက္ဆာ သင္ၾကားပို႕ခ်ေပးခဲ့တဲ့ သင္ခန္းစာေတြက အမ်ားအျပားပါ။ ဒီအထဲမွာ ကၽြန္မ လံုး၀မေမ့ႏိုင္တာကေတာ့ political ideologies ကို အေျခတည္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အားနည္းမွဳဟာ ႏိုင္ငံေရးတည္ျငိမ္မွဳ (political stability) ကို ထိခိုက္ေစႏိုင္တယ္ ဆိုတာပါပဲ။ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြရဲ႕ လြတ္ေျမာက္ေရးလွဳပ္ရွားမွဳ၊ ဒီမိုကေရစီလွဳပ္ရွားမွဳစတဲ့ ေခါင္းစီးေတြေအာက္မွာ အမ်ားပါ၀င္ႏိုင္ေအာင္ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္း၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ေတြ စုဖြဲ႕တည္ေထာင္ၾကပါတယ္။ အဲဒီမွာ အဖြဲ႕အစည္းတခုတည္း (သို႕) ပါတီတခုတည္းမွာတင္ political ideologies မတူသူေတြ သြားစုမိေနတတ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီမွာတင္ သက္ဆိုင္ရာ ပါတီ (သို႕မဟုတ္) ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြမွာ အကြဲအျပဲေတြ ျဖစ္ၾက၊ အိုင္ဒီေရာ္ေလာ္ဂ်ီ တခုအေပၚမွာ အေျခခံတဲ့ တိက်ေသာ မူ၀ါဒေတြကို ျပတ္ျပတ္သားသား ပံုေဖာ္လို႕ မရပဲ ညီညြတ္ေရးကြဲမွာစိုးလို႕ ၀ိုးတ၀ါး ပံုေဖာ္ရတာေတြ ျဖစ္ၾက၊ တပါတီ (သို႕) တဖြဲ႕တည္းကေန လားရာမတူတဲ့ ပန္းတိုင္ေတြနဲ႕ လမ္းစဥ္ေတြကို တေယာက္တေပါက္ေျပာၾကနဲ႕ ျဖစ္လာတတ္ပါတယ္။

အဲဒီအခါမွာ contentious politics ျဖစ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပႏိုင္ငံေရး လွဳပ္ရွားမွဳေတြမွာလဲ အေတြးအျမင္တူညီဖို႕ ကိုယ့္အဖြဲ႕ထဲမွာတင္ ျပန္ညွိေနၾကရတာနဲ႕တင္ အခ်ိန္ကုန္ျပီး တိက်တဲ့ မူ၀ါဒနဲ႕ လမ္းစဥ္ကို ခ်မွတ္လို႕မရပဲ လည္ေနတတ္ပါတယ္။ conventional politics ျဖစ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္တြင္း ႏိုင္ငံေရး လွဳပ္ရွားမွဳေတြမွာလဲ ပါတီတူအခ်င္းခ်င္း ပါလီမန္မွာ ျပန္ကန္႕ကြက္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးထိကို ျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ ပါတီတခု၊ အဖြဲ႕အစည္းတခုနဲ႕ အလုပ္လုပ္တဲ့အခါ မိမိရဲ႕ တဦးခ်င္းလြတ္လပ္ခြင့္ (individual freedom) ကို ပါတီ (သို႕) အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားနဲ႕ ညွိျပီး trade-off လုပ္ရတယ္ဆိုတာကို နားလည္မွဳေတြ အားနည္းျပီး၊ မုန္ယိုေနတဲ့ဆင္က ကိုယ့္တပ္ကိုယ္ျပန္နင္းသလို လုပ္လာၾကတာေတြလဲ ရွိတတ္ပါတယ္။ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြရဲ႕ လြတ္ေျမာက္ေရးနဲ႕ ဒီမိုကေရစီ လွဳပ္ရွားမွဳေတြ ၾကန္႕ၾကာတတ္တာေတြ၊ လြတ္လပ္ျပီးႏိုင္ငံေတြမွာလဲ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြ၊ ပါတီေတြ ကြဲလိုက္ျပဲလိုက္နဲ႕ ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္တတ္တာေတြဟာ တူညီေသာ political ideologies ေတြေပၚမွာ အေျခတည္တဲ့ ပါတီ၊ အဖြဲ႕အစည္းေတြ တည္ေထာင္ဖို႕ အားနည္းခ်က္ နဲ႕ ညီညြတ္ေရးတစံုတရာကို အေၾကာင္းျပျပီး political ideologies မတူညီတဲ့ အစုအဖြဲ႕ေတြကို မဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစုအသြင္ စုစည္းလိုက္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးသေႏၶမမွန္မွဳ အခ်က္ေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႕ ပေရာ္ဖက္ဆာက ရွင္းလင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

သားေလးရဲ႕ အခန္းထဲက jigsaw အပိုင္းအစေလးေတြကို ၾကည့္ရင္း ကၽြန္မရဲ႕ အေတြးေတြက တကၠသိုလ္ထဲက lecture hall ဆီ ျပန္ေရာက္သြားေနမိပါတယ္။ ဒီအပိုင္းအစေလးေတြထဲမွာ တန္ဖိုးမရွိတဲ့ အပိုင္းအစေလးေတြ တခုမွ မရွိပါဘူး။ တခ်ိဳ႕က ေလယာဥ္ပ်ံပံု၊ တခ်ိဳ႕က စက္ရုပ္ပံု၊ တခ်ိဳ႕က ေမာ္ေတာ္ကားပံု ဆိုျပီး၊ သက္ဆိုင္ရာ ပံုရိပ္ေတြအတြက္ သူ႕ေနရာနဲ႕သူ အသံုး၀င္ၾကတာေတြ ခ်ည္းပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အားလံုးက ေရာေထြးေနေတာ့ ဟိုနားတစု၊ ဒီနားတစုနဲ႕ ဘာပံုရိပ္မွ ေပၚလာတာ မရွိေတာ့ပါဘူး။

သားက ဘာပံုလိုခ်င္တာလဲလို႕ ငိုေနတဲ့ သားေလးကို ေမးမိတယ္။ သားေလးက ကတ္ထူဘူးတခုေပၚက ေလယာဥ္ပ်ံရုပ္ေလးကို လက္ညွိဳးထိုးျပတယ္။ ကၽြန္မေျပာလိုက္မိပါတယ္။

"ေလယာဥ္ပ်ံရုပ္ေလးျဖစ္လာဖို႕က ေရာေထြးေနတဲ့ အပိုင္းအစေလးေတြထဲက ေလယာဥ္ပ်ံကို ပံုေဖာ္ေပးႏိုင္တဲ့ အပိုင္းအစေလးေတြကို ျပန္စုရဦးမွာ သားရဲ႕။ ခ်က္ခ်င္း ေလယာဥ္ပ်ံရုပ္ေလးကိုေတာ့ ဘယ္ရႏိုင္ပါ့မလဲ။ အဲဒီအတြက္ အခ်ိန္တခုကိုေတာ့ သားေစာင့္ဖို႕ လိုလိမ့္မယ္" လို႕ပါ။

ေၾသာ္- ကၽြန္မျမင္ကြင္းထဲမွာေတာ့ ပံုရိပ္တခုခ်င္းစီအတြက္ တန္ဖိုးရွိတဲ့ အပိုင္းအစေလးေတြကေလ ဟိုနားစုစု၊ ဒီနားစုစုနဲ႕ တစစီ ျပန္႕က်ဲလို႕.......................။


ခင္မမမ်ိဳး (၈၊ ၅၊ ၂၀၁၁)